‘Zelfdoding kan komen door suïcideverhaal bekend persoon in de media’

Zondag wordt stilgestaan bij deze mensen op World Suicide Prevention Day 2017.

Volgens psycholoog Michelle Coenen is er niet één oorzaak aan te wijzen waarom mensen geen andere uitweg meer zien dan zelfdoding. “Vaak is het een opeenstapeling van problemen. Iemand heeft bijvoorbeeld financiële issues, dan verliest diegene iemand in de familie of gaat een relatie uit. Het kan ook komen door, of in combinatie met, biologische factoren. Bijvoorbeeld dat je een laag zelfbeeld en last van depressieve gevoelens hebt.”

“Ook sociale factoren spelen een rol: er is een grotere kans op zelfdoding als iemand in armoede leeft, eenzaam is of een trauma heeft.” Factoren die volgens Coenen juist zorgen voor een minder groot risico, zijn een goede relatie, een goed zelfbeeld, iemand die open is en makkelijk over zijn of haar gevoelens praat. “Cultureel gezien zijn er ook verschillen. Iemand die goed is geïntegreerd in deze maatschappij, zal het ook minder gauw doen.”


Kopieergedrag

Iets wat ook meespeelt, is kopieergedrag door de media: een beroemd iemand pleegt zelfmoord en andere mensen doen diegene na. Een bekend voorbeeld hiervan is Marilyn Monroe, die in 1962 overleed. Volgens De Correspondent werd er in de maand van haar dood een stijging van 12 procent waargenomen in de zelfdodingsstatistieken in Amerika.

Of toen de Duitse keeper en ex-international Robert Enke in 2009 voor de trein sprong. Ad Kerkhof, hoogleraar suïcidepreventie, zegt hierover tegen het AD: “De maanden erna sprongen tientallen mensen méér dan anders voor de Bundesbahn. Grofweg van dertig per maand tot zestig. En enkelen verwezen ook in een brief naar Enke.”

Volgens Kirsten Pauwels, directeur van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding, komt dit doordat mensen zich met zo iemand kunnen identificeren. “‘Als zij het kan, kan ik het ook’, is dan de gedachte. Of dat iemand zich heel erg herkent in klachten van de overleden bekende persoon en het daarom ook doet.”


Methode

“Als een zelfdodingsmethode heel erg besproken wordt in de media, kan dat ervoor zorgen dat mensen die methode overnemen”, vertelt Pauwels. “Maar de media kunnen ook voor een preventief effect zorgen: bijvoorbeeld iemand aan het woord laten die ook depressief was, geen zelfmoord pleegde en nu toch weer gelukkig is. Zo kun je laten zien dat er een dag komt dat je je beter kan gaan voelen.”

Volgens Pauwels leven mensen met zelfmoordneigingen in een soort trechter. “Ze denken heel ‘vernauwd’, ze denken bij bijna alles ‘jullie zijn beter af zonder mij’. Ook komen er af en toe vage gedachten over de dood voorbij.”

Als iemand voor zichzelf heeft besloten om niet meer verder te gaan met het leven, kan het zijn dat diegene voor de omgeving lijkt ‘op te bloeien’. Coenen: “Als de plannen zijn gesmeed, dan is dat voor een suïcidaal iemand een hele opluchting, voor de omgeving lijkt het dan vaak alsof het weer beter gaat. Zulke mensen gaan dan van alles in huis halen voor de poging en dingen regelen voor de nabestaanden. Voor hen is het dan vaak een extra grote shock als er dan toch een zelfmoord komt. Het ging toch zo goed?”


‘Praat erover’

Veel mensen die met suïcidale gedachten rondlopen, durven er niet over te praten. Pauwels zegt dat dat juist wel belangrijk is. “Neem iemand die je goed kent in vertrouwen en vertel over je gevoelens, diegene kan je misschien helpen.”

Mocht iemand in je omgeving met zulke gedachten rondlopen, dan is het volgens Pauwels verstandig om goed naar diegene te luisteren. “Wuif zijn gevoelens niet weg, maar luister goed en kom niet met allerlei adviezen. Raak niet in paniek, laat diegene zijn verhaal vertellen en regel daarna samen hulp bij de crisisdienst of de huisarts.”

