Dit concludeert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Wonen in verandering‘, dat donderdag is aangeboden aan minister Blok voor Wonen en Rijksdienst.
De Raad vindt de maatregelen die het kabinet al heeft genomen om de woningmarkt weer in beweging te krijgen nog niet voldoende. Zo veranderen de woonwensen en het woongedrag van Nederlandse huishoudens snel en is de woningmarkt te star om die verandering bij te benen.
De dynamiek op de arbeidsmarkt, de economie en in de zorg zorgt voor meer onzekerheid, aldus het advies. Zo zijn samenlevingsvormen diverser geworden en veranderen die snel, werken steeds meer mensen thuis of krijgen ze zorg aan huis.
Verhuizen
Het huidige woonbeleid maakt het voor veel mensen moeilijk of zelfs onmogelijk om te verhuizen naar een woning die past bij een veranderde situatie in hun leven, stelt de Raad. Verhuizen is daarnaast vaak financieel onaantrekkelijk.
De Raad pleit ervoor dat er rekening gehouden wordt met steeds sneller veranderende woonwensen in de samenleving.
Woningvraag
Het uitgangspunt van de hervormingen moet volgens de Raad de keuzevrijheid tussen kopen en huren worden. In het huidige systeem wordt eigenwoningbezit door de overheid gestimuleerd.
Op de lange termijn moet financiële ondersteuning van de woningvraag geen onderscheid maken tussen huren of kopen. Volgens de Raad moet dit alleen gericht zijn op huishoudens met de laagste inkomens.
Daarvoor moet het fiscale stelsel aangepast worden. De politiek doet er volgens de Raad verstandig aan om snel duidelijkheid te verschaffen hoe het stelsel er in de toekomst uitziet.
Regionale markten
De Raad adviseert ook om meer rekening te houden met regionale verschillen op de woningmarkt. Er is niet één markt maar een archipel van regionale markten.
Zowel de woningvraag als de huizenprijzen verschillen sterk tussen regio’s of tussen stad en dorp. Huurtoeslag, inkomensgrens en liberalisatiegrens, die op dit moment voor heel Nederland gelden, zouden volgens de raad per regio moeten kunnen verschillen.
Regionaal maatwerk is nodig om vraag en aanbod optimaal bij elkaar te brengen. De raad beveelt aan om de provincie meer bevoegdheden te geven om het regionale woonbeleid te toetsen.