Oordeel: Grotendeels ongefundeerd

Kurkuma is een aan gember verwante specerij die oorspronkelijk uit Zuid-Azië komt, voornamelijk uit India. In Nederland staat kurkuma ook wel bekend als geelwortel. Zoals deze naam al doet vermoeden, heeft de kurkuma een gele kleur. De kleurstof die wordt onttrokken uit de kurkuma heet curcumine, de werkzame stof in kurkuma. Het wordt in de Aziatische keuken vooral gebruikt voor het kleuren van bijvoorbeeld curries. Ook geldt kurkuma als smaakversterker.

Waar komt het vandaan?

Een snelle zoekopdracht via google leert dat tientallen Nederlandstalige blogs het gebruik van kurkuma aanraden voor mensen die een stralender gebit willen hebben. Sinds enkele jaren komen deze berichten zo nu en dan terug op sociale media.

Momenteel doet een bericht van Naturotheek.com de ronde op Facebook. Het artikel is gebaseerd op een YouTube-video uit 2015, waarin een man stelt aanzienlijk wittere tanden te hebben gekregen door het poetsen met kurkuma. De video is meer dan 7 miljoen keer bekeken. In de berichten klinkt wel de waarschuwing dat kurkuma vervelende gele vlekken op huid en kleding kan veroorzaken.

Een witter gebit is volgens de berichten niet enige voordeel van kurkuma. Het zou ook een ontstekingsremmende werking waardoor zwellingen aan de mond en het tandvlees worden vermeden. Daarnaast bevordert het de bloedsomloop en heeft het een antibacteriële werking. De berichten stippen slechts een nadeel aan: een blijvend gele tandenborstel.

Klopt het?

In de zomer van 2016 verschenen de eerste berichten die het gebruik van kurkuma als tandenbleekmiddel in twijfel trokken. Zo schreef onder meer Marie Claire dat de specerij inderdaad zorgt voor wittere tanden, maar zou het de vullingen juist geel kleuren. Ook zouden tandartsen waarschuwen dat kurkuma op lange termijn het tandglazuur aantast.

Uchenna Okoye, directeur van de tandartsafdeling van het gezaghebbende Guy’s Hospital in Londen stelde twee jaar geleden dat het niet verstandig is om kurkuma te gebruiken als tandenbleekmiddel. “De regel in tandheelkunde is dat alles wat een shirt bevlekt, je tanden ook bevlekt. Alle kruiden bevlekken je tanden, maar gele kruiden zijn het ergst.”

In een uitzending van Zorg.nu in februari werd de kwestie ook voorgelegd aan emeritus hoogleraar farmacochemie Henk Timmerman, die vanaf begin jaren tachtig onderzoek deed naar curcumine. “Ik zou echt niet weten waar dat op gebaseerd zou moeten zijn”, reageert Timmerman in de uitzending. “Ik zou juist denken dat je gele tanden krijgt. De plant heet in het Nederlands niet voor niets geelwortel.”

Fluoride

Het lijkt Fridus van der Weijden van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) onverstandig om je tanden te gaan poetsen met uitsluitend kurkuma. “Het Ivoren Kruis raadt aan om dagelijks minimaal twee keer met tandpasta met fluoride te poetsen en dat zit niet in kurkuma.”

Volgens Van der Weijden zijn er in de wetenschap geen aanwijzingen te vinden dat tanden bleken bij het poetsen van kurkuma. “In het verleden had je vergelijkbare verhalen met bijvoorbeeld baking soda en oil pulling”, aldus de hoogleraar parodontologie. “Aan de andere kant, fluoride was ook ooit omstreden. Nu heeft het wetenschappelijke onderbouwing.”

Onderzoeker Michael Heger van het AMC doet veel onderzoek naar de medische effecten van curcumine en is bekend met de verhalen. “We weten niet of het werkt als bleekmiddel. Maar het is frappant dat het overal op blijft plakken, behalve op tanden.”

Dan de bewering dat kurkuma goed is voor het tandvlees. Daar valt volgens onderzoeker Heger meer over te zeggen. In verschillende onderzoeken is gekeken naar het effect van curcumine op infecties in de mond. Daaruit blijkt dat curcumine mogelijk orale infecties kan bestrijden.

“Het woord mogelijk moet je serieus nemen, want de studies zijn niet in de mond zelf uitgevoerd”, aldus Heger. “Dat is belangrijk omdat er in de mond allerlei factoren aanwezig kunnen zijn die de resultaten kunnen beïnvloeden.” Effecten in reageerbuisjes zijn dus niet een op een te vertalen naar effecten in het menselijk lichaam.

