Verbeterde dialyse zou levensverwachting nierpatiënt kunnen verhogen

De levensverwachting van mensen die dialyseren is beperkt. Daarom onderzocht Camiel de Roij van Zuijdewijn hoe hemodiafiltratie kan worden geoptimaliseerd. Op 23 februari promoveert hij daarop bij VU Medisch Centrum (VUmc) in Amsterdam.

Bij hemodiafiltratie worden er niet alleen kleine gifstoffen verwijderd, zoals bij standaard hemodialyse, maar ook grotere gifstoffen die in het plasmawater van het bloed zijn opgelost.

Het verwijderde plasmawater moet worden vervangen door eenzelfde hoeveelheid steriele vloeistof (het substitutievolume). Uit eerder Nederlands onderzoek bleek al dat patiënten bij wie meer dan 21 liter plasmawater wordt vervangen, gemiddeld langer leven.


Stroomsnelheid

De Roij van Zuijdewijn vroeg zich af of bij alle patiënten het hoge volume aan plasmawater kon worden vervangen. “Wij hebben dit onderzocht door stapsgewijs de factoren te verhogen die dit volume bepalen, zoals de stroomsnelheid van het bloed door de kunstnier, of de behandelduur”, zegt de arts-onderzoeker.

“Het bleek dat ongeveer 80 procent van de patiënten bij een gemiddelde dialyseduur van vier uur een hoog volume haalde (21 liter of meer per dialysebehandeling) en dat het gemiddelde volume ongeveer 24 liter per behandeling was. Dit is een stuk hoger dan in studies die hemodiafiltratie in het verleden hebben onderzocht, waarbij het gemiddelde vaak minder dan 19 liter was.”

De Roij van Zuijdewijn pleit ervoor dat hoog-volume hemodiafiltratie de nieuwe standaardbehandeling wordt om zo de levensverwachting van dialysepatiënten te verbeteren.

‘Vrouw krijgt minder geld voor doorverkocht product dan man’

Een onderzoeker van de universiteit van Tel Aviv en een econoom van het interdisciplinaire centrum van Herzliya mochten twee jaar lang de gegevens van verkoopsite eBay inzien en konden op die manier een vergelijking trekken tussen producten verkocht door mannen en vrouwen.

Voor het onderzoek, gepubliceerd in tijdschrift Science, vroegen de onderzoekers eerst vierhonderd mensen te raden naar het geslacht van honderd verkopers. In 56 procent van de gevallen deden ze dat juist.

Vervolgens vergeleken de wetenschappers de opbrengsten van de 420 meest verkochte producten op de site.

Het verschil bij gebruikte producten was klein, vrouwen kregen gemiddeld 3 procent minder dan mannen voor hun spullen. Dat verschil was aanzienlijk groter voor nieuwe producten die werden doorverkocht.


Positiever

Voor iedere dollar (90 eurocent) die een man kreeg voor zijn nieuwe, doorverkochte product, kreeg een vrouw 80 dollarcent (72 eurocent). Een verschil van ruim 20 procent.

Volgens de onderzoekers zou het verschil kunnen ontstaan doordat mannen hun producten positiever beschrijven dan vrouwen. 

De studie is volgens de wetenschappers het bewijs dat ook op internet genderongelijkheid bestaat. “Een optie zou zijn om het geslacht nog minder duidelijk te maken op dergelijke sites. Maar er is geen bewijs dat dat ook echt helpt.”

‘Partner heeft mogelijk meer invloed op overgewicht dan opvoeding’

Onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh vergeleken de data van 20.000 mensen uit Schotse families.

De deelnemers werden opgemeten, gewogen, hun genen werden vergeleken en er werd hen gevraagd naar hun woonomgeving in het verleden en het heden.

Uit de studie, gepubliceerd in PLoS Genetics, bleek dat genen de basis leggen voor overgewicht, maar dat de leefomgeving ook van invloed is. “Mensen die slechte genen hebben kunnen door hun leefstijl aan te passen op die manier toch de kans op overgewicht verkleinen”, aldus onderzoeker Chris Haley in een reactie aan Telegraph.

Een partner is daarvoor bepalend, zo menen de wetenschappers, omdat die van grote invloed is op hoeveel iemand eet, sport en leeft in het algemeen.

De studie moet onderzoekers verder helpen om de link tussen overgewicht, genen en leefstijl nog verder te onderzoeken.

