Naar schatting leven 1,2 miljoen Nederlanders onder de armoedegrens. Hoe moeilijk zij het hebben loopt sterk uiteen, maar: “Acht procent van deze mensen heeft om de dag niet genoeg geld voor een volwaardige warme maaltijd”, vertelt Pien de Ruig van Voedselbanken Nederland aan NU.nl.
Voedselbanken proberen de armste groep van voldoende voeding te voorzien, maar worstelen hier al jaren mee. De vraag is te groot, ondanks dat mensen aanvankelijk vaak terugschrikken voor een gang naar de voedselbank. De Ruig: “Niemand komt voor zijn plezier naar ons toe.”
Dat bevestigt voedingswetenschapper Judith Neter (VU), die tussen 2010 en 2014 onderzoek deed onder cliënten van voedselbanken. “Uit de persoonlijke contacten die ik met hen had blijkt dat ze zich vaak schamen voor hun situatie. Het duurt lang tot ze de schroom overwinnen en naar de voedselbank stappen”, aldus Neter. “Er zitten aardig wat mensen tussen die het voorheen goed voor elkaar hadden, met een mooi huis en een goede baan.”
Eigen schuld
Momenteel zijn 90.000 Nederlanders klant bij Voedselbanken Nederland. Omdat de vereniging afhankelijk is van donaties, verschilt per week hoe groot en gezond de pakketten zijn. Van het voedsel dat in Nederland overblijft wordt een fractie gedoneerd, en de (lokale) overheid biedt op de meeste plekken geen structurele financiële steun. Uit Neters onderzoek bleek dat een op de drie cliënten van voedselbanken niet altijd genoeg te eten heeft.
Zij heeft ervaren dat in Nederland soms lichtzinnig over armoede en honger wordt gedacht. “Je hoort vaak dat je in Nederland geen honger hoeft te lijden. En dat het de eigen schuld van mensen is. Vaak is dat niet zo, en als je eenmaal in armoede bent beland, is het erg moeilijk om er weer uit te komen.”
Bovendien kan het iedereen overkomen, zegt De Ruig (Voedselbanken Nederland). “Een scheiding, ontslag of ziekte kan een oorzaak zijn van armoede. Veertig procent van de mensen die onder de armoedegrens leeft heeft overigens een baan. Het zijn vaak zzp’ers die niet rond kunnen komen.”
Op World Food Day, een initiatief van de Verenigde Naties, wordt aandacht gevraagd voor thema’s als honger en voedselveiligheid. Dit jaar staat de invloed van klimaatverandering op de wereldwijde voedselsituatie centraal.