‘Industrie doet te weinig om suiker en zout in voeding te verminderen’

Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bleef het suikergehalte in vrijwel alle voedingsmiddelen in de afgelopen vijf jaar gelijk. Dat staat haaks op het streven sinds 2014, toen werd afgesproken met het ministerie van Volksgezondheid om voedingsmiddelen minder zoet, zout en vet te maken.

Volgens een donderdag verschenen rapport van het RIVM nam het zoutgehalte in een aantal producten wel af. Zo zit er in brood nu bijna een vijfde (19 procent) minder zout vergeleken met 2011.

Ook bepaalde soorten sauzen, soepen, groenten en peulvruchten in blik of glas en chips hebben een lager zoutgehalte. Het gaat om afnames van tussen de 12 en 26 procent vergeleken met vijf jaar geleden.


Vleeswaren

Het RIVM stelt ook vast dat enkele productgroepen, waaronder sommige soorten vleeswaren, een lager verzadigd vetgehalte hebben. Toch moeten er volgens het gezondheidsinstituut nog flinke stappen gezet worden om eerder geformuleerde ambities voor 2020 over gezondere voeding te halen.

Eerder dit jaar riepen organisaties als de Hartstichting, de Nierstichting en de Consumentenbond de overheid al op om beter te gaan controleren of er minder zout, suiker en verzadigd vet in ons eten en drinken zit.

Voedselwaakhond foodwatch waarschuwde al eerder dat minister Edith Schippers (Volksgezondheid) te weinig optreedt tegen de voedselindustrie en te veel vertrouwt op zelfregulering.


Suikerklontjes

Nederlanders consumeren omgerekend gemiddeld 30 suikerklontjes per dag. Op jaarbasis is dat 44 kilo. Bij kinderen is dat zelfs nog wat meer.

‘Barcode op pillen scheelt 50 doden per jaar’

Ook zouden er 250 gevallen van ernstige gezondheidsschade minder zijn en tienduizend onnodige “ligdagen” in ziekenhuizen worden voorkomen.

Dat blijkt uit een recent onderzoek dat het ministerie van Volksgezondheid heeft laten doen. De insteek was een nieuwe methode die vier ziekenhuizen in Nederland hanteren om dit soort fouten tegen te gaan. Deze ziekenhuizen, naast Sneek ook in Tilburg, Nijmegen en Harderwijk plakken zelf barcodes op de verpakkingen waarvan de fabrikant of groothandel dat niet deed.

Het lastige in ziekenhuizen is dat pillen niet per doosje, maar aan het bed per pil worden uitgereikt.


Gunstig

De effecten van het nieuwe systeem zijn gunstig. De kans dat de verpleging alsnog verkeerde pillen aan een patiënt geeft, is met de helft verminderd, zegt ziekenhuisapotheker Michiel Duyvendak van het Antonius Ziekenhuis in Sneek. Hij kreeg woensdag als aanjager een pluim van de organisatie die de barcodes ontwikkelde, GS1.

Ongeveer 80 procent van de pillen heeft wel een barcode. Het grote risico zit bij de ontbrekende 20 procent. “Alleen al door deze resterende medicijnen van barcodes te voorzien, boek je een enorme winst voor de patiëntveiligheid”, zegt Duyvendak. Hij wil het liefst dat de leveranciers alle pillen tot op de kleinste verpakkingen voortaan een barcode meegeven.

Nu moeten ziekenhuizen kosten maken, onder meer voor mobiele scanapparaten voor de verpleging en doordat werknemers de stickers erop moeten plakken. Alleen al in Sneek zijn dat 200.000 stickers per jaar. De financiële voordelen zouden landelijk zeker 20 miljoen euro per jaar zijn, omdat minder mensen ziek worden door fout medicijngebruik.

Eleven Madison Park in New York beste restaurant ter wereld

Vorig jaar bezette het restaurant nog een derde plaats in de ranglijst. Het restaurant Osteria Francescana in de Italiaanse stad Modena stond vorig jaar op de eerste plek in de lijst, maar is nu gezakt naar de tweede plek. 

Het restaurant in New York, dat een “New Yorkse twist” geeft aan moderne, Europese gerechten, biedt volgens de jury “een perfect partnerschap tussen gastvrijheid en geweldig eten”. Eleven Madison Park is onder meer befaamd om zijn geroosterde eend met honing en lavendel. De Zwitser Daniel Humm (foto) geeft leiding aan de keuken.


Librije 

De Librije van Jonnie Boer is vier plaatsen gestegen in de lijst, van 38 naar 34. In de lijst staat nog een Nederlandse chef, Richard Ekkebus van Amber in Hong Kong. Hij stond vorig jaar op plaats 20, maar is nu gezakt naar de 24e plaats.

Eerder werd de onderste helft van de lijst al bekendgemaakt. Daaruit bleek dat The Jane van de Nederlandse chefkok Sergio Herman 20 plaatsen was gezakt. Vorig jaar stond hij op plek 54, nu op 74.

Een op de vijf tekenbeten vindt plaats in stedelijk gebied

Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM en de Universiteit van Wageningen, meldt het Parool woensdag.

