‘Roken kan DNA schaden tot meer dan dertig jaar’

In navolging van een meta-analyse van zestien bestaande onderzoeken, werd door een onderzoeksteam circa 16.000 bloedmonsters verzameld van rokers, ex-rokers en mensen die nog nooit in hun leven hadden gerookt.

Volgens de studie heeft roken invloed op meer dan 7.000 genen, ongeveer een derde van het totaal aan menselijke genen. Hiervan worden meerdere genen gelinkt aan verschillende hartziekten en soorten kanker.

De onderzoekers zeggen dat de meeste genen na vijf jaar weer herstellen tot hetzelfde niveau als dat van mensen die niet roken.

Maar dat geldt niet voor negentien specifieke genen. “Onze studie heeft overtuigend bewijs gevonden dat roken op de lange termijn gevolgen heeft voor ons moleculaire mechanisme, een impact die langer kan duren dan dertig jaar”, vertelt onderzoeker Roby Joehanes.


Moleculaire mechanismen

Met de studie wilden onderzoekers van het Amerikaanse National Institute of Environmental Health Scienses (NIEHS) en Harvard Medical School meer inzicht krijgen in moleculaire mechanismen.

Volgens de onderzoekers is de studie belangrijk omdat het aantoont in welke mate roken risico’s voor de gezondheid met zich mee brengt. “Daarnaast is het belangrijk dat het onderzoek laat zien dat ook na het stoppen van roken de effecten nog steeds zichtbaar zijn in het DNA”, aldus Joehanes.

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het American Heart Association journal Circualtion: Cardivascular Genetics.

Cosmetica verkocht binnen EU voortaan dierproefvrij

De Europese Federatie voor Cosmetische Ingrediënten (EFfCI) was namens drie bedrijven naar de Britse rechter gestapt met de vraag of het strafbaar is om ingrediënten van cosmetica die buiten de EU op dieren zijn getest in het Verenigd Koninkrijk te verkopen. Britse rechters schoven het vraagstuk vervolgens door naar het hof in Luxemburg.

Testen op dieren om de veiligheid van cosmetica te waarborgen zijn verboden in de EU, om redenen van dierenwelzijn.

Als de verordening zou worden omzeild door het gebruik van resultaten van dierproeven buiten de EU wel toe te staan, zou de doelstelling van de regelgeving “ernstig in het gedrang” komen, aldus het hof.

Minder littekens door nieuwe techniek bij brandwonden

Dit schrijft RTL Nieuws. Bij de nieuwe techniek blijft de getransplanteerde huid beter doorbloed. Hierdoor zijn er geen herhaaldelijke operaties meer nodig, zijn de littekens mooier en is er bovendien meer bewegingsvrijheid.

Voorheen werd bij huidtransplantaties de doorbloeding van de nieuwe huid afgesneden. Hierdoor krimpt de huid waardoor er lelijke littekens ontstaan. Daarbij ervaart een patiënt geen bewegingsvrijheid doordat de huid trekt.

“We maken slimmer gebruik van de doorbloeding van de huid”, vertelt onderzoekster Carlijn Stekelenburg tegen RTL Nieuws. “Zo zorgen we ervoor dat er geen strakke littekens meer zijn.”

Met de nieuwe transplantatietechniek hoeven patiënten niet meer keer op keer worden geopereerd. Het is dus een uitkomst voor patiënten die voor het eerst een huidtransplantatie krijgen en voor mensen die al vaker zijn geopereerd.

Minder geannuleerde en vertraagde vluchten deze zomer

Dat blijkt uit woensdag gepubliceerde cijfers van EUClaim, een organisatie die gedupeerde reizigers helpt bij het claimen van schade.

Het bedrijf telde tussen 21 juni en 20 september 778 geannuleerde vluchten en 730 vluchten met een vertraging van drie uur of meer. Het totale aantal incidenten kwam daarmee op 1508, wat 3 procent minder is dan in de vergelijkbare periode vorig jaar.

Reizigers hebben bij annuleringen of lange vertragingen recht op schadevergoeding. Dat geldt niet bij overmacht, bijvoorbeeld als extreem weer de oorzaak is. Luchtvaartmaatschappijen konden zich daar afgelopen zomer minder vaak op beroepen. Daardoor waren er volgens EUClaim, ondanks de daling van het aantal incidenten, 28 procent meer passagiers die een vergoeding konden claimen.

Met name Vueling en TUI hadden meer vertragingen dan in 2015. Bij easyJet nam het aantal vertragingen af, maar moesten door stakingen door de eigen piloten tientallen vluchten worden geannuleerd. KLM en Transavia beleefden ondanks een groei van het totale aantal vluchten een relatief rustige zomer, met de helft minder vertragingen dan een jaar eerder.

