5 vragen over… de nieuwe Schijf van Vijf

1. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe Schijf van Vijf?

“De belangrijkste wijziging is de aanbeveling om dagelijks minstens 250 gram groente te eten in plaats van de huidige 200 gram. Groente is rijk aan vitamines en mineralen en is heel belangrijk voor een goede gezondheid. Andere nieuwe adviezen zijn: wekelijks peulvruchten, dagelijks een handje noten, gefilterde koffie in plaats van ongefilterde koffie, dagelijks drie koppen zwarte of groene thee en geen twee keer vis meer per week, maar één keer. Een andere belangrijke aanpassing is dat we vruchtensap niet meer aanraden als vervanger van fruit.”

2. Hoe kun je de Schijf van Vijf makkelijk invoeren in je leefstijl?

“Om het in één keer te doen, is niet realistisch. Wij adviseren het stap voor stap te doen. Eet je bijvoorbeeld altijd wit brood? Eet dan vanaf nu bruin brood. Het Voedingscentrum heeft er ook een handige tool voor ontwikkelt, mijn eetupdate. In deze tool krijg je vragenlijst over je eetgedrag en aan de hand van de uitkomst ontvang je een persoonlijk advies in je mail met tips. Heel eenvoudig.”

3. Wat zijn peulvruchten?

“Peulvruchten zijn bijvoorbeeld bruine, witte en zwarte bonen, linzen, kikkererwten, kapucijners, limabonen, kidneybonen en sojabonen. Zet ze vooral elke week op je menu. Goed voor jezelf en het milieu. Op de dag dat je peulvruchten eet, is vlees ook niet meer nodig. Peulvruchten verlagen je LDL-cholesterol, wat helpt om je bloedvaten gezond te houden.”

4. Wat is gefilterde koffie?

“Gefilterde koffie is koffie gezet met een papieren filter. In ongefilterde koffie zit cafestol, dat is een stofje dat het LDL-cholesterol verhoogt. Een teveel aan LDL-cholesterol vergroot de kans op bijvoorbeeld een hartaanval of een beroerte. Gefilterde koffie, zoals gewone filterkoffie, koffiepads en oploskoffie kun je gerust nemen. Espresso en koffie gemaakt van koffiecups bevatten iets meer cafestol dan gefilterde koffie. Hier kun je beter niet meer dan 3 á 4 kopjes per dag van nemen. Kookkoffie en koffie gezet met een cafetière kun je beter niet of maximaal één kop per dag van nemen.”

5. Welke noten zijn goed om te eten?

“Alle ongezouten noten en pinda’s zijn goed voor je. Pinda’s zijn officieel peulvruchten, maar lijken qua samenstelling en gebruik op noten. Of ze nu ongebrand, gebrand of geroosterd zijn, maakt niet zoveel uit. Denk aan amandelen, cashewnoten, hazelnoten, paranoten, pecannoten, pistachenoten en walnoten. Varieer en eet niet dagelijks dezelfde noten. Ook notenpasta en pindakaas van 100 procent noten of 100 procent pinda telt mee bij noten.”

Nederlanders te optimistisch over hun eetgedrag

Een vergelijking van het onderzoek met de Voedselconsumptiepeiling van het RIVM van 2007-2010 leidt tot opvallende verschillen. Uit het nieuwe onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat driekwart van de Nederlanders naar eigen zeggen minstens ongeveer 200 gram groente per dag eet. De Voedselconsumptiepeiling komt tot een veel lager percentage. Ook bij fruit en vis zijn de verschillen aanzienlijk.

Te veel verleidingen

De Voedselconsumptiepeiling is van een aantal jaren geleden. Er is de laatste jaren volop aandacht voor gezond eten en dat kan natuurlijk effect hebben, waardoor de situatie nu verbeterd is. Maar een belangrijke verklaring van de verschillen is ook dat mensen in werkelijkheid niet altijd doen wat ze zeggen.

