“Er zijn veel obstakels die eigenlijk makkelijk kunnen worden voorkomen. Bijvoorbeeld een drempeltje waar een hellingplaat op kan worden gelegd”, zegt Gerard de Nooij, directeur van de social enterprise Ongehinderd. Volgens hem neemt de urgentie om gebouwen toegankelijk te maken alleen maar toe vanwege de vergrijzing.
Eind 2006 werd er door de VN een verdrag gemaakt voor de rechten van mensen met een beperking. Daarin staat dat mensen met een beperking net als anderen recht hebben op een goed leven en gelijkwaardig zijn. 158 landen tekenden dat verdrag.
Nederland was één van de laatste landen in Europa die het verdrag ratificeerde. “Nederland doet het op een nette manier en wilde het verdrag eerst ratificeren voordat het geïmplementeerd wordt”, laat een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport desgevraagd aan NU.nl weten.
Eind oktober kwam het Besluit Toegankelijkheid naar buiten, met daarin de richtlijnen om Nederland toegankelijker te maken. Een internetconsultatie over dit besluit leverde honderden negatieve reacties op. Het concept verschafte geen helderheid over de rechten of plichten.
De Tweede Kamer besloot op 15 november om het Besluit te verwerpen en vroeg om een herziend besluit. Uiterlijk 15 december moet staatssecretaris Martin van Rijn met een aangepast Besluit Toegankelijkheid komen. Hiervoor moet hij om de tafel met organisaties voor mensen met een beperking om de nieuwe richtlijnen op te stellen.
De woordvoerder van het ministerie kon nog niet bevestigen of dit inmiddels is gebeurd, maar dat dit met zekerheid wel zal plaatsvinden. “Bij het implementatieplan gaat het ministerie met mensen uit de sector per afdeling bekijken hoe we de norm van algemene toegankelijkheid realiseren. Dat zal per sector verschillen. Voor de openbaarvervoersector zal dat bijvoorbeeld anders zijn dan voor de horecasector.”
Wet gelijke behandeling
Jenny Goldschmidt, voorzitter van de Coalitie voor Inclusie, laat weten dat er overleg gaande is tussen het ministerie van VWS en een brede groep belangenbehartigers, waaronder de Alliantie voor implementatie van het VN-verdrag waarin zij samenwerken met Ieder(in), LPGGZ, Per Saldo en LFB.
De Coalitie voor Inclusie, de beweging van mensen en organisatie die werkt aan het verbeteren van de mogelijkheden voor mensen met een beperking, ziet in het herziene besluit graag rechtszekerheid en duidelijke kaders en toezichtmechanismen voor alle vormen van toegankelijkheid voor alle soorten beperkingen.
“Je moet hierbij denken aan heel diverse vormen van toegankelijkheid”, vertelt voorzitter Goldschmidt. “Dus niet alleen dat gebouwen toegankelijk zijn voor rolstoelen, maar ook bewegwijzering in braille, schriftelijke- of gebarencommunicatie voor slechthorenden en begrijpelijke taal voor mensen met een verstandelijke beperking.”
Ook veilige vluchtwegen en toegankelijke websites voor mensen met een visuele- of verstandelijke beperking vallen hieronder. “Vaak hebben gebouwen wel een lift of automatische deuren, maar vergeten ze alsnog een hele hoop”, aldus Goldschmidt.
Op 1 januari 2017 treedt het artikel 2a van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte in werking. Dit artikel bepaalt dat aanbieders van goederen, diensten en werkgevers geleidelijk aan zorg moeten dragen voor de algemene toegankelijkheid voor mensen met een beperking.
De kans bestaat dat niet iedereen hierop zit te wachten. Nergens voor nodig, vindt De Nooij. “Bedrijven moeten het zien als een kans op omzetstijging. Bijna 15 procent van de bevolking heeft een beperking. Door in gesprek gaan met mensen met een beperking, weten ze wat deze doelgroep nodig heeft om binnen te komen en kunnen ze samen ook nog iets moois bereiken.”
Keurmerk
In oktober werd voor restaurants het Nederlands Keurmerk voor Toegankelijkheid geïntroduceerd, een mede-initiatief van stichting Ongehinderd. “Restaurants kunnen een keuring aanvragen en als ze goed toegankelijk zijn, ontvangen ze het keurmerk. Het keurmerk is geen vervanging van de wet, maar biedt wel houvast.”
De Nooij pleit voor een dergelijk keurmerk voor andere bedrijven, omdat het ondernemers volgens hem actiever maakt om stappen te ondernemen. Met de app Ongehinderd van de stichting, kunnen mensen aangeven welke openbare gelegenheden nog niet toegankelijk zijn voor mindervaliden.
Het aantal gebruikers dat de app gebruikte nam toe na het tekenen van het verdrag door Nederland. “Dat waren er eerst rond de 13.000, inmiddels zitten we op 27.000. En dat aantal gaat ongetwijfeld nog verder stijgen, na de intreding van de wet.”