Conclusie

Stellen dat tandenpoetsen met kurkuma de tanden bleekt, heeft geen enkele wetenschappelijke onderbouwing. De positieve verhalen zijn gebaseerd op persoonlijke ervaringen en die zijn moeilijk te verifiëren. Kurkuma kan wel helpen bij bepaalde bacteriële infecties in de mond en op het tandvlees. Maar ook op dit gebied is onderzoek beperkt. Daarnaast is het onlogisch. “Als het echt zo is, dan zou iedereen die geregeld curry eet een gezond gebit moeten hebben”, stelt hoogleraar Van der Weijden.

We concluderen daarom dat de stelling grotendeels ongefundeerd is.

Dat schrijven onderzoekers van Maastricht UMC+ in het vaktijdschrift Gastroenterology.

Wetenschappers van het Maastricht UMC+ onderzochten de effectiviteit van een medicijn dat normaliter gebruikt wordt voor de behandeling van zure oprispingen en maagzweren. Zij volgde een jaar lang dertig patiënten die lijden aan ijzerstapelingsziekte, een erfelijke aandoening waarbij patiënten te veel ijzer opnemen in het lichaam.

De helft van de groep kreeg het medicijn toegediend, de andere helft een placebo. Het medicijn bleek er voor te zorgen dat patiënten gemiddeld nog maar één keer per jaar een aderlating moesten ondergaan, tegenover vijf keer per jaar.

IJzerstapelingsziekte kan mogelijk ernstige schade toebrengen aan diverse organen waaronder lever en hart. Om het ijzergehalte in het lichaam te verlagen is aderlating de meest gangbare therapie, waarbij patiënten meerdere keren per jaar ongeveer een halve liter bloed moeten afstaan.

“Vanwege ongemak en bijwerkingen zoals moeheid en flauwvallen is het wenselijk het aantal aderlatingen tot een minimum te beperken”, zegt hoofdonderzoeker Ger Koek. “Het medicijn biedt in potentie een betere kwaliteit van leven en opent de weg naar een mogelijk nieuwe therapiestandaard.”

Het project is een initiatief van De Stichting Movement On The Ground, die zich bezighoudt met de vluchtelingenproblematiek in Nederland en Lesbos. Het hotel dat de naam The Movement Hotel Bijlmerbajes krijgt, zal gaan dienen als opleidingsinstituut voor vluchtelingen met een verblijfsvergunning.

“Als we er na anderhalf jaar weer uit moeten, hopen we negentig mensen te hebben opgeleid”, zegt projectleider Rob Hoogerwerf. “Wij willen een bijdrage leveren aan de intergratie.” Er zijn onder andere mensen nodig voor de receptie, schoonmaak en beveiliging.

De cellen, die niet groter zijn dan acht vierkante meter, worden omgebouwd tot hotelkamers met kast, bed en wastafel met spiegel. Douchen kan op de gang. Ook komt op iedere etage een gezamenlijke televisie om contact tussen te gasten aan te moedigen.

Het hotel komt op de vierde en vijfde etages van een van de torens en moet in de tweede week van augustus open gaan.

Verschillende antirookorganisaties en juristen uit de zeventien landen kwamen vorige week bij elkaar om zich te laten voorlichten door advocaat Bénédicte Ficq, die in Nederland een zaak aanspande namens twee ex-rokers, KWF Kankerbestrijding en andere organisaties. 

Nederland is het eerste land ter wereld waar een strafzaak tegen de tabaksindustrie is aangespannen. Rechtszaken werden wel vaker aangespannen, maar dan betrof het altijd civiele zaken.

“De tabaksproducent betaalt dan om van de zaak af te zijn”, zegt Ficq in het AD. “Maar een strafzaak, waarbij het OM de tabaksproducenten vervolgt voor moord, doodslag of mishandeling, is er nog nooit geweest.”

Sjoemelsigaret

Veerkracht in het dna lijkt een van de bepalende factoren bij het ontstaan van ptss na heftige gebeurtenissen, zo blijkt uit onderzoek onder Afghanistan-veteranen.

Voor het onderzoek, dat werd gepubliceerd in Molecular Psychiatry, werden 93 Nederlandse veteranen langdurig gevolgd. Van hen werden bloedmonsters afgenomen.

“In deze studie konden wij via het Ministerie van Defensie beschikken over bloedmonsters van militairen van zowel voor als na blootstelling aan de oorlog in Afghanistan”, zegt hoofdonderzoeker Bart Rutten van de Universiteit Maastricht in de Volkskrant.

“Deze studie biedt daarom veel meer zekerheid over het verband tussen de traumatische ervaring en de veranderde manier waarop de genen tot expressie komen.”

Epigenetica

Naar schatting gebruikt meer dan 12 procent van de vrouwen tussen 18 en 45 in Nederland een hormoonspiraaltje. Een hormoonspiraaltje is een anticonceptiemiddel en wordt in de baarmoeder geplaatst.

Langdurige chronische stress kan leiden tot psychische aandoeningen zoals depressie en concentratieproblemen, blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC maandag.