De vraag is natuurlijk waar dat door komt. In het onderzoek is daarom gevraagd waarom mensen niet volgens de aanbeveling eten. De belangrijkste reden: ze vinden de hoeveelheid die ze eten al voldoende. Bij brood en groente zeiden veel mensen ook dat ze de aanbevelingen te hoog vonden: zes boterhammen en 200 gram groente krijgen ze gewoon niet op. Relatief veel mensen nemen zich wel voor om voldoende fruit te eten, maar de verleidingen van allerlei andere lekkere dingen zijn vaak te groot. Voor vis geldt een heel andere opvallende reden: 34 procent vindt vis te duur.

Onbewust eetgedrag

Het Vitamine Informatie Bureau legde de uitkomsten van het onderzoek voor aan Emely de Vet, hoogleraar gezondheidscommunicatie en gedragsverandering aan Wageningen University. “Dat mensen positief zijn over hun eetgedrag is niet zo verrassend, we noemen dat onrealistisch optimisme en je ziet het overal, ook bijvoorbeeld als je vraagt of mensen beter dan gemiddeld kunnen autorijden.

Een belangrijk ander element is dat we niet zo goed weten wat we nu eigenlijk eten. Door de dag heen nemen we tientallen beslissingen over ons eten. Dat gebeurt lang niet altijd bewust. Daar komt bij: we weten niet of we bijvoorbeeld 200 gram groente hebben gegeten, omdat we niet weten hoeveel dat is. Er zijn natuurlijk ook vele verleidingen, zoals lekkere snacks bij de kassa van het tankstation.”

‘Aanpassen van eetgewoonten kan wereldwijd miljoenen levens redden’

Dat stellen onderzoekers van Oxford University in een onderzoek dat wordt gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Het gaat om het eerste onderzoek waar de effecten van een meer vegetarisch dieet worden doorgetrokken naar gezondheid en milieu.

“Ongebalanceerde diëten zorgen voor de grootste gezondheidslast ter wereld. Onze voedselketen veroorzaakt ook meer dan een kwart van de uitstoot van broeikasgassen”, aldus onderzoeker Marco Springmann. “Wat we eten heeft grote invloed op onze eigen gezondheid en het wereldwijde milieu.”

De onderzoekers bekeken de effecten van vier verschillende eetgewoonten over het tijdsbestek van een halve eeuw. Door mensen aan een vegetarisch dieet te houden zouden jaarlijks zo’n acht miljoen mensen minder komen te overlijden vanaf 2050. Bij het volgen van de huidige richtlijnen voor voedselinname zouden er datzelfde jaar circa jaarlijks vijf miljoen mensen minder overlijden staat in het onderzoek.


Broeikasgassen

Met de reeds bestaande richtlijnen zouden de broeikasgassen in 2050 met 29 procent kunnen dalen. Bij een vegetarisch dieet zou het gaan om 63 procent en bij een veganistisch dieet kan de uitstoot tot 70 procent verminderen.

Jaarlijks kan er tot 900 miljard euro bespaard worden op de gezondheidszorg en aan verlies aan arbeid, tegelijk kan er winst gehaald worden uit de verminderde broeikasgassen, het zou daarbij gaan om bedragen van ruim 500 miljard euro.


Technologie

“We verwachten niet dat iedereen zijn of haar eetpatroon aanpast”, aldus Springmann. “Maar klimaatverandering aanpakken middels onze voedselketen vraagt meer dan enkel technologische ontwikkelingen. Een gezondere en meer duurzaam dieet zorgt voor een grote stap in de juiste richting.”

Londen, Istanbul en Marrakech populairste reisbestemmingen

De lijst werd opgesteld door Tripadvisor op basis van positieve beoordelingen op hotels, bestemmingen en attracties door reizigers wereldwijd. Ook het aantal zoekopdrachten naar een bepaalde bestemming telt mee.