Extra passagierstoestel naar Curaçao voor gestrande reizigers Sint Maarten

Het passagierstoestel vliegt naar Curaçao omdat het nog niet mogelijk is op Sint Maarten te landen. Passagiers worden eerst met militaire vliegtuigen van Sint Maarten naar Curaçao gebracht.

“Afhankelijk van de ontwikkelingen in de komende dagen zal KLM indien nodig meer extra vluchten inzetten”, aldus een woordvoerder. “Zolang het vliegveld van Sint Maarten nog niet open is voor commerciële passagiersvliegtuigen wordt op Curaçao gevlogen.”

Eerder werd bekend dat de vlucht van reisorganisatie TUI naar Cuba die voor zondag gepland stond, niet doorgaat. Luchthaven Varadero op Cuba is nog gesloten wegens de orkaan Irma die daar zaterdag langsraasde.

TUI probeert zondag 36 reizigers die nog op Sint-Maarten vastzitten daar weg te krijgen. De reisorganisatie probeert de passagiers daar te bereiken, maar de communicatie verloopt erg moeizaam.

“We hebben zelfs een lokale radiozender ingeschakeld om een oproep te doen, maar het is niet zeker of ze dat horen”, zei een woordvoerster.

‘Burenruzies gaan vaak niet over het conflict zelf’

“De feiten blijven hetzelfde, het gedrag is wisselend,” vertelt buurtbemiddelaar in Enschede Bert Jannink. “Sommige mensen reageren door te slaan, andere schelden of delen hun ongenoegen op social media.”

“Het moeilijkste is het slechten van de blokkade die door de reeds opgebouwde irritatie is ontstaan. Het gaat al lang niet meer om het conflict zelf. De irritatie is ontstaan nadat degene die overlast ervaart, geen gehoor krijgt. Dan komen er verwijten, wordt er gescholden en loopt een conflict hoog op.”

Dat is meestal het moment waarop buurtbemiddeling wordt ingeschakeld. “We hebben eerst de hobbel te nemen om uit de sfeer van het schelden te komen. Mensen kunnen door allerlei zaken erbij te halen de boel behoorlijk laten escaleren.”


Geluidsoverlast

Volgens cijfers van het Centrum voor Criminaliteitspreventie (CCV) is geluidsoverlast met 26 procent op afstand de meestvoorkomende vorm van burenoverlast. Ergernissen rond huis en tuin en intimidatie volgen met respectievelijk 9 en 8 procent.

Frannie Herder van het CCV nuanceert de overlast wel iets: “Geluidsoverlast is natuurlijk subjectief: wat voor de een overlast is, is dat voor de ander niet. Het gaat hier niet om een feestje, maar om structurele overlast.”

Als je overlast hebt van je buren adviseert zij om eerst zelf het gesprek aan te gaan als je enigszins gekalmeerd bent. Als dat niet helpt, kan buurtbemiddeling soelaas bieden. 

“Mensen zijn niet verplicht om met buurtbemiddeling te praten. Als één van de twee partijen niet wil praten, dan houdt het op. Maar onze ervaring is dat ze dat vaak wel willen. De ander wil ook zijn kant van het verhaal laten horen. Dan ga je samen op zoek naar een compromis. In 70 procent van de gevallen komen we tot een goede oplossing, in 30 procent van de gevallen lukt dat niet. Dan wenden mensen zich tot de politie of rechtsbijstand.”


Gedragsaanwijzing gemeente

Sinds 1 juli 2017 is de Wet Aanpak Woonoverlast in werking getreden, in de volksmond beter bekend als de Aso-wet. Deze wet geeft burgemeesters de mogelijkheid om een gedragsaanwijzing te geven aan bewoners die zorgen voor overlast. Dit kan in de vorm van een last onder bestuursdwang of onder dwangsom. 

Riet van Loon van het Platform Woonoverlast is gematigd positief over deze nieuwe mogelijkheid. “De gedragsaanwijzing van de gemeente moet nog goedgekeurd worden door het college van Burgemeester en Wethouders, maar gemeentes kunnen nu zelf wel beslissen om een gedragsaanwijzing te geven.” 