Het Erasmus MC onderzocht 150 vrouwen met en zonder spiraaltje intensief en bekeek hun hartritme en de hoogte van hun cortisolwaarden, een stresshormoon. Ook bekeken de onderzoekers hoe gestrest de vrouwen in bepaalde situaties waren.

Effecten

Minister Schippers van Volksgezondheid zegt maandag in AD dat door het openen van het meldpunt “slechte implantaten” eerder kunnen worden ontdekt en van de markt kunnen worden gehaald.

Aanleiding voor het meldpunt is het schandaal rondom de borstimplantaten van de Franse producent Poly Implant Prothèse (PIP). Naar schatting 300.000 vrouwen in 65 landen hebben de implantaten die in 2012 in opspraak kwamen nadat bleek dat de implantaten vaak scheuren en lekken, met gezondheidsklachten tot gevolg. 

“Het is goed als mensen nu ergens terechtkunnen wanneer ze vermoedens hebben dat een klacht wordt veroorzaakt door een implantaat”, aldus Agnes Kant van Bijwerkingencentrum Lareb. ”Zo kunnen we vroeg signaleren wanneer er iets mis is.”

Hulpmiddelen

De onderzoekers brachten hun studie voor het voetlicht tijdens het jaarlijks congres van het Europees Genootschap voor Menselijke Voortplanting en Embryologie in Genève, meldt de BBC​ maandag.

Ze bestudeerden bijna negentienduizend ivf-cyclussen bij bijna achtduizend stellen en kwamen tot de conclusie dat oudere mannen een lagere kans hebben een kind te verwekken dan jongere mannen met een vrouwelijke partner van dezelfde leeftijd. Dat staat haaks op de aangenomen wijsheid dat mannen hun leven lang onverminderd vruchtbaar blijven.

Uit het onderzoek blijkt dat mannen in de leeftijdsgroep 40-42 jaar in verband werden gebracht met een 46 procent lagere kans om via een ivf-behandeling een kind te verwekken dan mannen van 30-35 jaar als de leeftijd van de vrouw onder de dertig jaar lag. 35-jarige vrouwen hadden een aanmerkelijk hogere slagingskans als hun mannelijke partner onder de dertig jaar oud was dan als hij midden-30 was.

Mutaties

Madurodam werd in 1952 opgericht om geld in te zamelen voor het Nederlandse Studenten Sanatorium in Laren. Studenten met tuberculose konden in het sanatorium tegelijkertijd studeren en genezen van de infectieziekte. Initiatiefneemster van de miniatuurstad was mevrouw Boon-van der Starp, die bestuurslid van het sanatorium was.

“Boon-van der Starp en haar man vingen al vóór het begin van de Tweede Wereldoorlog in Nederland Joodse vluchtelingen uit nazi-Duitsland op in hun huis in Den Haag. Toen zij kort na de Duitse bezetting Nederland ontvluchtten gingen zij in New York wonen”, zegt Corien Glaudemans, wetenschappelijk medewerker Haags Gemeentearchief. “Daar ontmoetten zij de Curaçaose ouders van George Maduro.”

Maduro werd op Curaçao geboren en verhuisde voor zijn studie naar Leiden. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog diende Maduro als cavalerieofficier en in de Meidagen van 1940 won hij de slag om Huis Dorrepaal. Nadat hij in 1943 werd opgepakt overleed Maduro in februari 1945 in concentratiekamp Dachau aan vlektyfus. Na zijn dood werd Maduro de Militaire Willems-Orde toegekend voor zijn heldhaftige daden tijdens de oorlog.

Oorlogsmonument

Burgemeester Beatrix

Dieptepunt

Uitbreiding

Kinderfonds

De aandelen zijn nog steeds in handen van een ideële stichting die via het Madurodam Kinderfonds goede doelen steunt. Ieder jaar gaat de opbrengst naar goede doelen gericht op kinderen in de basisschoolleeftijd. “Het gaat niet om wat het kind kan, maar wie het kind is. Met het fonds proberen we zowel kinderen in Nederland als in de overzeese rijksdelen te stimuleren door ze zelfvertrouwen, empathie en een beetje heldenmoed bij te brengen.”

“Naast een burgemeester kent Madurodam ook een heuse College met wethouders. Zij beslissen over de goede doelen die ondersteund worden. Ook brengen de kinderen van het College van B&W een bezoek aan voormalig concentratiekamp Dachau, waar onze naamgever Maduro om het leven kwam. Het is belangrijk dat deze geschiedenis in leven wordt gehouden.”

Beste bezoeker,

Wij zien dat u een adblocker gebruikt waardoor u alleen advertenties ziet die door uw adblocker worden goedgekeurd.
Dit vinden wij jammer, want NU.nl is mede dankzij onze advertenties gratis toegankelijk. Wilt u een uitzondering maken voor NU.nl,
of meer lezen over hoe wij met advertenties omgaan?
Klik dan hier.