Andere Europese in de top tien zijn Parijs (plek 4), Praag (plek 6) en Rome (plek 7). Er is ook een lijst opgesteld met enkel Europese bestemmingen. In die lijst staat Amsterdam op de negende plaats.

Londen stond vorig jaar nog op de zesde plek in de lijst met populairste bestemmingen ter wereld. “Londen is ongetwijfeld de culturele hoofdstad van de wereld dankzij onze iconische attracties, bruisende entertainment en geweldige musea en galerijen”, vertelt burgemeester Boris Johnson trots aan de Standard.

Hoewel Istanbul op de tweede plek staat, zagen verschillende reisorganisaties het aantal boekingen naar Turkije over de afgelopen paar jaar afnemen.

Verder in de lijst staan Siem Reap (Cambodia), Hanoi (Vietnam), New York City (Verenigde Staten) en Ubud (Indonesië).

Studenten met chronisch slaaptekort halen lagere cijfers op school

De Nederlandse Vereniging voor Slaap- en Waak Onderzoek (NSWO), Universiteit Leiden en de Hersenstichting vroegen 1.378 studenten aan Nederlandse hogescholen en universiteiten naar hun slaapgedrag en studieprestaties.

Uit het onderzoek (pdf) blijkt dat studenten die te weinig slapen daarnaast meer moeite hebben met studeren. Ze vinden het lastiger om zich te concentreren. 

Bijna de helft van de studenten heeft ‘s ochtends moeite met opstaan en ruim een derde voelt zich niet uitgeslapen bij studieactiviteiten. Ook heeft een kwart regelmatig geen zin in studeren vanwege slaperigheid.

“Het is belangrijk dat studenten zich bewust worden van het belang van gezond slapen. Uit ons onderzoek blijkt dat ruim een derde van de Nederlandse studenten onvoldoende scoort op slaapkwaliteit volgens internationale normen”, zegt slaaponderzoeker Kristiaan van der Heijden.


Langer slapen

Ondervraagden geven in de vragenlijst aan het liefst langer te willen slapen (65 procent); gemiddeld anderhalf uur langer.

De gemiddelde student in Nederland gaat om 23.35 uur naar bed en heeft 26 minuten nodig om in slaap te vallen. Studenten staan doorgaans om 8.17 uur op en hebben dan acht uur en zestien minuten geslapen.

Terugroepactie Bumblies-kindertandenborstel

Om onnodige risico’s te voorkomen, roept het bedrijf consumenten op de tandenborstel niet meer te gebruiken.

Het gaat om de Bumblies-tandenborstel (0 tot 3 jaar) in de kleuren geel, groen, oranje en roze.

De tandenborstel wordt onder meer verkocht bij Coop, Dekamarkt, Dirk, Hoogvliet, en MCD.

Den Haag dichtstbevolkte stad van Nederland

In Nederland wonen gemiddeld 504 mensen per vierkante kilometer landoppervlakte. In 2001 waren dat er nog 475, blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandag.

De twaalf gemeenten met de hoogste bevolkingsdichtheid liggen allemaal in de Randstad. Naast Den Haag hebben ook de gemeenten Leiden (5.586), Haarlem (5.411) en Amsterdam (5.028) een hoge bevolkingsdichtheid. In de noordelijke provincies wonen de minste mensen per vierkante kilometer.

Op maandag bereikte het inwonersaantal in Nederland de grens van zeventien miljoen. De groei in inwonersaantallen is vooral te zien in de grote steden. Tussen 2001 en 2016 groeide Amsterdam met bijna honderdduizend inwoners. Ook Utrecht (82.500 inwoners), Den Haag (66.800) en Almere (47.900) groeiden sterk.

Er zijn 22 gemeenten waar minder dan honderd inwoners per vierkante kilometer wonen. Op de Waddeneilanden Schiermonnikoog en Vlieland wonen minder dan dertig inwoners per vierkante kilometer.