“Het is een ietwat overschat instrument ondanks de intentie van de opstellers. Dat komt voornamelijk door de publiciteit die het gekregen heeft. Dit is echt een instrument dat je gebruikt als alle andere mogelijkheden zijn uitgeput. Denk bijvoorbeeld aan een gebiedsverbod. Deze wet suggereert dat ‘ie alles oplost terwijl het maar één instrument binnen een scala aan instrumenten is.”


Samenwerking

Het Platform Woonoverlast organiseert de samenwerking tussen gemeentes en woningcorporaties. Zij worden ingeschakeld als burenruzies iets verder gaan dan een lichte irritatie in de meeste gevallen nadat de politie is geweest.

Volgens Van Loon kan de poltie vaak niets betekenen in een conflict, omdat de constatering te licht is. Bij ernstige geluidsoverlast kunnen ze bijvoorbeeld wel een boete opleggen, maar dan is buurtbemiddeling helemaal niet aan de orde.

“De eerste stap is vaak dat mensen zelf gaan praten, maar soms bellen ze ons meteen. Wij adviseren altijd om bij overlast zo snel mogelijk in contact te treden met de buren. Ook als er psychiatrische aandoeningen in het spel zijn. Je kijkt dan naar de best haalbare oplossing vanuit het ziektebeeld. Soms is dat een uithuiszetting en is de persoon daar zelf ook het beste bij gebaat.”

Van Loon signaleert drie soorten oplossingen: “Lichte gevallen worden vaak opgelost door buurtbemiddeling, een aantal conflicten vraagt om een samenwerking tussen verschillende partijen en als dat geen soelaas biedt, is er nog een escalatiemogelijkheid in de vorm van de burgermeester of een veiligheidshuis.”

“Mensen blijven vaak in hun huis wonen ondanks de overlast. Daarom is het belangrijk dat de situatie beheersbaar blijft en dat je er niet al te veel last van hebt. Als er instanties worden ingeschakeld, worden de stellingen ingenomen.” 


Eén contactpersoon

“Zorg dat er één contact is richting beide partijen”, aldus Van Loon. “Soms denken mensen dat er niets gebeurt terwijl er achter de schermen wel veel speelt. Het is goed dat er dan een aanspreekpunt is dat op de hoogte is van alles en vragen kan beantwoorden.”

Buurtbemiddelaar Bert Jannink probeert altijd eerst beide partijen te bewegen tot een bemiddelingsgesprek. Meestal lukt dat wel. “Als we iedereen eenmaal om de tafel hebben, proberen we mensen zelf een oplossing te laten bedenken.”

“Wij zijn vrijwilligers en hebben bevoegdheid noch macht. Dat maakt ons een neutrale gesprekspartner. Zelfs als we iets belachelijk vinden, laten we dat niet merken: dan ben je niet meer te vertrouwen. We wijzen mensen op de vervelende woonsfeer en vragen hen zelf tot een compromis te komen. Vaak lukt dat en dragen wij slechts ideeën aan.”

De meeste gevallen waarbij buurtbemiddeling niet helpt, is als er geen bereidheid is tot een bemiddelingsgesprek. Vroeger was daarmee de kous af en restte nog alleen een gang naar de rechter. Met pendelbemiddeling wordt er toch nog een poging gedaan. Een schot in de roos, wat betreft Jannink.

“Enige tijd nadat het verzoek tot een bemiddelingsgesprek is afgewezen, gaan we nogmaals een-op-een met de partijen in gesprek om tóch nog tot een gezamenlijk gesprek te komen. Dit is vaak succesvol gebleken.” 

“Uiteindelijk is iedereen gebaat bij een rustige woonomgeving, dus als wij vragen er toch nog een keer over na te denken, komt het vaak alsnog tot een gesprek. Zeker als mensen merken hoeveel tijd wij er ook insteken, hebben ze het gevoel dat ze uit goed fatsoen in ieder geval het gesprek aan moeten gaan. Als we ze eenmaal om de tafel hebben, komen ze er samen bijna altijd uit.”

