Traumachirurgen melden minder maar ernstiger letsel door vuurwerk

De NVT heeft dit jaar ruim zeventig patiënten met vuurwerkverwondingen gerapporteerd, onder hen waren 33 kinderen. Hoewel dat er minder zijn dan de 102 van de vorige jaarwisseling, zijn de verwondingen een stuk ernstiger.

Dit jaar kwamen patiënten binnen met open botbreuken, ernstige brandwonden en amputaties. Ook hadden enkele patiënten zwaar aangezichtsletsel en een paar patiënten schedelhersenletsel.

Bij 30 procent van de vuurwerkslachtoffers moest diezelfde nacht of de volgende dag nog geopereerd worden. Bij eenzelfde percentage is er waarschijnlijk sprake van blijvende schade, waarbij het gaat om amputaties, functieverlies van handen of ogen en permanente littekens.

20 procent van de vuurwerkverwondingen worden veroorzaakt door illegaal vuurwerk, bij 55 procent om legaal vuurwerk. De overige 25 procent is onbekend.

‘Obesitas bij ouders gelinkt aan vertraagde ontwikkeling kind’

De onderzoekers van het NIH’s Eunice Kennedy Shriver instituut gebruikten de data van een eerdere studie uitgevoerd onder vijfduizend vrouwen en hun kinderen. De kinderen werden gevolgd vanaf ongeveer vier maanden tot hun derde levensjaar en in totaal zo’n zes keer gecheckt door een kinderarts.

De moeders en vaders werden aan het begin van het onderzoek gewogen en gevraagd naar hun gezondheid. Daardoor konden de onderzoekers de gegevens van kinderen met ouders met een gewoon gewicht en kinderen met ouders met overgewicht vergelijken.

De onderzoekers concludeerden aan de hand van de cijfers dat kinderen met obese moeders 70 procent meer kans hadden om een proef die de motoriek van jonge kinderen test, niet te halen. De kinderen hadden 75 procent meer kans om de test om hun sociale vaardigheden niet te halen. Die kans werd in beide gevallen groter als beide ouders obees waren.

Het is onduidelijk waardoor deze link ontstaat. De wetenschappers wijzen er in hun studie, gepubliceerd in het tijdschrift Pediatrics, op dat meer onderzoek nodig is om de reden voor het verband te achterhalen.

‘Biologische wijn scoort beter op smaak dan ‘gewone’ wijn’

De recensies die werden vergeleken, stonden in drie van de best beoordeelde wijntijdschriften van de wereld. Voor de tijdschriften werken bekende sommeliers en andere wijnkenners.

De onderzoekers vergeleken de recensies van 74.148 wijnen uit Californië, die allen geproduceerd waren tussen 1998 en 2004. De recensenten deden blind smaaktesten. In de studie, gepubliceerd in Journal of Wine Economics werden ruim dertig verschillende wijnsoorten met elkaar vergeleken.

Op een maximale score van 100 punten scoorden biologische wijnen gemiddeld 4,1 punt hoger dan hun niet-biologische tegenhanger.


Pesticiden

De wetenschappers van de Amerikaanse universiteit onderzochten de wijnen niet, maar spraken het vermoeden uit dat doordat er geen pesticiden worden gebruikt bij het produceren van biologische wijnen, de druiven beter op smaak zijn.

In 2012 voerden wetenschappers van de universiteit van Stanford een uitvoerig onderzoek uit. Daarbij lieten ze deelnemers blind biologisch voedsel en niet-biologisch voedsel beoordelen. Zij concludeerden dat er weinig verschil is in smaakbeleving.

Jongeren blijven langer thuis wonen

Het CBS heeft verhuiscijfers onderzocht in de maanden juli tot en met oktober.

Vooral de 19-jarigen bleken langer thuis te blijven. Het aantal verhuisde 19-jarigen daalde met 7 procent ten opzichte van 2015. Als er een correctie gedaan wordt door het aantal Syrische 19-jarige jongeren dat een huis kreeg in studentensteden ervan af te trekken, dan is er zelfs sprake van 10 procent.

Volgens het CBS zette de daling in het studiejaar 2014/2015 al in, toen het nieuwe studiefinancieringsstelsel werd ingevoerd, waardoor de basisbeurs niet langer een gift is, maar een lening.


