‘Steeds vaker experimenten met smaak kruidnoten’

“Bij brood had je eerst de keuze uit drie soorten, nu kun je als consument kiezen uit vijftig verschillende broden. Dan kunnen de kruidnoten niet achterblijven natuurlijk”, zegt Marije Sietsma, schrijfster van het boek Maak van de noot een deugd, tegen NU.nl.

“Vroeger at je zes keer per week groente, aardappelen en vlees en deed je één keer in de week wild. Nu hebben we door internet zoveel inspiratie, en daar maken we ook gebruik van.”

Sietsma bedacht voor haar boek ruim dertig verschillende recepten, zoals kruidnotenlikeur en toast met pepernotenpaté. Ook De Pepernotenfabriek experimenteert de laatste jaren met producent Van Delft met verschillende smaken kruidnoten. In het begin werd er verrast gekeken naar nieuwe smaken zoals piña colada en sinaasappel, legt een woordvoerder uit. Dit jaar exploiteert hij 21 tijdelijke kruidnotenwinkels. “De consument wil een bereikbaar Hollands bonbonnetje wat is gebaseerd op de kruidnoot.”

De schrijfster van het kruidnotenkookboek is blij dat er meer wordt geëxperimenteerd met de kruidnoten. “De kruidnoot staat weer even in de aandacht en mensen kunnen dan weer met een frisse blik naar kruidnoten kijken.”

“Maar ik denk dat als jij een schaaltje met aparte smaken op tafel zet, mensen daarna weer met veel plezier twee schalen normale kruidnoten opeten. Die blijven toch het populairst, want bijna iedereen lust die”, aldus Sietsma.


Nederlands product

Vooral in de maanden voor Sinterklaas worden veel kruidnoten gekocht. Dat betekent volgens de kruidnotenwinkel niet dat de kruidnoot altijd seizoensgebonden blijft. “De kruidnoot is geschikt als basis voor andere smaken bij speciale gebeurtenissen, zoals Koningsdag. Consumenten willen altijd weer iets nieuws.”

De kruidnoot is net zoals de stroopwafel en Goudse kaas een typisch Nederlands product, zeggen beide kenners. Toch zou de kruidnoot als het aan de kruidnotenwinkel ligt internationaal wel het hele jaar beschikbaar zijn.

Sietsma ziet dat minder snel gebeuren. “Kruidnoten zijn echt verbonden met Sinterklaas. Het is iets dat Nederlands zal blijven en een beetje Vlaams. In het buitenland hebben ze ook weer hun eigen koekjes, zoals lebkuchen in Duitsland.”

De constructie van een kruidnoot wijkt volgens haar niet veel af van die van speculaas. “En speculaas eten we wel het hele jaar. Het hoort ook wel echt bij Sinterklaas, net als kerstkransjes bij Kerst en paaseieren bij Pasen.”

‘Vijftiende Masters of LXRY-beurs is groter dan ooit’

Meer dan vierhonderd deelnemers tonen op 35.000 vierkante meter in de Amsterdam RAI hun spullen. Naar verwachting komt een recordaantal van meer dan 50.000 bezoekers op de beurs af.

De Miljonair Fair begon in 2002 met stands op 4.500 vierkante meter en 15.000 bezoekers in de Passengers Terminal in de RAI. Het evenement groeide in de jaren erna uit tot de grootste luxebeurs van Europa.

Volgens organisator Yves Gijrath is er na de terugval van 2009-2012, toen er aanzienlijk minder werd uitgegeven op de beurs en er minder aanbod was door de economische crisis, sprake van een ”revival van de economie”. ”Ook in het luxe segment. De markt zit heel erg in de lift.”

Het einde van de beurs is volgens Gijrath nog niet in zicht. ”We hebben nu al meer boekingen dan ooit voor de edities van 2017 en 2018. Ik denk dat volgend jaar een heel krachtig economisch jaar wordt.”