‘Burenruzies gaan vaak niet over het conflict zelf’

“De feiten blijven hetzelfde, het gedrag is wisselend,” vertelt buurtbemiddelaar in Enschede Bert Jannink. “Sommige mensen reageren door te slaan, andere schelden of delen hun ongenoegen op social media.”

“Het moeilijkste is het slechten van de blokkade die door de reeds opgebouwde irritatie is ontstaan. Het gaat al lang niet meer om het conflict zelf. De irritatie is ontstaan nadat degene die overlast ervaart, geen gehoor krijgt. Dan komen er verwijten, wordt er gescholden en loopt een conflict hoog op.”

Dat is meestal het moment waarop buurtbemiddeling wordt ingeschakeld. “We hebben eerst de hobbel te nemen om uit de sfeer van het schelden te komen. Mensen kunnen door allerlei zaken erbij te halen de boel behoorlijk laten escaleren.”


Geluidsoverlast

Volgens cijfers van het Centrum voor Criminaliteitspreventie (CCV) is geluidsoverlast met 26 procent op afstand de meestvoorkomende vorm van burenoverlast. Ergernissen rond huis en tuin en intimidatie volgen met respectievelijk 9 en 8 procent.

Frannie Herder van het CCV nuanceert de overlast wel iets: “Geluidsoverlast is natuurlijk subjectief: wat voor de een overlast is, is dat voor de ander niet. Het gaat hier niet om een feestje, maar om structurele overlast.”

Als je overlast hebt van je buren adviseert zij om eerst zelf het gesprek aan te gaan als je enigszins gekalmeerd bent. Als dat niet helpt, kan buurtbemiddeling soelaas bieden. 

“Mensen zijn niet verplicht om met buurtbemiddeling te praten. Als één van de twee partijen niet wil praten, dan houdt het op. Maar onze ervaring is dat ze dat vaak wel willen. De ander wil ook zijn kant van het verhaal laten horen. Dan ga je samen op zoek naar een compromis. In 70 procent van de gevallen komen we tot een goede oplossing, in 30 procent van de gevallen lukt dat niet. Dan wenden mensen zich tot de politie of rechtsbijstand.”


Gedragsaanwijzing gemeente

Sinds 1 juli 2017 is de Wet Aanpak Woonoverlast in werking getreden, in de volksmond beter bekend als de Aso-wet. Deze wet geeft burgemeesters de mogelijkheid om een gedragsaanwijzing te geven aan bewoners die zorgen voor overlast. Dit kan in de vorm van een last onder bestuursdwang of onder dwangsom. 

Riet van Loon van het Platform Woonoverlast is gematigd positief over deze nieuwe mogelijkheid. “De gedragsaanwijzing van de gemeente moet nog goedgekeurd worden door het college van Burgemeester en Wethouders, maar gemeentes kunnen nu zelf wel beslissen om een gedragsaanwijzing te geven.” 

“Het is een ietwat overschat instrument ondanks de intentie van de opstellers. Dat komt voornamelijk door de publiciteit die het gekregen heeft. Dit is echt een instrument dat je gebruikt als alle andere mogelijkheden zijn uitgeput. Denk bijvoorbeeld aan een gebiedsverbod. Deze wet suggereert dat ‘ie alles oplost terwijl het maar één instrument binnen een scala aan instrumenten is.”


Samenwerking

Het Platform Woonoverlast organiseert de samenwerking tussen gemeentes en woningcorporaties. Zij worden ingeschakeld als burenruzies iets verder gaan dan een lichte irritatie in de meeste gevallen nadat de politie is geweest.

Volgens Van Loon kan de poltie vaak niets betekenen in een conflict, omdat de constatering te licht is. Bij ernstige geluidsoverlast kunnen ze bijvoorbeeld wel een boete opleggen, maar dan is buurtbemiddeling helemaal niet aan de orde.

“De eerste stap is vaak dat mensen zelf gaan praten, maar soms bellen ze ons meteen. Wij adviseren altijd om bij overlast zo snel mogelijk in contact te treden met de buren. Ook als er psychiatrische aandoeningen in het spel zijn. Je kijkt dan naar de best haalbare oplossing vanuit het ziektebeeld. Soms is dat een uithuiszetting en is de persoon daar zelf ook het beste bij gebaat.”