Onderzoekers analyseerden tekenbeetmeldingen die sinds 20120 op de website tekenradar.nl werden gedaan. Op deze website kan men een melding doorgeven wanneer zij een tekenbeet hebben gehad. Ook is hier te zien welke beten hebben geleid tot een rode ring, een van de voortekenen van de ziekte van Lyme.

4.000 mensen krijgen per jaar een beet binnen het stedelijk gebied, blijkt uit de analyse. De helft van deze beten wordt opgelopen in stadsparken. 33 procent van de beten wordt opgelopen in eigen tuin.

In 2 procent van de gevallen kan de beet de ziekte van Lyme veroorzaken. Volgens de onderzoekers dragen teken in het stedelijk gebied wel minder vaak de bacterie die de ziekte kan veroorzaken met zich mee.

NZa voor de rechter voor terugdraaien geboortezorgregels

De organisatie wil dat er eerst een uitgebreid onderzoek komt naar de keuzevrijheid voor zwangeren. Dan pas kan er worden doorgezet met de invoering van een nieuwe manier om de geboortezorg te bekostigen, stelt de organisatie.

Nieuwe regelgeving moet het mogelijk maken voor zorgverzekeraars om geboortezorg als een pakket integraal in te kopen. Daarmee zou volgens het ministerie van Volksgezondheid de samenwerking tussen verloskundigen en gynaecologen moeten verbeteren.

Clara Wichmann vreest echter dat mensen die in verwachting zijn hierdoor straks minder te kiezen hebben op het gebied van geboortezorgorganisaties. Daarnaast leiden de nieuwe regels volgens het instituut tot “grootschalige reorganisaties”, waarvan niet vaststaat dat die nodig zijn.

De rechtszaak van Clara Wichmann krijgt steun van onder meer Patiëntenfederatie Nederland.

Jongvolwassenen maken meeste kilometers met auto

Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag. Jongvolwassenen reden met hun auto in 2014 gemiddeld 14.100 kilometer, terwijl autobezitters tussen 30 en 65 jaar zo’n 13.000 kilometer aflegden. De 65-plussers reden het minste kilometers: 8.400 kilometer.

De meeste van de autokilometers waren voor werk. Meer dan de helft van de bestuurders tussen 25 en 30 jaar waren voor hun werk onderweg (52 procent), terwijl jongvolwassenen tussen 18 en 25 jaar ook naar verhouding vaak hun auto gebruikten voor studiedoeleinden.

Jonge mannen rijden vaker dan jonge vrouwen. Mannen onder de 30 jaar legden gemiddeld 14.800 kilometer af in 2014, vrouwen onder de 30 jaar reden bijna 1.500 kilometer minder met hun auto. Ook in de andere leeftijdsgroepen rijden mannen relatief gezien meer kilometers met hun auto dan vrouwen.


Autobezit

Mensen in de leeftijdscategorie 25- tot 30-jarigen (434 auto’s) bezitten gemiddeld gezien meer auto’s dan 18- tot 25-jarigen (174 auto’s). In de leeftijdsgroep 25- tot 30-jarigen werden ook de meeste kilometers afgelegd als autobestuurder, zo’n 59 procent. In de jongere leeftijdsgroep 18 tot 25 jaar worden vaak ook nog reiskilometers afgelegd met het openbaar vervoer.

De leeftijdsgroep 18- tot 30-jarigen bezit gemiddeld 284 auto’s per duizend inwoners, bij 30- tot 65-jarigen is dit 612 auto’s per duizend mensen.

Onderzoekers vermoeden verband tussen specifieke longpuffers en hogere BMI

De onderzoekers benadrukken dat er niet direct een oorzakelijk verband is gevonden. Ook is het niet de bedoeling dat patiënten hun medicatie hierdoor niet meer gaan gebruiken, stelt arts-onderzoeker Mesut Savas. “De bevindingen suggereren dat inhalatiecorticosteroiden mogelijk grotere effecten hebben op het lichaam dan eerder werd aangenomen.”

Savas bestudeerde samen met collega-onderzoekers jarenlang ruim 140.000 deelnemers aan de bevolkingsstudie Lifelines. Eén op de tien deelnemers gebruikte een geneesmiddel met daarin corticosteroïden.

De vrouwen die inhalatiemedicatie gebruikten met deze stoffen hadden bijna een punt hogere BMI en een grotere buikomvang. Daarnaast werd bij deze vrouwen een hogere kans gevonden op het hebben van hogere bloedsuikerwaarden, verhoogde bloeddruk, meer vetdeeltjes in het bloed en een minder goed cholesterol. Die laatsten vormen samen ook weer het metabool syndroom, een verzameling aandoeningen die de kans op hart- en vaatziekten vergroten.


Astma

Corticosteroïden worden gebruikt als ontstekingsremmers en worden veelal ingezet bij astma en andere longziekten. Wetenschappers dachten eerst dat de bijwerkingen vooral aanwezig waren als ze werden geïnjecteerd of in tabletten werden geslikt.

De onderzoekers stellen wel dat vervolgonderzoek nodig is. Savas presenteert dinsdag zijn bevindingen in Orlando in Florida.