‘Baby’s pinda’s en eieren voeden helpt tegen allergie’

Dit blijkt uit nieuw onderzoek van The Journal of The American Medical Association. Dit is opvallend. In 2000 werd namelijk beweerd dat met het voeden van bepaalde voedingsmiddelen als pinda’s en eieren zeker gewacht zou moeten worden tot een kind een jaar oud is. Dit was met name voor kinderen in wiens familie veel allergieën voorkwamen.

De onderzoekers hebben in totaal 146 studies gebruikt voor hun laatste analyse. Ze vonden een bewijs dat als een kind tussen de vier en elf maanden pinda’s te eten krijgt, het risico op een pinda-allergie verminderd wordt. Dit geldt tevens voor eieren.


Coeliakie

Bij vis zou er tevens een verminderde kans op allergieën optreden, maar dit is minder zeker. Het eten van gluten op jonge leeftijd was weer niet gelinkt met het ontwikkelen van coeliakie.

De wetenschappers gaan de resultaten van het onderzoek uitdiepen.

‘Obesitas-gen geen belemmering bij gewichtsverlies’

Dit blijkt uit een studie van The British Medical Journal. Het volgen van een dieet en het hebben van lichaamsbeweging kan nuttig zijn bij het verliezen van gewicht, zelfs als mensen een obesitas-gen met zich meedragen. Een bepaald dna is dus geen belemmering bij het verliezen van gewicht.

Mensen die twee varianten van het obesitas-gen met zich meedragen, zijn gemiddeld 3 kilo zwaarder dan mensen zonder en hebben 1,7 keer meer kans op obesitas.

In totaal zijn er in totaal 9.500 volwassenen met overgewicht geanalyseerd in acht studies. De deelnemers die het gen bij zich droegen, waren gemiddeld 0,9 kilo zwaarder. Dit zou te maken hebben met de aantrekkingskracht van calorierijk voedsel en het gevoel vol te zitten na een maaltijd.


‘Geweldig’

De proefpersonen namen deel aan verschillende dieetprogramma’s. Onderzoeker John Mathers: “Tot onze verrassing ontdekten we dat er geen verschil is tussen deelnemers met het FTO-gen en zonder op het gebied van gewichtsverlies.” Daarbij was er ook geen invloed van geslacht en etniciteit op gewichtsverlies.

De onderzoekers zijn blij met de uitkomst: “Dat deze grootte van een studie uiteindelijk aankomt op gezond verstand is geweldig.”

‘Stappenteller draagt niet bij aan gewichtsverlies’

Het onderzoek is gepubliceerd in de American Medical Association. Er zou zelfs meer gewichtsverlies worden bereikt zonder het dragen van een stappenteller. Bij dit onderzoek werden 471 volwassen tussen de 18 en 35 jaar met overgewicht gevolgd.

De proefpersonen volgden twee jaar lang een dieet dat gericht is op lichaamsbeweging, gezonde voeding en wekelijkse bijeenkomsten. Ze werden verdeeld in twee groepen. Eén groep gebruikte een website om zelf toezicht te houden op hun calorie-inname en lichamelijke activiteit, de andere groep droeg een stappenteller. Na twee jaar had de eerste groep 5,9 kilo verloren, terwijl de tweede groep 3,6 kilo verloor.

Onderzoeker John Jakicic: “We hadden eigenlijk verwacht dat diegenen met een stappenteller meer gewicht over twee jaar zouden verliezen. Toen we het tegenovergestelde vonden waren we zeer verrast.”

Hij stelt dat gewichtsverlies moeilijker te monitoren is dan lichamelijke activiteit. Daarbij houdt een stappenteller geen rekening met eventuele hobbels die mensen ervaren tijdens het volgen van een dieet. Jakicic: “Als je een stappenteller draagt en het helpt je om meer actief te worden en je gewicht te reguleren, blijft dat vooral doen.”

Ongeveer een miljoen ouderen verliest wel eens urine

“Dan gaat het om ‘urge-incontinentie’. Er is de drang om te plassen of te poepen en dan komt het ook meteen”, zegt Holstege, die namens de Continentie Stichting Nederland spreekt. 

Schaamte zorgt ervoor dat mensen die last hebben van urineverlies geen hulp zoeken. Daarom vraagt de Continentie Stichting op de Nationale Plasdag, een initiatief van de stichting, aandacht voor incontinentie. 

“Het zijn niet alleen de ouderen. Er is een kleinere groep van vooral vrouwen die na de geboorte van hun kinderen weleens urine verliezen. Dat is stressincontinentie, die voorkomt bij lichamelijk inspanning. Urge incontinentie komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor.”