‘Urgentie voor toegankelijke openbare gelegenheden wordt steeds groter’

“Er zijn veel obstakels die eigenlijk makkelijk kunnen worden voorkomen. Bijvoorbeeld een drempeltje waar een hellingplaat op kan worden gelegd”, zegt Gerard de Nooij, directeur van de social enterprise Ongehinderd. Volgens hem neemt de urgentie om gebouwen toegankelijk te maken alleen maar toe vanwege de vergrijzing.

Eind 2006 werd er door de VN een verdrag gemaakt voor de rechten van mensen met een beperking. Daarin staat dat mensen met een beperking net als anderen recht hebben op een goed leven en gelijkwaardig zijn. 158 landen tekenden dat verdrag.

Nederland was één van de laatste landen in Europa die het verdrag ratificeerde. “Nederland doet het op een nette manier en wilde het verdrag eerst ratificeren voordat het geïmplementeerd wordt”, laat een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport desgevraagd aan NU.nl weten. 

Eind oktober kwam het Besluit Toegankelijkheid naar buiten, met daarin de richtlijnen om Nederland toegankelijker te maken. Een internetconsultatie over dit besluit leverde honderden negatieve reacties op. Het concept verschafte geen helderheid over de rechten of plichten.

De Tweede Kamer besloot op 15 november om het Besluit te verwerpen en vroeg om een herziend besluit. Uiterlijk 15 december moet staatssecretaris Martin van Rijn met een aangepast Besluit Toegankelijkheid komen. Hiervoor moet hij om de tafel met organisaties voor mensen met een beperking om de nieuwe richtlijnen op te stellen. 

De woordvoerder van het ministerie kon nog niet bevestigen of dit inmiddels is gebeurd, maar dat dit met zekerheid wel zal plaatsvinden. “Bij het implementatieplan gaat het ministerie met mensen uit de sector per afdeling bekijken hoe we de norm van algemene toegankelijkheid realiseren. Dat zal per sector verschillen. Voor de openbaarvervoersector zal dat bijvoorbeeld anders zijn dan voor de horecasector.”


Wet gelijke behandeling

Jenny Goldschmidt, voorzitter van de Coalitie voor Inclusie, laat weten dat er overleg gaande is tussen het ministerie van VWS en een brede groep belangenbehartigers, waaronder de Alliantie voor implementatie van het VN-verdrag waarin zij samenwerken met Ieder(in), LPGGZ, Per Saldo en LFB.

De Coalitie voor Inclusie, de beweging van mensen en organisatie die werkt aan het verbeteren van de mogelijkheden voor mensen met een beperking, ziet in het herziene besluit graag rechtszekerheid en duidelijke kaders en toezichtmechanismen voor alle vormen van toegankelijkheid voor alle soorten beperkingen.

“Je moet hierbij denken aan heel diverse vormen van toegankelijkheid”, vertelt voorzitter Goldschmidt. “Dus niet alleen dat gebouwen toegankelijk zijn voor rolstoelen, maar ook bewegwijzering in braille, schriftelijke- of gebarencommunicatie voor slechthorenden en begrijpelijke taal voor mensen met een verstandelijke beperking.”

Ook veilige vluchtwegen en toegankelijke websites voor mensen met een visuele- of verstandelijke beperking vallen hieronder. “Vaak hebben gebouwen wel een lift of automatische deuren, maar vergeten ze alsnog een hele hoop”, aldus Goldschmidt.

Op 1 januari 2017 treedt het artikel 2a van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte in werking. Dit artikel bepaalt dat aanbieders van goederen, diensten en werkgevers geleidelijk aan zorg moeten dragen voor de algemene toegankelijkheid voor mensen met een beperking.