‘Laaggeletterdheid kost Nederlandse samenleving jaarlijks bijna 1 miljard euro’

Dat berekende PricewaterhouseCoopers (PwC) in opdracht van Stichting Lezen en Schrijven. De Algemene Rekenkamer berekende vorig jaar dat er in Nederland ongeveer 2,5 miljoen mensen laaggeletterd zijn.

De helft van de kosten voor laaggeletterdheid hangt samen met een verminderde productiviteit (330 miljoen euro). Laaggeletterden zijn vaker werkloos en hebben dan minder inkomsten dan wanneer zij zouden werken (104 miljoen euro). En als ze een baan hebben, ontvangen ze relatief een lager salaris (34 miljoen euro). Door deze lagere inkomsten ontvangt de overheid minder belastingen (239 miljoen euro).

Daarnaast zijn de kosten voor de gezondheidszorg van laaggeletterden relatief hoger (264 miljoen euro). Volgens PwC hangt laaggeletterdheid ook samen met criminaliteit. De criminaliteit door laaggeletterden kost jaarlijks ongeveer 800.000 euro.

Het grotere beroep op de sociale zekerheid dat laaggeletterden doen kost zo’n 104 miljoen euro.

Stichting Lezen en Schrijven pleit voor een betere aanpak van het herkennen van laaggeletterden en investeringen. Door het beter herkennen van laaggeletterden bij de dokter, UWV en schuldhulpverlening kunnen mensen sneller worden doorverwezen naar een cursus of vrijwilliger.

‘Poepmonster alternatief voor inwendig darmonderzoek om Crohn uit te sluiten’

De coloscopie (onderzoek met behulp van een kijkinstrument) is alleen nog nodig wanneer een sterke verdenking bestaat. Dat meldt het VUmc dinsdag.

Volgens de onderzoekers is de nieuwe IS-pro techniek een snelle techniek die in elk ziekenhuis en laboratorium toegepast kan worden.

“De techniek maakt de diagnose voor artsen en voor de patiënten met een vermoedelijk inflammatory bowel disease (IBD), een ontstoken darm, simpeler. In plaats van eerst een coloscopie te doen en een dagenlange bacteriekweek, kan de huisarts nu een poepmonster opsturen waarmee in bijna negen van de tien keer de ziekte is uit te sluiten.”

“En alleen als een monster IBD aantoont, gaat een patiënt door voor een coloscopisch onderzoek”, zegt medisch microbioloog dr. Dries Budding.


Poeptest

Tijdens de poeptest wordt de samenstelling van de bacteriën in de darm gecontroleerd. Deze samenstelling is anders bij patiënten met een chronische darmontsteking dan bij gezonde mensen. Volgens de onderzoekers kan de nieuwe techniek ervoor zorgen dat patiënten met de ziekte van Crohn of een andere chronische darmontsteking tijdig kunnen starten met therapie.

Volgens de onderzoekers zou ook het verloop van de aandoeningen beter en eenvoudiger te monitoren zijn, wat zeer belangrijk is bij chronische darmontstekingen.

Meeste wijngaarden in EU zijn te vinden in Spanje

Dat blijkt uit cijfers die het Europees statistiekbureau Eurostat dinsdag heeft gepubliceerd, meldt het Belgische persbureau Belga.

De kleine miljoen hectare land maakt daarmee ongeveer voor 30 procent deel uit van het totaal aan wijnbouwland in de Europese Unie. Op nummer twee in de lijst staat Frankrijk met 802.896 hectare, gevolgd door Italië (610.291 hectare). De drie landen zijn goed voor drie kwart van de totale oppervlakte aan wijngaarden in de EU.

In Frankrijk zijn gemiddeld de grootste wijngaarden te vinden, met een gemiddelde oppervlakte van 10,5 hectare.


Wijnregio

In Spanje is een wijngaard gemiddeld slechts 1,8 hectare, maar het land telt wel meer exploitaties (517.615) dan Frankrijk (76.453). Ook ligt in Spanje de belangrijkste wijnregio, Castilla-la Mancha. De regio maakt maar liefst 14 procent uit van het wijngebied in de EU.

Het rapport meldt dat in Roemenië de meeste wijngaarden te vinden zijn, 855.000 in totaal. Dat is 36 procent van het totaal aantal wijngaarden.

In totaal telde heel de EU eind 2015 2,4 miljoen gaarden, waar druiven worden geteeld op  3,2 miljoen hectare. Op 2,5 miljoen hectare hiervan (78 procent) worden druiven geteeld die worden gebruikt voor kwaliteitswijn.

Deze wijn voldoet aan bepaalde wijnbouw-technische eigenschappen, waaronder de herkomstbenaming en het gebruikte druivenras. Uit Duitsland, Tsjechië, Luxemburg, Groot-Brittannië, Oostenrijk en Slovenië komt bijna alleen maar wijn die valt onder deze titel (99 procent of meer). Ook Spanje levert met 95,6 procent veel kwaliteitswijn. Wijnland Frankrijk zit daar echter onder met 84,4 procent.

Er zijn geen cijfers bekend over wijngaarden in Nederland.