Martijn Brander van Wijnexpert.nl raadt aan om de oliebollen vóór twaalven soldaat te maken en daarna over te gaan op lichtere spijzen zoals lichte vis of frisse hapjes. “De zuren in de champagne (en ook cava) gaan niet goed samen met vette happen. Na de oliebollen kun je het beste wat brood eten en water drinken om je smaakpapillen te resetten.”
Dat wordt beaamd door Feike Postma, werkzaam als gastheer in de luxe gastronomie. “Ik zou beginnen met champagne, om daarna over te gaan op wijn. Dat past beter bij de oliebol”, aldus Postma. “Na twaalven kan de champagne dan open.”
Om het nieuwe jaar in te luiden wordt de fles vaak open geknald, maar dat komt niet ten goede aan de smaak, zegt Brander. “Het geluid moet zuchten. Iemand vergeleek het ontkurken van een champagne met ‘a beautiful woman farting’. Een mooie vrouw laat geen harde winden, net zoals dat een champagne elegant en met finesse ontkurkt moet worden.”
Ziel van de fles
Brander laat weten dat wanneer je de champagne op de juiste manier ontkurkt, het koolzuur optimaal behouden blijft en je geen drank verspilt.
“Je moet je rechterhand rond de hals van de fles leggen, waarbij je je duim op de kurk legt. Met je andere hand houd je de fles aan de onderkant vast en leg je je duim in de zogeheten ziel, de bodem van de fles. Je draait hiermee de fles langzaam rond, zodat de kurk loskomt. Met je duim houd je de kurk tegen.”
Eerder maakte big data-leverancier IRI bekend dat de omzet van champagne groeit. Ook cava wint aan populariteit: in Nederland groeide de verkoop van de mousserende drank met negentien procent. “Cava lijkt op champagne, omdat beide dranken op dezelfde manier worden geproduceerd”, vertelt Brander.
“Cava wordt geproduceerd in Spanje en champagne komt uit Frankrijk.” Het Italiaanse prosecco, dat het afgelopen jaar flink minder werd gedronken (negentien procent) komt makkelijker tot stand en wordt gemaakt in grote, stalen tanks. Dat is ook de reden waarom de drank veel goedkoper is.
Noten
Champagne kan wel acht tot tien jaar rijpen. “Dat levert inderdaad een hogere prijs op, maar ook smaakdimensies die je bij de goedkopere varianten niet tegenkomt”, vertelt Brander. “Je proeft dan bijvoorbeeld toast en noten. Ook de bubbel is fijner en eleganter. Zoals Dom Pérignon zei toen hij zijn eerste champagne maakte: “I am tasting the stars.” Een goede champagne biedt een subtiele beleving.”
Voor mensen met een minder hoog budget, raadt Brander cava aan. “Het wordt op dezelfde manier geproduceerd als champagne en de kwaliteit is uitstekend, de smaak is vaak iets frisser en fruitiger.” Postma vindt ook het Duitse Sekt een goede vervanger van champagne. “Die zie je steeds vaker op de Nederlandse wijnkaart. De horeca wordt steeds meer verliefd op Duitse wijnen.” Sekt is qua smaak wat frisser en strakker. “Bovendien is het goedkoper dan champagne.”
Maar voor cava en champagne geldt allebei: probeer de onderkant, dus de goedkoopste varianten, te vermijden. “Als je budget het toelaat, zou ik zeker een duurdere variant kopen”, zegt Brander. “Een tip: koop een ‘grower champagne’, dat zijn champagnes die afkomstig zijn van kleinere wijnboeren. Deze zijn vaak net zo goed van kwaliteit als de grote namen als Moët en Krug, maar veel beter geprijsd. Vaak weten wijnspeciaalzaken welke je moet hebben.”
“Ook als je geen wijnkenner bent, kan ik adviseren om te investeren in een goede champagne of cava. Zo leer je kwaliteit te herkennen en maak je van het ontkurken een extra geluksmoment.”
1 januari
Op 1 januari volgt voor velen vaak de onvermijdelijke kater. Maar ook daar kunnen maatregelen tegen getroffen worden. “Een goede bodem is belangrijk, en water tussendoor kan ook veel leed voorkomen. Ook raad ik aan om voor het slapen gaan een halve liter water te drinken. En als je tussendoor overstapt op andere alcoholsoorten, kun je beter omhoog gaan in het alcoholpercentage dan omlaag.”
De kans zal klein zijn, maar drank die over is kan de volgende dag nog gedronken worden. “Sluit de fles wel goed af met een champagnedop”, luidt het advies van Postma. “Je kunt champagne overigens ook goed gebruiken in een sabayon of een spoom.”