Dat komt naar voren uit onderzoek door het VU medisch centrum (VUmc) naar aanleiding van het programma Onvergetelijk, waaraan momenteel twaalf musea in Nederland meewerken. Het omvat interactieve rondleidingen en workshops waar mensen met dementie samen met hun begeleiders aan kunnen deelnemen.
Het VUmc onderzocht de impact van een museumbezoek op 117 demente deelnemers en 128 begeleiders. De onderzoekers, die onder leiding stonden van hoogleraar Rose-Marie Dröes, constateerden dat de stemming van alle deelnemers gemiddeld genomen duidelijk was verbeterd na het bezoek. Het cijfer dat ze gaven ging op een vijfpuntsschaal van een 4 naar een 5.
“Ze gingen al vrolijk naar het museum, maar kwamen er nog vrolijker uit”, aldus Dröes, die zag dat mensen met dementie echt opleefden tijdens het bezoek, terwijl ze thuis misschien nog maar weinig zeiden.
“Het uitje op zich is al heel leuk voor mensen: zij bekijken met een klein groepje, onder wie mantelzorgers en een rondleider en vrijwilligers van het museum enkele schilderijen”, vertelt Dröes. “Daarbij worden open vragen gesteld. Wat zie je, wat vind je daarvan? Het maakt niet uit of je iets van kunst weet en eigenlijk is alles wat je zegt, goed. Je ziet dan dat mensen gaan meepraten en reageren op elkaar.”
Verrassend
Ook voor de mantelzorgers is het bezoek vaak verrassend, zegt Dröes. “Zij krijgen weer een ander beeld van een persoon die thuis misschien soms wat apathisch in de stoel zit. Kunst stimuleert en brengt wellicht ook herinneringen aan vroeger naar boven die de mantelzorgers ook kennen.”
Voorwerpen en schilderijen van bijvoorbeeld mensen of steden leveren de meeste reacties op en maken ook dat de verschillende deelnemers met elkaar in gesprek gaan. Landschappen maken de tongen minder los, zo bleek uit het onderzoek. Of de kunst abstract is of niet en of er veel of weinig kleur inzit, maakt niet veel uit.
Onvergetelijk is geïnspireerd op het Meet me at MoMa-project van het Museum of Modern Art in New York, waar het al jaren succesvol is.
Op 21 september, Wereld Alzheimer Dag, wordt in het Stedelijk Museum Amsterdam de publicatie Onvergetelijk – Kunst en cultuur toegankelijk maken voor mensen met dementie en hun dierbaren gepresenteerd. Op die dag kunnen mensen met dementie en mantelzorgers gratis deelnemen aan een museumrondleiding bij de musea die Onvergetelijk aanbieden.