Dierenarts, onderwijzer en vlogger populaire beroepen bij kinderen

Onderzoeksbureau Kien vroeg 1.050 kinderen naar hun schoolvakken en wat zij graag willen worden in de toekomst.

Bij met name jongens is ook voetballer een populair beroep, de meeste van hen spreken de wens uit ooit eens profvoetballer te worden. Meisjes worden het liefst onderwijzer, 22,6 procent zegt graag juf te willen worden.

Een beroep wordt door de meeste kinderen gekozen omdat het hen “leuk” lijkt. Ergens goed in zijn of omdat ze mensen of dieren kunnen helpen, is ook een goede reden om een beroep te willen gaan uitvoeren.


Schoolvakken

De meeste kinderen vinden gym, tekenen en rekenen het leukste vak op school, waarbij de voorkeur bij zowel meisjes als jongens toch vooral naar gym uitgaat. Meisjes vinden tekenen leuker dan jongens, terwijl jongens rekenen een stuk leuker vinden.

Jongens hebben het vaakst moeite met begrijpend lezen en spelling, terwijl meisjes zeggen meer moeite te hebben met rekenen.

16 procent van de ondervraagde kinderen stelt niets op school moeilijk te vinden.


Naschoolse activiteiten

Na school spelen de meeste kinderen buiten, spelen ze op de tablet of computer of kijken televisie. Ook het maken van huiswerk wordt door veel kinderen tussen de zes en twaalf gedaan.

Driekwart spierziekte-patiënten vindt kwaliteit van leven goed

“Belangrijk om te weten, omdat dit voor anderen, ook medici, niet vanzelfsprekend is”, vertelt kinder-revalidatiearts Robert Pangalila, die woensdag promoveert aan het Erasmus MC.

“Medici kunnen de inschattingen van kwaliteit van leven gebruiken bij keuzes om wel of niet over te gaan tot ingrijpende behandelingen als beademing of het plaatsen van een steunhart.”

Ongeveer 1 op de 3.500 jongetjes wordt geboren met Duchenne spierdystrofie, een ziekte waarbij de spierfunctie steeds verder vervalt. Kinderen vanaf ongeveer negen jaar oud zijn hierdoor rolstoel gebonden, daarnaast verslechtert de hart- en longfunctie. Als patiënten niet worden behandeld is de gemiddelde levensverwachting negentien jaar.


Vermoeidheidsklachten

De respondenten die stelden een minder goede kwaliteit van leven te hebben, vertelden dat dit vooral kwam door vermoeidheidsklachten (40 procent) of een verminderd vertrouwen in eigen kunnen. Ook een verminderde vitaliteit en slechtere psychische gezondheid werden genoemd als reden.

“Dit zijn factoren die door een adequate behandeling vanaf de kindertijd, mogelijk positief beïnvloed kunnen worden”, aldus Pangalila.

Cuba stelt Airbnb-appartementen open voor alle buitenlanders

De regering van president Obama heeft ervoor gezorgd dat de Cubaanse overheid een speciale toestemming heeft gegeven aan Airbnb om dat mogelijk te maken, meldt persbureau AP.

Obama begon zondag zijn bezoek aan Cuba, de eerste van een Amerikaanse president sinds 1928. Onder leiding van Obama zijn de relaties met het Latijns-Amerikaanse land minder vijandelijk geworden en zijn de economische sancties tegen het land verzacht.

Het was sinds vorig jaar daarom al mogelijk voor Amerikanen om een Airbnb te boeken in Cuba. Mensen uit andere landen konden nog geen gebruikmaken van de dienst.

Volgens Airbnb is Cuba zijn snelstgroeiende markt. In het afgelopen jaar zijn zo’n vierduizend Cubaanse appartementen op de site aangeboden.

Veel hotels in Cuba worden gerund door de overheid en zijn in slechte staat. Het was voor toeristen in beperkte mate al mogelijk om kamers in privéwoningen te huren, en er waren al enkele internationale hotelketens aanwezig in het land.