Kritisch

Voorzitter Jan Sinnige van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is kritisch naar aanleiding van het rapport. “Studentensteden mogen geen bolwerken van rijkeluiskindjes worden. Uit huis gaan moet voor elke student mogelijk zijn en niet voorbehouden blijven aan diegenen waarvan de ouders een dikke portemonnee hebben.”

‘Je hoeft het roer niet om te gooien in januari als je van feestkilo’s af wil’

“Het is prima als je op 1 januari wil beginnen met afvallen, maar doe dat niet te extreem”, zegt Van Cruchten tegen NU.nl.

“Ik zie vaak dat mensen zichzelf van alles ontzeggen. Dat houden ze een paar weken vol en dan vervallen ze weer in hun oude patronen. Ik zeg altijd: je hebt die kilo’s er niet alleen in december aan gegeten, maar in een heel jaar.”

“Het gaat niet om de periode tussen sinterklaas en oud en nieuw, maar om de periode tussen oud en nieuw en sinterklaas”, vult Verheijen aan.

“Mensen willen vaak te snel resultaat zien”, stelt Van Cruchten. “Maar hoe sneller de kilo’s eraf gaan, hoe sneller ze er vaak weer bij zitten. Wil je blijvend afvallen, dan moet je je eetgedrag aanpassen en dat kost even tijd.”


Bezorgd

Van Cruchten en Verheijen krijgen vaak vóór de feestdagen al bezorgde cliënten in hun praktijk. “Dan vragen ze me hoe ze het moeten aanpakken in december”, aldus Van Cruchten. “Maar eigenlijk heb je maar vier echte feestdagen: sinterklaas, Eerste en Tweede Kerstdag en oudejaarsavond. De rest van de maand kun je ‘normaal’ eten.”

“Die kleine periode maakt over een heel jaar gezien niet heel veel uit”, vindt ook Verheijen. “Op dagen dat er feestjes zijn, moet je er van genieten. Op andere dagen kun je gewoon volwaardige, gezonde voeding eten.”

Verder vinden beide diëtisten dat een patatje of een gebakje op z’n tijd moet kunnen. “Wees niet te streng voor jezelf”, zegt Van Cruchten. “Je hoeft echt niet het roer om te gooien; je moet gewoon opletten.”


Resetten

“Wat ik wel altijd adviseer, is om in januari even te “resetten”. Eet gewoon weer wat je nodig hebt: brood, graanproducten en aardappelen, groente en fruit, vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel”, aldus Verheijen.

“Probeer te minderen met de dingen die je in december voorgeschoteld kreeg. Dat kan lastig zijn, want vaak heb je nog allerlei lekkere dingen in huis en die wil je ook niet weggooien. Bouw het daarom langzaam af.”

‘Je hoeft het roer niet om te gooien in januari als je van feestkilo’s af wil’

“Het is prima als je op 1 januari wil beginnen met afvallen, maar doe dat niet te extreem”, zegt Van Cruchten tegen NU.nl.

“Ik zie vaak dat mensen zichzelf van alles ontzeggen. Dat houden ze een paar weken vol en dan vervallen ze weer in hun oude patronen. Ik zeg altijd: je hebt die kilo’s er niet alleen in december aan gegeten, maar in een heel jaar.”

“Het gaat niet om de periode tussen sinterklaas en oud en nieuw, maar om de periode tussen oud en nieuw en sinterklaas”, vult Verheijen aan.

“Mensen willen vaak te snel resultaat zien”, stelt Van Cruchten. “Maar hoe sneller de kilo’s eraf gaan, hoe sneller ze er vaak weer bij zitten. Wil je blijvend afvallen, dan moet je je eetgedrag aanpassen en dat kost even tijd.”


Bezorgd

Van Cruchten en Verheijen krijgen vaak vóór de feestdagen al bezorgde cliënten in hun praktijk. “Dan vragen ze me hoe ze het moeten aanpakken in december”, aldus Van Cruchten. “Maar eigenlijk heb je maar vier echte feestdagen: sinterklaas, Eerste en Tweede Kerstdag en oudejaarsavond. De rest van de maand kun je ‘normaal’ eten.”