De kans bestaat dat niet iedereen hierop zit te wachten. Nergens voor nodig, vindt De Nooij. “Bedrijven moeten het zien als een kans op omzetstijging. Bijna 15 procent van de bevolking heeft een beperking. Door in gesprek gaan met mensen met een beperking, weten ze wat deze doelgroep nodig heeft om binnen te komen en kunnen ze samen ook nog iets moois bereiken.” 


Keurmerk

In oktober werd voor restaurants het Nederlands Keurmerk voor Toegankelijkheid geïntroduceerd, een mede-initiatief van stichting Ongehinderd. “Restaurants kunnen een keuring aanvragen en als ze goed toegankelijk zijn, ontvangen ze het keurmerk. Het keurmerk is geen vervanging van de wet, maar biedt wel houvast.”

De Nooij pleit voor een dergelijk keurmerk voor andere bedrijven, omdat het ondernemers volgens hem actiever maakt om stappen te ondernemen. Met de app Ongehinderd van de stichting, kunnen mensen aangeven welke openbare gelegenheden nog niet toegankelijk zijn voor mindervaliden.

Het aantal gebruikers dat de app gebruikte nam toe na het tekenen van het verdrag door Nederland. “Dat waren er eerst rond de 13.000, inmiddels zitten we op 27.000. En dat aantal gaat ongetwijfeld nog verder stijgen, na de intreding van de wet.”

‘Nostalgische cadeaus populair rond Sinterklaas’

“We merken dat mensen verlangen naar nostalgie”, vertelt een woordvoerder van Bol.com. “Zo worden er veel dingen van Pokémon verkocht, maar ook veel bordspellen, zoals Kolonisten van Catan en Monopoly.”

Ook in de winkels van Intertoys en Bart Smit zijn zowel bordspellen als Pokémon-artikelen populair. “De Pokémon-hype blijkt nog lang niet voorbij. De ruilkaarten, maar ook de videospellen met dit thema zijn erg populair”, vertelt een woordvoerder van moedermaatschappij Blokker Holding.


3D-printers

Naast nostalgische cadeaus, zijn ook juist innovatieve artikelen in opkomst. Zo zijn bij Coolblue virtual reality-brillen “helemaal nieuw” bij de best verkopende producten. De elektronicawebwinkel ziet dat ook smartwatches en activiteitstrackers populair zijn voor pakjesavond.

Bij Intertoys en Bart Smit vindt “innovatief speelgoed” eveneens gretig aftrek: virtual reality-brillen, hoverboards en 3D-printers doen het goed.

Bij Blokker zitten vooral kookapparaten in de lift, zoals de zogenoemde airfryer. “En bij Xenos verkopen we veel popcornmachines, chocoladefonteinen en suikerspinmakers. ‘Fun cooking’ is dit jaar echt de trend”, aldus de woordvoerder.


50 procent drukker

Voor online winkels Coolblue en Bol.com is de sinterklaasperiode drukker dan in 2015. Beiden reppen over een toename van 50 procent in de verkoop. Bol.com verstouwt op de drukste dagen 300.000 artikelen per dag.

“Vorig jaar verwachtten we zo’n drie miljoen Sintcadeaus te verwerken, dit jaar verwachten we er 4,5 miljoen. We verwachten deze stijging onder meer omdat we merken dat online winkelen steeds populairder wordt.”

‘Psychiatrische hulp aan huis komt nog niet goed op gang’

De organisatie dacht eerder dit jaar dat er circa 150 miljoen euro op de plank bleef liggen, maar het is zelfs 250 miljoen, aldus een woordvoerder in reactie op een bericht van de NOS.

Het aantal bedden voor psychiatrische patiënten in klinieken moet omlaag en daarom zou er meer hulp aan huis moeten komen. Dat komt nog steeds niet zo goed op gang als gehoopt, aldus de GGZ. De zegsman bevestigt dat er nog maar zo’n vierhonderd mobiele teams zijn, terwijl er er wel zeshonderd nodig zijn.

Het Trimbosinstituut komt binnenkort met een rapport over de kwestie.