Vroeger kostte een chlamydiatest soms 200 euro, tegenwoordig is dat bedrag verlaagd naar rond de 40 euro. Wel kunnen de kosten van het testen van mannen die seks hebben met mannen hoger uitvallen. “Het advies is om mannen die seks hebben met mannen altijd op meerdere soa’s, waaronder hiv, en meerdere lichaamslocaties zoals keel, urine en anus, te testen.”

“Vaak denken mensen: laat die soa-test maar zitten, omdat ze geen klachten hebben. Wat dat betreft vormt zeker chlamydia een groot risico bij vrouwen”, vervolgt Bos. “Ze ervaren vaak geen klachten, terwijl een infectie met deze soa op de langere termijn grote gevolgen kan hebben. Zo’n vijfhonderd vrouwen per jaar worden bijvoorbeeld onvruchtbaar door chlamydia.”

Daarom zegt Bos dat het belangrijk is om advies te vragen wanneer je een soa of andere infectie denkt te hebben. “Soa Aids Nederland heeft de website Advies.chat opgezet om mensen door te verwijzen naar betrouwbare aanbieders van zorg. Uit een eerder onderzoek van Soa Aids Nederland bleken van de twintig online aanbieders van soa-zelftesten slechts vijf laboratoriumaanbieders betrouwbaar te zijn.

Er bestaan twee soorten soa-zelftesten. De zogeheten thuistest, zoals bijvoorbeeld een zwangerschapstest, en een laboratoriumtest. Bij een laboratoriumtest nemen mensen zelf een monster af, waarna een laboratorium de diagnose stelt.

“De simpele thuistests die zelf een uitslag geven zijn niet betrouwbaar. In het buitenland zijn er wel betrouwbare thuistests voor bijvoorbeeld hiv te verkrijgen, maar deze zijn niet in Nederland te koop. De tests waarbij een laboratorium de diagnose geeft zijn wel betrouwbaar.”

Wel benadrukt de arts dat voorlichting bij thuistesten essentieel is. “Wanneer de voorlichting niet goed is zou een vrouw bijvoorbeeld alleen haar vagina kunnen testen op chlamydia, terwijl deze bijvoorbeeld ook in de anus aanwezig kan zijn, maar niet getest wordt. Iemand moet daarom een goed en passend advies krijgen.”

Ook waarschuwt Bos dat er online testen te koop zijn die overbodig zijn. “Soms worden bepaalde ‘totaalpakketten voor de vrouw’ via het internet aangeboden. Maar deze pakketten bevatten vaak testen die niet geïndiceerd zijn, en vaak ook overbodig zijn.”

“Zo krijgen vrouwen een soa-test, maar bijvoorbeeld ook een test die de schimmel Candida signaleert. Vaak betalen ze hiervoor heel veel geld, terwijl je helemaal niet op een schimmelinfectie moet gaan testen wanneer je geen klachten hebt. Veel vrouwen dragen een schimmelinfectie, maar als er geen klachten zijn hoeft men ook geen behandeling te ondergaan”, zegt Bos.

De groep laag opgeleide mensen die bij de GGD langskomt heeft relatief vaker soa’s in verhouding tot de groep hoger opgeleiden. En in de groep jongeren onder de 20 jaar worden ook meer soa’s gevonden dan in de groep die ouder is dan 20 jaar. Daarom koos GGD Amsterdam om deze groep ‘oudere jongeren’ alleen toe te laten als er ook risico is op een soa. Elke GGD maakt eigen keuzes als teveel mensen een consult willen.

Bij de GGD merken ze al jaren dat mensen zo nu en dan bepaalde klachten of risicovolle contacten veinzen om gratis geholpen te worden. “Soms zien we mensen met bepaalde klachten op de poli langskomen, die niet per sé in aanmerking komen voor een gratis behandeling. We moeten dan grenzen stellen”, aldus een woordvoerder.

Een woordvoerder van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) legt uit dat enkele jaren geleden het aantal tests enorm toenam. “De GGD krijgt jaarlijks rond de 33 miljoen euro budget voor soa-onderzoek, waardoor een maximum aan consulten wordt ingesteld. Omdat de GGD tegenwoordig meer vrijheid heeft om met laboratoria te onderhandelen over de prijs van het laboratoriumonderzoek zijn deze kosten verlaagd.”

Het aantal vrouwen en heteroseksuele mannen dat afgelopen jaar positief is getest op de seksueel overdraagbare aandoening (soa) chlamydia, is opnieuw gestegen. In totaal kregen 20.698 mensen de diagnose chlamydia, 11 procent meer dan in 2015 meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) begin april.

In totaal werden er meer dan 143.000 soa-tests op de GGD gedaan het afgelopen jaar. Dat zijn er 5 procent meer dan het voorgaande jaar. Bij 18,4 procent werd daadwerkelijk een of meerdere soa’s aangetroffen. In het voorgaande jaar had 17,2 procent van de geteste mensen een seksueel overdraagbare ziekte.

“Soa’s en hiv-besmettingen blijven een probleem, maar vergeleken met de rest van de wereld doet Nederland het relatief goed. “Zeker wanneer we kijken naar Oost-Europa”, zegt Bos. “Toch zien we in Nederland dat het aantal meldingen van syfilis en Gonorroe onder homoseksuele mannen de laatste tijd toeneemt.”

Volgens de arts infectieziektebestrijding kan ook de voorlichting nog beter. “Er bestaan allerlei bewezen effectieve lespakketten, zoals Lang Leve de Liefde, maar Nederlandse scholen maken daar nog te weinig gebruik van en dat is jammer. Hoe jonger mensen zijn, hoe meer risico ze lopen, dus educatie is essentieel.”

Het advies van Soa Aids Nederland is om je regelmatig te laten testen en vooral om je te beschermen tegen soa en hiv.