Ouderdomsincontinentie

Ouderdomsincontinentie is een hersenziekte, stelt Holstege, die is verbonden aan de universiteiten van Groningen en de Australische stad Brisbane.

“De blaas zelf is niet overactief, maar die krijgt signalen van de hersenen. Normaal gesproken geven de hersenen het signaal ‘nu niet’ als je moet plassen maar je zit net iets te doen waarbij dat niet mogelijk is. Pas als je op de wc zit, zeggen je hersenen: nu kan het. Maar veel ouderen hebben hersenproblemen, hele kleine bloedinkjes die vrijwel niet te zien zijn, maar het zijn er wel duizenden. Als je een beetje pech hebt wordt het systeem onderbroken en komt die ‘nu niet’-boodschap niet meer aan.”

Het belangrijkste probleem bij incontinentie is dat het zo is omgeven met schaamte, stelt Holstege. “Voor andere hersenziektes hoef je je niet te schamen, maar hier omheen hangt een taboesfeer. Terwijl er best wat aan te doen is, lijden veel mensen zonder dat het nodig is.”

Afhankelijk van de oorzaak van de problemen kan een uroloog uitkomst bieden, of fysiotherapie voor de bekkenbodem. Holstege: “Ga nou maar gewoon naar de huisarts.”

Zwangere vrouwen kunnen rechtstreeks kiezen voor NIPT-test

Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) maakt 26 miljoen euro vrij voor een subsidieregeling. Dat blijkt uit de begroting voor 2017 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Vrouwen in verwachting moeten nu eerst, voor eigen rekening, een combinatietest doen. Alleen als daaruit blijkt dat ze een verhoogd risico hebben om een kind ter wereld te brengen met een aangeboren aandoening kunnen ze kiezen voor de NIPT.

Voor de test wordt vanaf april wel een eigen betaling van 175 euro gevraagd. Dat bedrag is ongeveer even hoog als de kosten van de combinatietest, die vrouwen nu ook zelf betalen. De Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) wordt alleen gedaan in de acht universitair medische centra (umc’s).

De NIPT is een betrouwbare bloedtest waarmee kan worden vastgesteld of een ongeboren kind het syndroom van Down, Edwards en Patau heeft. Voordeel van de NIPT is dat deze minder riskant is dan bijvoorbeeld een vruchtwaterpunctie of vlokkentest en beter voorspelt dan de combinatietest.

Schippers benadrukt dat het een keuze van de zwangere vrouw blijft om de NIPT wel of niet te doen. “De NIPT is geen routinetest. De keuze om te screenen is een persoonlijke afweging. Ik hecht dan ook groot belang aan goede en objectieve informatie vooraf zodat vrouwen goed geïnformeerd kunnen beslissen om deel te nemen of juist niet.”

Ongeveer een miljoen ouderen verliest wel eens een plas

“Dan gaat het om ‘urge incontinentie’. Er is de drang om te plassen of te poepen en dan komt het ook meteen”, zegt  Holstege, die namens de Continentie Stichting Nederland spreekt. 

Schaamte zorgt ervoor dat mensen die last hebben van urineverlies geen hulp zoeken. Daarom vraagt de stichting Nationale Plasdag, waarbij ze vooral richten op de 50PlusBeurs in Utrecht, aandacht voor incontinentie.

“Het zijn niet alleen de ouderen. Er is een kleinere groep van vooral vrouwen die na de geboorte van hun kinderen weleens urine verliezen. Dat is stressincontinentie, die voorkomt bij lichamelijk inspanning. Urge incontinentie komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor.”


Ouderdomsincontinentie

Ouderdomsincontinentie is een hersenziekte, stelt Holstege, die is verbonden aan de universiteiten van Groningen en de Australische stad Brisbane. “De blaas zelf is niet overactief, maar die krijgt signalen van de hersenen. Normaal gesproken geven de hersenen het signaal ‘nu niet’ als je moet plassen maar je zit net iets te doen waarbij dat niet mogelijk is. Pas als je op de wc zit, zeggen je hersenen: nu kan het. Maar veel ouderen hebben hersenproblemen, hele kleine bloedinkjes die vrijwel niet te zien zijn, maar het zijn er wel duizenden. Als je een beetje pech hebt wordt het systeem onderbroken en komt die ‘nu niet’-boodschap niet meer aan.”

Het belangrijkste probleem bij incontinentie is dat het zo is omgeven met schaamte, stelt Holstege. “Voor andere hersenziektes hoef je je niet te schamen, maar hier omheen hangt een taboesfeer. Terwijl er best wat aan te doen is, lijden veel mensen zonder dat het nodig is.”

Afhankelijk van de oorzaak van de problemen kan een uroloog uitkomst bieden, of fysiotherapie voor de bekkenbodem. Holstege: “Ga nou maar gewoon naar de huisarts.”