“Die kleine periode maakt over een heel jaar gezien niet heel veel uit”, vindt ook Verheijen. “Op dagen dat er feestjes zijn, moet je er van genieten. Op andere dagen kun je gewoon volwaardige, gezonde voeding eten.”

Verder vinden beide diëtisten dat een patatje of een gebakje op z’n tijd moet kunnen. “Wees niet te streng voor jezelf”, zegt Van Cruchten. “Je hoeft echt niet het roer om te gooien; je moet gewoon opletten.”


Resetten

“Wat ik wel altijd adviseer, is om in januari even te “resetten”. Eet gewoon weer wat je nodig hebt: brood, graanproducten en aardappelen, groente en fruit, vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel”, aldus Verheijen.

“Probeer te minderen met de dingen die je in december voorgeschoteld kreeg. Dat kan lastig zijn, want vaak heb je nog allerlei lekkere dingen in huis en die wil je ook niet weggooien. Bouw het daarom langzaam af.”

Een derde van Nederlanders heeft goede voornemens voor 2017

Dit blijkt uit een enquête die ingevuld werd door het NU-panel, bestaande uit 3.577 respondenten, in samenwerking met Necker van Naem. 

17 procent van de Nederlanders zegt dat de goede voornemens van vorig jaar niet zijn gehaald. 16 procent is tevredener en geeft aan de voornemens te hebben volgehouden. De kans op slagen is wat dat betreft bijna even groot als de kans dat goede voornemens ergens in het verloop van het jaar stranden. 

De overige groep heeft zichzelf bij voorbaat geen doelstellingen voor afgelopen jaar opgelegd en hoeft daarom niet te vrezen dat voornemens om te gaan sporten of minder geld uit te geven niet worden gehaald. Deze groep was afgelopen jaar even groot als nu. 


Afvallen 

Mensen met goede voornemens willen vooral afvallen. Zo blijkt uit een enquête van marktonderzoekbureau EM Onderzoek uit 2015. Overige goede voornemens zijn zuiniger met geld omgaan, meer tijd doorbrengen met familie en sport. De enquête werd gehouden onder 821 mensen vanaf 18 jaar.

Dit goede voornemen gaat waarschijnlijk nog niet in op Oudejaarsavond. Maar liefst 80 procent van het NU-panel geeft aan sowieso oliebollen te willen eten tijdens de jaarwisseling. 


Vrouwen vs Mannen

Uit het EM-onderzoek bleek ook dat vrouwen beter hun goede voornemens vol te kunnen houden. 66 procent van de vrouwen wist enkele voornemens vol te houden tot de laatste dag van het jaar, tegen iets meer dan de helft van de mannen.

Dit zou in 2014 juist andersom zijn geweest, zo komt naar voren in een onderzoek van een commissie binnen ING. De belangrijkste voornemens werden door mannen voor 29 procent volledig volgehouden tegen 20 procent van de vrouwen volledig. Voor deze enquête werden 1.059 mensen ondervraagd vanaf zestien jaar. 


Streng

Het is wel de vraag hoe streng mensen zijn als ze beoordelen of ze hun goede voornemens wel of niet hebben behaald. Bij iets minder strikte doelstellingen voor 2017, hebben de 32 procent van de Nederlanders wellicht een grotere kans om hun goede voornemens een jaar lang vol te houden.

Bezorgrestaurants verwachten drukste dag van het jaar

Het bedrijf heeft extra klantenservice- en IT-medewerkers ingehuurd om de drukte op te vangen. In de vier grote steden zijn ook extra bezorgers actief.

Ruim 80 procent van de meer dan 6.500 aangesloten restaurants is deze nieuwjaarsdag open.

Volgens Thuisbezorgd.nl wordt driekwart van de bestellingen gedaan vanaf mobiel of tablet en steeds minder vaak vanaf een pc. “Op een dag als vandaag liggen meer mensen met hun telefoon of tablet op de bank”, zegt een woordvoerder.

Pizza en pasta worden het vaakst besteld, gevolgd door Oosters (sushi en Chinees) en Mediterraan (Turks/Grieks). In de steden maken ook saladebars en traiteurs furore met bezorgmaaltijden.

