Vrienden lijken op elkaar; gemiddeld heeft de helft van iemands vrienden hetzelfde opleidingsniveau en driekwart is van dezelfde sekse. Zo’n 15 procent van de Nederlanders zegt helemaal geen vrienden te hebben, blijkt uit onderzoek van Völker.
Volgens psycholoog Jeffrey Wijnberg ontstaan vriendschappen zo rond je vierde of vijfde levensjaar. “Vanaf dan beginnen kinderen zich meer bewust te worden van hun omgeving. Zij zullen ook sneller tegen elkaar zeggen dat ze elkaars vriend zijn. Oudere mensen uiten dit minder snel tegenover elkaar. Door teleurstellingen in eerdere vriendschappen - ze worden bijvoorbeeld ingewisseld voor een andere vriend – verliezen mensen het vertrouwen. Ze denken langer na voordat ze iets delen. Kinderen zijn veel meer onbevangen daarin.”
“Vriendschap ontstaat niet gelijk tijdens de eerste ontmoeting die leuk is met iemand, maar pas na een tweede, derde, of twintigste keer dat je het samen leuk hebt”, vertelt Wijnberg. “Iemand kan dan ook een kennis worden. Het verschil: een kennis laat je niet toe in je inner circle en nodig je niet uit op je verjaardag. Hoe persoonlijker het contact, hoe meer je iemand een vriend noemt.”
Beste vriend
Uiteindelijk kan zo iemand uitgroeien tot een beste vriend. Maar hoe gaat zoiets? “Als je denkt: ik kan me niet voorstellen dat ik deze dingen met de ander zou delen. In je beste vriend heb je het meeste vertrouwen, die weet alles van je, je staat altijd voor elkaar klaar. Dat iemand je beste vriend wordt, is een samenloop van omstandigheden. Vaak bevind je je ook in dezelfde levensfase. Je kunt samen iets ‘groots’ delen en daaruit ontstaat dan een goede vriendschap.”
Het is niet heel gek dat je met de ene vriend vaak een wijntje gaat drinken en met de ander het liefst films kijkt. “Als een vriendschap zich ontwikkelt, ontdek je hoe een ander ‘scoort’ op een bepaald vlak. Je ontdekt welke gedeelde belangen je hebt. Aan elke vriendschap zitten belangen vast. In strikte zin bestaat er eigenlijk geen vriendschap zonder belangen. Zo kan een vriend bijdragen aan je zelfbeeld of eigenwaarde. Dat is nuttig, omdat je dan kan spiegelen met iemand.”
Volgens Wijnberg is het niet erg om verschillende vriendschappen te hebben: hij zegt zelfs dat dat belangrijk is. “Ik zeg altijd: de beste vriendschap die je hebt, is die met jezelf. Het is namelijk handig om op jezelf te kunnen terugvallen, dat je niet afhankelijk bent van anderen. Als je dit niet zelf hebt en dit van anderen nodig hebt, is een bredere vriendenkring belangrijker.”
Onderhoud
Als je een vriendschap wil onderhouden, is het volgens relatietherapeute Joey Steur van Praktijk de Liefde belangrijk om belangstelling voor elkaar te hebben. “Wees nieuwsgierig en deel dingen met elkaar. Je moet het ook leuk vinden om dingen samen te doen.”
Volgens Steur zijn vrienden heel belangrijk. “Familie heb je, maar kies je niet en vriendschappen ontstaan uit vrijwilligheid, doordat je echt een klik hebt met iemand. Van vrienden krijg je energie; je kan jezelf laten zien en ontwikkelen.”
Om een vriendschap goed te laten verlopen, heeft Steur ook nog wat tips. “Veroordeel mensen niet te snel en wees niet bezitterig of jaloers. Vrienden zijn niet jouw bezit, ze zijn niet exclusief jouw vriend. Dat moet je accepteren, anders kan een vriendschap gauw over zijn.”