Van Loon signaleert drie soorten oplossingen: “Lichte gevallen worden vaak opgelost door buurtbemiddeling, een aantal conflicten vraagt om een samenwerking tussen verschillende partijen en als dat geen soelaas biedt, is er nog een escalatiemogelijkheid in de vorm van de burgermeester of een veiligheidshuis.”

“Mensen blijven vaak in hun huis wonen ondanks de overlast. Daarom is het belangrijk dat de situatie beheersbaar blijft en dat je er niet al te veel last van hebt. Als er instanties worden ingeschakeld, worden de stellingen ingenomen.” 


Eén contactpersoon

“Zorg dat er één contact is richting beide partijen”, aldus Van Loon. “Soms denken mensen dat er niets gebeurt terwijl er achter de schermen wel veel speelt. Het is goed dat er dan een aanspreekpunt is dat op de hoogte is van alles en vragen kan beantwoorden.”

Buurtbemiddelaar Bert Jannink probeert altijd eerst beide partijen te bewegen tot een bemiddelingsgesprek. Meestal lukt dat wel. “Als we iedereen eenmaal om de tafel hebben, proberen we mensen zelf een oplossing te laten bedenken.”

“Wij zijn vrijwilligers en hebben bevoegdheid noch macht. Dat maakt ons een neutrale gesprekspartner. Zelfs als we iets belachelijk vinden, laten we dat niet merken: dan ben je niet meer te vertrouwen. We wijzen mensen op de vervelende woonsfeer en vragen hen zelf tot een compromis te komen. Vaak lukt dat en dragen wij slechts ideeën aan.”

De meeste gevallen waarbij buurtbemiddeling niet helpt, is als er geen bereidheid is tot een bemiddelingsgesprek. Vroeger was daarmee de kous af en restte nog alleen een gang naar de rechter. Met pendelbemiddeling wordt er toch nog een poging gedaan. Een schot in de roos, wat betreft Jannink.

“Enige tijd nadat het verzoek tot een bemiddelingsgesprek is afgewezen, gaan we nogmaals een-op-een met de partijen in gesprek om tóch nog tot een gezamenlijk gesprek te komen. Dit is vaak succesvol gebleken.” 

“Uiteindelijk is iedereen gebaat bij een rustige woonomgeving, dus als wij vragen er toch nog een keer over na te denken, komt het vaak alsnog tot een gesprek. Zeker als mensen merken hoeveel tijd wij er ook insteken, hebben ze het gevoel dat ze uit goed fatsoen in ieder geval het gesprek aan moeten gaan. Als we ze eenmaal om de tafel hebben, komen ze er samen bijna altijd uit.”

Reisorganisatie TUI evacueert gasten uit Florida

Ook is het lastig hun locatie te bepalen, zegt Petra Kok van TUI. “Veel mensen reizen op eigen gelegenheid met een huurauto door Florida en zijn nog onderweg of ergens gestrand.”

Volgens de laatste voorspellingen gaat Irma recht op Florida af. Irma geldt als één van de zwaarste stormen die deze eeuw boven de Atlantische Oceaan ontstonden en lijkt vooralsnog weinig aan kracht in te boeten. Windsnelheden van tegen de 280 kilometer per uur worden nog steeds waargenomen.

TUI en dochteronderneming Kras informeren gasten via sms. Er zijn zo’n 500 TUI-passagiers in Florida. Het is niet bekend hoeveel van hen in Miami Beach zitten.


Klachten

Op Facebook klagen sommige reizigers echter dat ze gebrekkig worden geïnformeerd. Volgens TUI geven de lokale autoriteiten verschillende signalen af en dit draagt niet bij aan een rustige situatie ter plaatse. De geplande TUI fly-vlucht naar Miami en Orlando is vrijdag leeg vertrokken vanaf Schiphol. Alle passagiers hebben gehoor gegeven aan het advies van TUI om niet te vertrekken.

