Lenny Vartanian en zijn collega’s analyseerden de resultaten van 38 eerdere studies naar dit fenomeen. Het effect werd in diverse situaties geobserveerd: met gezonde en ongezonde snacks, tijdens maaltijden, bij proefpersonen die eerst een dag niet mochten eten en bij kinderen. Dit effect trad steeds weer op, ongeacht het gewicht van de proefpersonen en zelfs als de tafelgenoot niet zichtbaar was, maar proefpersonen alleen een lijstje kregen met wat de ander gegeten had.

Sociale factoren invloedrijk

“Het onderzoek toont aan dat sociale factoren grote invloed hebben op consumptie. Als het gezelschap heel weinig eet, onderdrukken mensen hun voedsellinname en eten ze minder dan ze normaal zouden doen als ze alleen zijn. Als het sociale model veel eet, voelen proefpersonen zich vrij om hun gewone hoeveelheid te eten of zelfs nog meer als ze dat willen”, zegt Vartanian.

“In sociale situaties is het soms niet duidelijk wat een passende hoeveelheid is. Interne signalen, zoals trek of je verzadigd voelen, kunnen ook onbetrouwbaar zijn. In zulke gevallen kunnen mensen naar het voorbeeld van andere kijken om te beslissen hoeveel ze zouden moeten eten”.

Aangeleerd gedrag

Bij vrouwen is het effect sterker dan bij mannen. Mogelijk omdat vrouwen zich meer zorgen maken over hoe er tegen hen aangekeken wordt als ze aan het eten zijn. Of omdat mannelijke proefpersonen, vaak studenten, nu eenmaal enthousiaster zijn over gratis eten. Ook bij oudere kinderen is het effect sterker aanwezig dan bij jonge kinderen, wat suggereert dat het aangeleerd gedrag is.

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in Social Influence.

“Chocolade is een stimulant en activeert de hersenen op een hele speciale manier”, aldus onderzoeker Larry Stevens van de Northern Arizona University. “Het kan de activiteit in hersengebieden voor aandacht vergroten en heeft daarnaast een significant effect op de bloeddruk.”

Van chocolade is bekend dat het een vaatverwijder is: het verwijdt de bloedvaten en verlaagt de bloeddruk op de lange termijn. Van pure chocolade is echter ook bekend dat het een opwekkend effect heeft. Stevens en zijn collega’s wilden bepalen of het eten van chocolade direct tot verbetering leidt.

Onderzoek

De studie – gepubliceerd in het tijdschrift NeuroRegulation – is de eerste waar men kijkt naar de directe effecten van chocola op de aandacht. Voor het onderzoek zijn afbeeldingen gemaakt met behulp van een EEG van de hersenen van 122 proefpersonen tussen de 18 en 25 jaar. De onderzoekers keken hierbij naar het effect van chocolade met 60 procent cacao (in een oplossing) op de hersenactiviteit bij verschillende cognitieve taken. Deze gegevens werden vergeleken met verschillende controlesituaties.

De oplossing met 60 procent cacao zorgde voor meer alertheid en aandacht. Dit was ook zichtbaar in de hersenen. Daarnaast steeg de bloeddruk voor een korte periode. Een opvallend resultaat kwam ook uit een van de controlesituaties waarbij in de oplossing niet alleen 60 procent cacao zat, maar ook L-theanine, een aminozuur uit groene thee. Het aminozuur lijkt namelijk voor een directe daling van de bloeddruk te zorgen. Een combinatie zou dus de beste resultaten geven.

Gezond

“Mensen eten over het algemeen geen chocolade met het idee dat het gezond voor ze is”, aldus Stevens. “Dit onderzoek laat echter wel degelijk mogelijkheden zien voor gezonde chocolade.” De wetenschapper hoopt dan ook dat fabrikanten aan de slag gaan met deze resultaten. Het onderzoek is gesponsord door een chocoladeproducent.