“Op dit moment is de zon al behoorlijk krachtig”, zegt Jaco van Wezel van Weeronline. “De komende dagen wordt bij onbewolkt weer zonkracht 4 tot 5 verwacht. Bij bewolkt weer is de zonkracht 2. Zonkracht 4-5 is behoorlijk hoog. Na de winter is onze huid nog niet gewend aan zo’n hoge kracht, dus tussen 12.00 en 15.00 uur ‘s middags kun je verbranden. Daarbuiten is de zonkracht nog te laag om te kunnen verbranden.”
“Naast de stand van de zon en de dikte van de bewolking zijn er nog twee factoren die de zonkracht bepalen. UV-straling wordt 10 tot 20 procent versterkt door weerkaatsing van zand en water. Verse sneeuw en ijs weerkaatsten zelfs 80 tot 90 procent van de zonnestraling. Dit is de reden waarom je op een zonnige wintersportdag gemakkelijk verbrandt.”
“Ook de dikte van de ozonlaag is een belangrijke factor”, aldus Van Wezel. “Op een zonnige dag eind april is zonkracht 4 tot 5 een normale waarde. Soms valt de zonkracht in april nog hoger uit. Dit komt doordat op grote hoogte in de atmosfeer dan een gebied met lagere ozonwaarden aanwezig is. Hierdoor wordt minder zonlicht onderweg naar het aardoppervlak geabsorbeerd door ozon en worden wij blootgesteld aan een hogere UV-straling.”
Goed beschermen
“We meten in april een maximale dagelijkse zonkracht rond de 4 tot 5, vertelt Harry Slaper, stralingsdeskundige bij het RIVM. “Een gevoelige huid kan dan al binnen een half uur zoveel UV-straling oplopen dat later op de dag roodheid ontstaat.”
“In Nederland meten we in de zomer maximaal zonkracht 7, dat meestal een paar keer per jaar wordt bereikt. Hoe hoger de zonkracht, hoe sneller de huid kan verbranden: is de zonkracht twee maal zo hoog dan is de tijd om te verbranden half zo kort. Naast de seizoensinvloeden speelt ook de gevoeligheid van de huid mee bij de kans op verbranding.”
“Je kunt UV-straling niet voelen of zien en de rode en pijnlijke huid ontstaat pas enkele uren na de blootstelling. Dat is verradelijk. De zonkracht is niet afhankelijk van de temperatuur en kan op een koele heldere lentedag net zo hoog of hoger zijn als op een warme. Als de huid eenmaal wat zon heeft opgedaan wordt hij dikker en minder gevoelig voor zonverbranding. Zonbescherming is niet alleen belangrijk om roodheid te voorkomen, maar vooral om de kans op huidkanker te beperken. Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker en het aantal neemt snel toe als gevolg van onverstandig zongedrag”, zegt Slaper.
Kinderen
“De ene persoon verbrandt sneller dan de ander en de huid van kinderen is gevoeliger dan die van volwassenen. Ook wanneer je niet verbrandt kan te veel UV-licht de huid beschadigen en zorgen voor snellere veroudering. Dus het is aan te raden om je ook in deze lentezon al in te smeren met zonnebrandcrème”, zegt Van Wezel.
“Voor een middagwandelingetje van 30 minuten hoef je je met deze zonkracht niet in te smeren”, stelt Slaper. “Het is zelfs beter om je voor korte blootstelling aan de zon niet in te smeren, aangezien UV-stralen helpen bij de aanmaak van vitamine D. Zeker na de donkere winter hebben we hier een tekort aan. Bij langdurige blootstelling aan de zon is het natuurlijk wel verstandig om jezelf in te smeren.”
Veel mensen weten niet dat je het beste een dikke laag kunt aanbrengen, vertelt Slaper. “Voor een lentezon met lagere zonnekracht is het nog niet nodig, maar zeker in de zomer is het van belang een stevige laag aan te brengen die regelmatig wordt ververst. Gebruik je een hoge factor, dan hoeft de laag minder dik te zijn. Factor 10 is nu prima.”
Lenteweer
Dit weekend wordt het lekker lenteweer: zaterdag verloopt de dag in het westen en zuiden zonnig, vertelt Van Wezel. “In het oosten komt meer bewolking voor. Zondag wordt een zonovergoten lentedag. Het wordt bovendien behoorlijk warm voor de tijd van het jaar, 15 graden op de Wadden, 18 op de westelijke stranden tot 21 in het zuiden en zuidoosten van het land.”
“De zon is, vooral in het zuiden, het sterkst tussen 13.00 en 14.00 uur. Na het weekend komt er weer meer bewolking en vanaf dinsdag is er weer kans op buien.”