‘Wees ook voorzichtig met vuurwerk afgestoken door anderen’

Jeffrey Wienen, eigenaar van Vuurwerk Forepark in Den Haag, ziet het als zijn taak om de consumenten te waarschuwen voor de gevaren van vuurwerk. “Het allerbelangrijkste is de vuurwerkbril. Wanneer mensen deze niet standaard bij hun bestelling hebben gedaan geef ik ze gratis een paar brillen mee”, zegt Wienen.

Karin Klein Wolt van VeiligheidNL adviseert ook aan toeschouwers om de bril op te zetten. “Een aanzienlijk deel van de vuurwerkslachtoffers valt onder mensen die alleen toekijken”, zegt ze. “Probeer daarbij zo veel mogelijk afstand te houden. Vaak is acht meter voldoende, voor wat heftiger vuurwerk geldt een minimum van vijftien meter.”

“De meeste ongelukken gebeuren niet door jezelf maar door iemand anders”, benadrukt Wienen. “Vaak worden sierpotten niet op een vlakke ondergrond gezet of worden pijlen niet vastgezet. Zo’n stuk vuurwerk kan dan omvallen en een onverwachte kant opschieten, bijvoorbeeld richting omstanders.”


Kleding

Klein Wolt raadt aan om ook de juiste kleding te dragen. Brandbare kleding van nylon of ander synthetisch materiaal kan smelten. Als dit materiaal warm wordt kan het in de huid smelten en zorgen voor brandwonden. Het is beter om katoenen kleding te dragen, adviseert zij. Ook is het verstandig om jassen dicht te dragen zodat er geen vuurwerk in open gaten kan komen en wordt afgeraden om een capuchon te dragen.

Voor het aansteken kan het beste een aansteeklont, sigaret of sigaar worden gebruikt. Wienen: “Het belangrijkste is dat het een gloeiende warmtebron is. Een vlam is gevaarlijk, omdat een aansteker de lont ook halverwege al kan aansteken.” 


Grip

Bij het afsteken is het van belang om eerst de gebruiksinstructies te lezen. “Zorg dat je voorbereid bent”, zegt Klein Wolt. “Lees ruim van tevoren de aanwijzingen door.” 

Daarna moet het vuurwerk stevig worden neergezet zodat de grip goed is. Een pot kan tussen stenen worden geplaatst en een vuurpijl kan in een speciale koker worden gezet. 

Wienen benadrukt dat iemand tijdens het aansteken het beste naast het vuurwerk kan staan. “Wanneer vuurwerk weigert, ga er dan niet boven hangen en probeer het ook niet een tweede keer aan te steken. Zorg ervoor dat dit vuurwerk wordt opgeruimd zodat kinderen het niet kunnen pakken.”


Opruimen

Na het afsteken is het belangrijk dat het vuurwerk wordt opgeruimd. Daarbij kan ervoor worden gekozen om het vuurwerk eerst ‘onschadelijk’ te maken door er water overheen te gooien. “Wanneer vuurwerk op de straat blijft liggen kan dit een gevaar vormen voor zowel mensen als dieren.”

“Gelukkig weten de meeste mensen die vuurwerk kopen wel wat ze doen, maar het grootste gevaar vormen jongeren die illegaal vuurwerk kopen. Vaak worden zij in combinatie met alcohol overmoedig.” Volgens Wienen zijn vooral de nitraatbommen gevaarlijk. “Ze hebben een vertraging van een minuut waardoor passerende mensen onverwacht een loeiharde knal horen, terwijl de afstekers al lang vertrokken zijn.”

‘Eet geen oliebol bij de champagne’

Martijn Brander van Wijnexpert.nl raadt aan om de oliebollen vóór twaalven soldaat te maken en daarna over te gaan op lichtere spijzen zoals lichte vis of frisse hapjes. “De zuren in de champagne (en ook cava) gaan niet goed samen met vette happen. Na de oliebollen kun je het beste wat brood eten en water drinken om je smaakpapillen te resetten.”