Meer mensen verlaten grote steden

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn vorig jaar ruim 39.000 mensen verhuisd van Amsterdam naar een andere plaats in Nederland. Dat zijn er vierduizend meer dan in 2014 en bijna 10.000 meer dan in 2013.

Het aantal mensen dat in Amsterdam kwam wonen steeg ook, maar niet zo sterk. ”Hierdoor vertrekken er voor het eerst sinds het begin van de crisis in 2008 meer mensen uit Amsterdam dan er voor terugkomen”, aldus het CBS.

Den Haag zag vorig jaar 1.700 mensen meer vertrekken dan binnenkomen. Utrecht verwelkomde nog wel meer nieuwkomers, maar het verschil met het aantal vertrekkers wordt kleiner. De meeste mensen blijven in de buurt wonen. Zo gaan Utrechters vooral naar Zeist, De Bilt, Nieuwegein en Stichtse Vecht.


Grote steden

Rotterdam is juist wel in trek. Voor 2008 zag de stad meer mensen vertrekken dan komen, sindsdien gingen die twee gelijk op, maar vorig jaar kreeg Rotterdam er veel meer nieuwkomers bij.

Ondanks de vertrekkers steeg het totale aantal inwoners van de grote steden wel. Dat komt door immigratie uit andere landen. Alle vier de steden ontvingen meer immigranten dan ‘binnenlandse verhuizers’. Bovendien werden er meer baby’s geboren dan er mensen overleden.

Geroosterde kikkererwten met knoflook en Parmezaan

Bedek een bakplaat met bakpapier en verwarm de oven vast voor op 200º Celsius. Spoel de kikkererwten af, laat ze uitlekken en dep ze droog.

Meng de kikkererwten met de olijfolie, de knoflook en de kaas en strooi er een zout en peper naar smaak over. Zorg ervoor dat de kikkererwten goed bedekt zijn. Verspreid de kikkererwten over de bakplaat en bak ze in 30 minuten tot ze lekker knapperig zijn. Schep ze tussendoor een keertje om. Laat ze eventueel nog 10 minuten in de oven nagaren, als ze nog niet knapperig genoeg zijn. Rasp er eventueel nog wat extra Parmezaanse kaas over.

Je kunt deze hartige kikkererwten tot 5 dagen bewaren in een afgesloten trommel.

Geroosterde kikkererwten met honing en kaneel

Bedek een bakplaat met bakpapier en verwarm de oven vast voor op 200º Celsius. Spoel de kikkererwten af, laat ze uitlekken en dep ze droog.

Meng de kikkererwten met de olijfolie, de honing en de kaneel en strooi er een snufje zout over. Zorg ervoor dat de kikkererwten goed bedekt zijn. Verspreid de kikkererwten over de bakplaat en bak ze in 30 minuten tot ze lekker knapperig zijn. Schep ze tussendoor een keertje om. Laat ze eventueel nog 10 minuten in de oven nagaren, als ze nog niet knapperig genoeg zijn.

Je kunt deze geroosterde kikkererwten tot 5 dagen bewaren in een afgesloten trommel.

Kruidige geroosterde kikkererwten

Bedek een bakplaat met bakpapier en verwarm de oven vast voor op 200º Celsius. Spoel de kikkererwten af, laat ze uitlekken en dep ze droog.

Meng de kikkererwten met de olijfolie, het limoensap en de kruiden. Zorg ervoor dat de kikkererwten goed bedekt zijn door de kruiden. Verspreid de kikkererwten over de bakplaat en bak ze in 30 minuten tot ze lekker knapperig zijn. Schep ze tussendoor een keertje om. Laat ze eventueel nog 10 minuten in de oven nagaren, als ze nog niet knapperig genoeg zijn.

Je kunt deze gekruide kikkererwten tot 5 dagen bewaren in een afgesloten trommel.

Vitamines beter bewaard bij koken of bakken?

Patricia Schutte, voedingsdeskundige

Er steekt een kern van waarheid in het bericht dat je hebt gelezen. Toch blijft het Voedingscentrum adviseren dat je eten koken of stomen, bakken en bereiden in de oven het beste kunt afwisselen.

De Universiteit van Granada in Spanje deed onderzoek naar verschillende methoden om groenten te bereiden. Antioxidanten in de verschillende groenten zouden volgens de onderzoekers bij bakken beter behouden blijven dan bij koken. In bepaalde gevallen zagen ze dat de voedingswaarde door verhitting in extra vierge olijfolie zelfs was toegenomen.