De vlucht landt eerst op Miami, twee uur eerder dan gepland omdat anders het vliegveld gesloten zou zijn. Daarna vliegt het door naar Orlando. De volle vlucht komt zaterdagochtend weer op Schiphol aan. “Het is géén repatriëringsvlucht, daarvoor zal eerst de Stichting Garantiefonds Reisgelden de situatie als calamiteit moeten benoemen”, zegt Kok. Het gaat om passagiers die al zouden terugvliegen.


Luchthaven gesloten

De eerstvolgende vlucht naar Florida gaat pas nadat orkaan Irma daar overheen is getrokken is, zegt TUI. De luchthaven van Miami sluit vrijdagmiddag lokale tijd en en zaterdag gaat Orlando dicht. Irma komt zondag aan in Florida.

TUI heeft ook 26 passagiers in Sint-Maarten. “Wij zijn alle mogelijkheden aan het bekijken om hen naar huis te halen. De luchthaven is nog niet geschikt voor onze toestellen en er mogen nog geen schepen aanmeren. Wij blijven met hen in contact.”

NUpanel: Hoe duurzaam gedraag jij je?

Waar de een wast op een lagere temperatuur, kiest de ander ervoor om de verwarming de hele winter een graadje lager te zetten en warmere kleren aan te trekken. Iedereen geeft zo zijn eigen invulling aan duurzaamheid, of kiest er juist voor om duurzaam gedrag te laten voor wat het is. 

Met dit onderzoek willen we daar meer zicht op krijgen. 

Het onderzoek wordt door NU.nl niet alleen gedaan onder lezers, maar in samenwerking met onderzoeksbureau Necker ook onder panelleden. De uitkomsten zullen binnenkort terug te zien zijn op NU.nl.

‘Speeltraining’ die jonge kinderen helpt scheiding te verwerken blijkt succesvol

Onderzoekers van TNO volgden 108 kinderen die deelnamen aan het programma, waarbij twaalf wekelijkse groepssessies werden gevolgd van 45 minuten. De sessies waren bedoeld om een ondersteunende omgeving voor de kinderen te creëren en om hun probleemoplossende vermogen te vergroten.

Elke groep werd geleid door twee begeleiders, die spelenderwijs met de kinderen oefenden. Tijdens de bijeenkomsten speelt een groepsdino, een handpop met de naam Rex, een centrale rol. De ouders bezochten een oudersessie en werden op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen die de kinderen meemaakten.


Beoordeling

De ouders beoordeelden het welzijn van de kinderen met een cijfer. Voor de aanvang van de sessies was dit gemiddeld een 6,5. Na de training steeg dit tot een 7,5. Ook was er een controlegroep die niet deelnam aan de training. Ook daar beoordeelden ouders twee keer het welzijn van de kinderen met een cijfer, maar dit veranderde niet.   

De deelnemende kinderen zien de groep als een veilige plaats om hun gevoelens te bespreken, maken er nieuwe vrienden en vinden ook nieuwe manieren om problemen op te lossen.

‘Speeltraining’ die jonge kinderen helpt scheiding te verwerken blijkt succesvol

Onderzoekers van TNO volgden 108 kinderen die deelnamen aan het programma, waarbij twaalf wekelijkse groepssessies werden gevolgd van 45 minuten. De sessies waren bedoeld om een ondersteunende omgeving voor de kinderen te creëren en om hun probleemoplossende vermogen te vergroten.

Elke groep werd geleid door twee begeleiders, die spelenderwijs met de kinderen oefenden. Tijdens de bijeenkomsten speelt een groepsdino, een handpop met de naam Rex, een centrale rol. De ouders bezochten een oudersessie en werden op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen die de kinderen meemaakten.


Beoordeling

De ouders beoordeelden het welzijn van de kinderen met een cijfer. Voor de aanvang van de sessies was dit gemiddeld een 6,5. Na de training steeg dit tot een 7,5. Ook was er een controlegroep die niet deelnam aan de training. Ook daar beoordeelden ouders twee keer het welzijn van de kinderen met een cijfer, maar dit veranderde niet.   

De deelnemende kinderen zien de groep als een veilige plaats om hun gevoelens te bespreken, maken er nieuwe vrienden en vinden ook nieuwe manieren om problemen op te lossen.