Verbeek reageert op een conclusie van de Amerikaanse slaapexpert Anne Wheaton, die deze week in Amerikaanse media stelde dat pubers te weinig slapen door de vroege start van schooldagen, met concentratieproblemen als gevolg.
Volgens Ingrid Verbeek, verbonden van Kempenhaege centrum voor Slaapgeneeskunde, zit dat in Nederland iets anders. “Alle scholen beginnen in ons land om half negen of nog later. Dat is in Amerika niet zo.”
Volgens Wheaton begint maar één op de vijf scholen in de VS om half 9 aan de lesdag, het voorgeschreven tijdstip. De rest begint eerder.
Verbeek snapt de zorgen van Wheaton wel. “Pubers hebben meer slaap nodig, maar zijn vaak avondtypes. Daarnaast hebben ze ook veel activiteiten naast school. Dat gaat soms ten koste van slaaptijd.”
Schermen
Het grootste probleem als het op slaap aankomt is de hoeveelheid schermen om ons heen, zegt Verbeek. Ipads, computers, telefoons en televisies. “Door al die schermen leveren we een uur aan slaap in. Voor je het weet is het opeens veel later dan je eigenlijk naar bed wilde.”
Volgens de somnoloog zorgen de schermen niet alleen voor veel licht, maar vraagt het ook interactie, zorgt het voor alertheid en houdt het de hersenactiviteit hoog. “Het is daardoor moeilijker om snel in slaap te vallen.”
Imagoprobleem
Volgens Verbeek kampt slaap ook met een verkeerd imago bij tieners. “Slapen is saai, het is stoer om tot laat op te blijven.” Met alle gevolgen van dien. “Je gaat slechter presteren en je geniet minder van dingen.” Als je goed slaapt voel je je ook beter, benadrukt Verbeek. “Het zou weer sexy moeten zijn om beter te slapen.”
Het probleem ligt niet bij de schooltijden, benadrukt de slaapexpert. “Ouders moeten het goede voorbeeld geven. Zelf ook de schermen wegleggen en even tot rust komen.” Ook helpt het om afspraken te maken met de tiener over bedtijden.
Opvang
Het probleem komt ook niet alleen voor bij pubers, zegt Verbeek. “Kinderen op de lage school worden al heel vroeg naar de voorschoolse opvang gebracht. Ouders wekken hun kinderen om daar naartoe te gaan, dat is eigenlijk niet goed. Een kind moet uit zichzelf wakker worden.”
Verbeek spreekt zich daarom uit tegen het beknibbelen op slaap en heeft wat adviezen. “Neem de tijd om moe te worden, zonder schermen maar met een boek of een spelletje. Pas daarnaast ook het avondlicht aan, en probeer blauw licht terug te brengen.”
Het helpt daarnaast ook om niet te veel verschillende ritmes te hebben in de week. “Als je in het weekend heel lang uitslaapt en de dag later vroeg op moet, dan heeft dat effect op hoe je je voelt.” Daarom kan het slim zijn om in de zomervakantie de vaak wat losgelaten slaaptijden van het kind weer wat aan te trekken. “Laat je puber in de laatste week van de vakantie weer langzaam aan het schoolritme wennen, dan gaat de overstap veel makkelijker.”