Eerder was al bekend dat bij bakken en braden geen vitamines weglekken doordat er geen water betrokken is bij de bereiding. Maar dat voordeel is relatief, aangezien in Nederland geen volksgezondheidsproblemen bekend zijn die gerelateerd zijn aan vitaminetekorten.

Vetten

Als je groenten bakt, nemen ze olie of vet op. Gezonde vetten heb je nodig, maar ze leveren tegelijkertijd relatief veel calorieën. Het is het aannemelijk dat mensen die gebakken groenten eten daarmee meer calorieën binnen krijgen. Als je wilt bakken, gebruik dan plantaardige oliën of vloeibaar bak- en braadvet.

Overigens raadt het Voedingscentrum af om in extra vierge olijfolie te bakken, omdat bij verhitting daarvan ongezonde stoffen ontstaan. Door rauwkost en bereide groente, zowel gekookte als gebakken, af te wisselen krijg je zoveel mogelijk verschillende voedingsstoffen binnen.

Verlies voedingswaarde minimaliseren

Wil je het verlies aan voedingswaarde bij de bereiding verder minimaliseren? Lees dan nog even deze tips:

  • Snij de groente zelf. Voorgesneden groente kan minder vitamine C bevatten dan ongesneden groenten. Bij het schillen en snijden gaat vitamine C verloren. Bij groene groente komt bij snijden een stof vrij, dat vitamine C afbreekt. Het verlies van vitamine C blijft beperkt als de voorgesneden groente luchtdicht is ingepakt.
  • Zet groente op in kokend water: wanneer groente in koud water wordt opgezet, is de groente een tijdje verwarmd op lagere temperaturen, waardoor meer vitamine C verloren gaat.
  • Bij kort koken met weinig water, blijft meer vitamine C behouden.
  • Kook met de deksel op de pan: Bij koken zonder deksel kan veel zuurstof bij het product, en treedt verlies van warmte en kookvocht (met vitamines). Hoe kleiner de stukjes, hoe meer oppervlakte waaruit vitamine C kan lekken. Dus bij voorkeur grotere stukken groenten koken.
  • Leg de groenten op een stoommandje, zodat groenten gaar worden door de hete stoom. Zo lekken er minder vitamines weg.

Heb je ook een vraag? Stel deze dan aan een van onze experts. Ga met spoedeisende vragen altijd naar je huisarts, daarvoor zijn de experts niet de aangewezen persoon. Ze stellen ook geen diagnoses. De overige voorwaarden vind je hier.

Patricia Schutte werkt al meer dan 25 jaar als voorlichter bij het Voedingscentrum in Den Haag. Ze geeft antwoord op vragen over gezond, duurzaam en veilig eten.

Vrijwilligersorganisaties vrezen prijsstijging Verklaring Omtrent Gedrag

De prijs van zo’n verklaring gaat per 1 maart met 38 procent omhoog, meldt NPO Radio 1-programma Reporters Radio deze zondag. 

Volgens de NOV (Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk) gaat deze prijsstijging ten koste van de zorg en opleiding van vrijwilligers. De NOV en de MOgroep (bracheverenigingen van welzijnsorganisaties) vrezen eveneens dat de participatie en de veiligheid van vrijwilligers in het geding komt. 

De Nederlandse vereniging voor maatschappelijke dienstverlening en samenlevingsopbouw Humanitas heeft bijvoorbeeld berekend dat de kosten die de organisatie moet maken voor de vrijwiliigersverklaringen, met zo’n 20.000 euro zullen stijgen door de nieuwe maatregel. 


Gratis

Niet alleen over de prijsstijging heerst verontwaardiging. Directeur Gea Broekema van Alzheimer Nederland gaat nog een stap verder en is van mening dat de VOG gratis zou moeten zijn vrijwilligers. “Dit hoort bij het faciliteren van de participatiesamenleving. Als er een enorm hoog prijskaartje aan hangt, is dat niet stimulerend om zo veel mogelijk vrijwilligers hun werk te laten doen,” aldus Broekema.

Aan staatssecretaris Dijkhoff wordt dan ook verzocht om de verhoging niet door te voeren. Het CDA, ChristenUnie en de SP hebben inmiddels laten weten dat ze Kamervragen gaan stellen naar aanleiding van de uitzending van het radioprogramma.

De hele uitzending is zondagavond vanaf 19.00 uur te beluisteren.