Dat wordt beaamd door Feike Postma, werkzaam als gastheer in de luxe gastronomie. “Ik zou beginnen met champagne, om daarna over te gaan op wijn. Dat past beter bij de oliebol”, aldus Postma. “Na twaalven kan de champagne dan open.”

Om het nieuwe jaar in te luiden wordt de fles vaak open geknald, maar dat komt niet ten goede aan de smaak, zegt Brander. “Het geluid moet zuchten. Iemand vergeleek het ontkurken van een champagne met ‘a beautiful woman farting’. Een mooie vrouw laat geen harde winden, net zoals dat een champagne elegant en met finesse ontkurkt moet worden.”


Ziel van de fles

Brander laat weten dat wanneer je de champagne op de juiste manier ontkurkt, het koolzuur optimaal behouden blijft en je geen drank verspilt.

“Je moet je rechterhand rond de hals van de fles leggen, waarbij je je duim op de kurk legt. Met je andere hand houd je de fles aan de onderkant vast en leg je je duim in de zogeheten ziel, de bodem van de fles. Je draait hiermee de fles langzaam rond, zodat de kurk loskomt. Met je duim houd je de kurk tegen.”

Eerder maakte big data-leverancier IRI bekend dat de omzet van champagne groeit. Ook cava wint aan populariteit: in Nederland groeide de verkoop van de mousserende drank met negentien procent. “Cava lijkt op champagne, omdat beide dranken op dezelfde manier worden geproduceerd”, vertelt Brander.

“Cava wordt geproduceerd in Spanje en champagne komt uit Frankrijk.” Het Italiaanse prosecco, dat het afgelopen jaar flink minder werd gedronken (negentien procent) komt makkelijker tot stand en wordt gemaakt in grote, stalen tanks. Dat is ook de reden waarom de drank veel goedkoper is.


Noten

Champagne kan wel acht tot tien jaar rijpen. “Dat levert inderdaad een hogere prijs op, maar ook smaakdimensies die je bij de goedkopere varianten niet tegenkomt”, vertelt Brander. “Je proeft dan bijvoorbeeld toast en noten. Ook de bubbel is fijner en eleganter. Zoals Dom Pérignon zei toen hij zijn eerste champagne maakte: “I am tasting the stars.” Een goede champagne biedt een subtiele beleving.”

Voor mensen met een minder hoog budget, raadt Brander cava aan. “Het wordt op dezelfde manier geproduceerd als champagne en de kwaliteit is uitstekend, de smaak is vaak iets frisser en fruitiger.” Postma vindt ook het Duitse Sekt een goede vervanger van champagne. “Die zie je steeds vaker op de Nederlandse wijnkaart. De horeca wordt steeds meer verliefd op Duitse wijnen.” Sekt is qua smaak wat frisser en strakker. “Bovendien is het goedkoper dan champagne.”

Maar voor cava en champagne geldt allebei: probeer de onderkant, dus de goedkoopste varianten, te vermijden. “Als je budget het toelaat, zou ik zeker een duurdere variant kopen”, zegt Brander. “Een tip: koop een ‘grower champagne’, dat zijn champagnes die afkomstig zijn van kleinere wijnboeren. Deze zijn vaak net zo goed van kwaliteit als de grote namen als Moët en Krug, maar veel beter geprijsd. Vaak weten wijnspeciaalzaken welke je moet hebben.”

“Ook als je geen wijnkenner bent, kan ik adviseren om te investeren in een goede champagne of cava. Zo leer je kwaliteit te herkennen en maak je van het ontkurken een extra geluksmoment.”


1 januari

Op 1 januari volgt voor velen vaak de onvermijdelijke kater. Maar ook daar kunnen maatregelen tegen getroffen worden. “Een goede bodem is belangrijk, en water tussendoor kan ook veel leed voorkomen. Ook raad ik aan om voor het slapen gaan een halve liter water te drinken. En als je tussendoor overstapt op andere alcoholsoorten, kun je beter omhoog gaan in het alcoholpercentage dan omlaag.”

De kans zal klein zijn, maar drank die over is kan de volgende dag nog gedronken worden. “Sluit de fles wel goed af met een champagnedop”, luidt het advies van Postma. “Je kunt champagne overigens ook goed gebruiken in een sabayon of een spoom.”