NU.nl vroeg psychologen naar hun kijk op ‘het ophemelen’ van beroemdheden.
“Mensen identificeren zich als het ware met iemand. Als een idool komt te overlijden, dan is een tijdperk ineens voorbij”, aldus therapeut en directeur van het Landelijk Steunpunt Rouw (LSR) Klaas-Jan Rodenburg.
Na het overlijden van beroemde mensen lopen sociale media vol met mensen die hun medeleven betuigen. Volgens de directeur van het LSR gebeurt dat vaker. “Als iemand overlijdt zit de kerk ook vol. Mensen worden geraakt door de dood. Het heeft ook iets symbolisch: ‘Ik hoor bij deze groep en bij de muziekliefhebbers van Prince’.”
“Net als met David Bowie, had je het idee dat Prince over jouw leven schreef. De onafhankelijkheid, autonomie en vrijheid: zo iemand staat ook voor jou. Met dat symbool identificeer jij jezelf”, stelt rouwdeskundige en journalist Daan Westerink.
Monique Koel, Rouwtherapeut bij Psychologen Nederland (PsyNed), ziet de grote hoeveelheid reacties op het overlijden van iemand vaker. “Als op straat een ongeluk is gebeurd, gaan mensen met elkaar praten en contact zoeken. Er is iets heftigs gebeurd en iedereen is daar van geschrokken.”
“Het is een eerste reactie op een heftige gebeurtenis. En daarna moet het leven weer opgepakt worden.”
Dierbaren
Er zitten volgens Rodenburg, Westerink en Koel wel grote verschillen in het overlijden van een directe naaste en het overlijden van een idool.
“Als je een kind verliest dan is dat ook een deel van jou. Een idool is geen bloedverwant”, stelt Koel. “Een idool staat ook vaak voor iets. Mensen schrikken als zo iemand opeens weg is. De vergankelijkheid van het leven staat ineens voor je.”
Volgens de psycholoog blijft de dood van een dierbare iemand vanzelfsprekend voor altijd bij. “Bij een beroemdheid ligt dat anders. Natuurlijk komt Prince nooit meer terug, maar je hebt nog wel zijn muziek en ooit zal er weer een ander idool komen.”
Autopsie
Momenteel wordt autopsie gedaan naar het overlijden van de 57-jarige zanger. Volgens Rodenburg speelt de doodsoorzaak een belangrijke rol in het rouwproces bij mensen. “Bij een plotselinge dood is het verhaal niet af.”
“Johan Cruijff had kanker. Daar gaat een proces aan vooraf, er is een natuurlijk verloop. Maar als het een overdosis drugs is, dan willen mensen het verhaal afmaken om rust te krijgen. Is het per ongeluk gegaan? Is er een aanleiding voor geweest?”
Aanpassen
Muziek is een mooie manier om terug te denken aan iemand, zegt Westerink. “Het is niet alleen huilen, bloemen leggen en je rot voelen. Het is ook ‘potverdomme, wat heeft die vent geweldig goede muziek gemaakt’.”
Zij stelt dat mensen zich bij alle verliezen moeten aanpassen aan een nieuwe situatie. “Je moet leren leven met het feit dat er geen nieuwe albums meer komen en geen nieuwe concerten. Mensen moeten het doen met herinneringen.”
“Ik ben zelf ook nooit naar Prince geweest in Galgenwaard (stadion in Utrecht, red.), omdat ik het heel overdreven vond dat iedereen ineens liefhebber van hem was. Met die spijt heb ik ook leren leven”, besluit Westerink.