Het eerste deel van het hooikoortsseizoen zijn het vooral hazelaars en de elzen die pollen in de lucht brengen, bomen die al voor flink veel overlast kunnen zorgen. “Natuurlijk is het voor iedere patiënt verschillend hoe heftig de symptomen zijn, maar de bomen die in het voorjaar bloeien, kunnen soms enorme hoeveelheden pollen in de lucht brengen en dan enkele dagen heftige klachten veroorzaken”, vertelt Letty de Weger, onderzoeker bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).  

Na de hazelaars en de elzen is het in april en mei de beurt aan de berken om te gaan bloeien. Deze bomen staan bekend om hun onvoorspelbaarheid. “Berkenbomen kunnen in korte tijd enorme hoeveelheden pollen aan de lucht afgeven. Deze precieze piekdagen zijn niet altijd goed te voorspellen, omdat die afhankelijk zijn van het weer in de periode dat bomen klaar zijn om te gaan bloeien”, vertelt de Weger. De periode dat de berken in bloei zullen komen, is wel enigszins aan te geven. “Op dit moment verwachten we dat eind maart de berken gaan bloeien en midden april de piek aan berkenpollen verwacht kan worden”, aldus de onderzoeker.

Van mei tot en met augustus komen de grassen in bloei. Een extra moeilijke periode voor een specifieke groep hooikoortspatiënten. “Sommige mensen zijn allergisch voor zowel berkenpollen als graspollen”, vertelt De Weger.

“Wanneer de berkenbomen later in bloei komen en de grassen op tijd of vroeg in bloei komen, kunnen het berkenpollenseizoen en het graspollenseizoen elkaar in mei overlappen of naadloos op elkaar aansluiten. Dat betekent dat mensen die allergisch zijn voor beide soorten pollen tussendoor geen rust krijgen en een lange periode van klachten zullen ervaren,” aldus de onderzoeker.

Volgens Martens heeft ruim de helft van de mensen met hooikoorts last van graspollen. “Dat is een behoorlijk aantal, je kunt ervan uitgaan dat in Nederland ongeveer 20 tot 25 procent van de bevolking last heeft van hooikoortsachtige verschijnselen, dat zijn vier miljoen mensen in totaal en daarvan heeft ruim twee miljoen mensen last van de graspollen”, aldus de bioloog.

De simpelste remedie tegen pollenallergie is volgens Martens om niet of zo min mogelijk in aanraking te komen met de pollen. “Vermijden is hier het sleutelwoord”, zegt de bioloog. “Als je per se dingen buiten moet doen, doe dat dan ‘s morgens vroeg, want dan zijn de pollen in de lucht nog redelijk beperkt omdat de zon nog niet schijnt en de pollen daardoor minder actief zijn”, aldus Martens.

Het concept van AirDnD lijkt op dat van AirBnB, waar mensen hun huis kunnen verhuren. Dergelijke nieuwe initiatieven leiden vaker tot ongenoegen bij gevestigde partijen.

Er is vaak nog geen regelgeving, waardoor het onduidelijk is wat er nu wel en niet mag en kan. Tegelijkertijd zou er ook sprake zijn van oneerlijke concurrentie.

Ook de Koninklijke Nederlandse Organisatie voor Verloskundigen ziet geen reden om zwangere vrouwen op dit moment een ander advies te geven. “Dit is één onderzoek. Voordat we hieraan conclusies kunnen verbinden, moet het eerst nog verder worden onderzocht. Als de voorlichting en het gebruik van foliumzuur moeten worden aangepast, komt de Gezondheidsraad met een advies en zullen wij en andere beroepsorganisaties dit beoordelen”, aldus een woordvoerder tegen RTL Nieuws.

Pauwels is van mening dat het belangrijk is vervolgonderzoek te plegen. “We hebben nu een aanwijzing dat foliumzuur overgewicht bij kinderen veroorzaakt, maar het is nog te vroeg om te zeggen of dit daadwerkelijk zo is. We willen de kinderen van de onderzoeksgroep terugzien in de kleutertijd, dan kun je echt iets zeggen over obesitas”, aldus de onderzoekster.

50 procent van alle mensen ervaart weleens een slechte nachtrust. “Je moet niet het bed instappen en denken: dat wordt weer niks vannacht”, zegt dokter Reinier de Groot, longarts-somnoloog van het Nederlands Slaap Instituut. “Het is van belang om te leren hoe je beter kunt ontspannen en hoe je je rust kunt zoeken. Blijf bij een slapeloze nacht ook niet onnodig in bed, maar maak even een rondje door het huis en drink wat.”

“Slapen mag geen moeite worden. Als je de slaap niet kunt vatten, ga dan niet rekenen hoe veel uur slaap je nog kan hebben. Het is dus beter als je geen wekker naast je bed hebt staan, want dan zie je hoe laat het is. Leg ook je telefoon weg. Probeer te lezen of een andere manier van ontspanning te vinden.”

Voor wie toch begint te piekeren, heeft Lidewy Hendriks, psycholoog bij MIND en Korrelatie, een goed advies. “Leg een pen en schrift naast je bed en schrijf je gedachten van je af. Vind je oplossingen voor het probleem waar je over piekert, dan ga je die onbewust proberen te onthouden. En dat kan je ook wakker houden.”

“Het kan ook helpen om bij ernstig piekeren jezelf eens goed toe te spreken”, zegt Coenen. “‘Stop met die gedachte’ is een kreet die je volgens de gedachtenstopmethode meerdere keren tegen jezelf moet zeggen. Dit werkt niet meteen, maar je kan jezelf trainen om met piekeren te stoppen.”

Volgens De Groot is regelmaat van belang voor een goede kwaliteit van nachtrust. “Probeer twee uur voor je gaat slapen te ontspannen. Doe in die tijd niet meer aan sport en drink geen koffie of alcohol en rook niet. Blijf ook achter de laptop of iPad vandaan. Het blauwe licht wekt de suggestie van daglicht, wat je weer wakker houdt.”

Het kan ook helpen om ‘s avonds nog een lichtverteerbare snack te eten, zegt Coenen. “Zo wordt iemand niet wakker van de trek.” Hij adviseert een snack met eiwitten. “Eiwitten stimuleren het herstellend vermogen van de lichaamscellen in iemands diepe slaap. Dit zijn zogenoemde caseïne-eiwitten. Deze zitten onder andere in melk.”

Hendriks zegt dat het ook belangrijk is om te slapen in een nette en opgeruimde kamer. “De kamer moet geventileerd zijn en niet te koud of warm. Ook is het belangrijk om zo min mogelijk prikkels in de kamer te hebben. Rommel of rondslingerende spullen doen je herinneren aan de dingen die je in het dagelijks leven bezighouden. Hoe meer rust in je blik, hoe minder kans dat je wordt afgeleid. Je moet je kunnen afsluiten van het dagelijks leven.”

“Maak je slaapkamer herkenbaar als slaapplek”, aldus De Groot. “Dus gebruik je bed niet als plek om te leven, door er op te eten of tv te kijken.”

Ook overdag kun je al dingen doen of laten die je slaap in de nacht beïnvloeden, zegt Hendriks. “Het is niet goed om overdag hard te werken en rond bedtijd ineens in de rustmodus te gaan. Probeer overdag ook rustmomenten te pakken en genoeg pauze te nemen. Doe bijvoorbeeld wat ontspanningsoefeningen en zorgt dat deze onderdeel worden van je routine.”

Volgens Coenen is het niet verstandig om uit te slapen na een onrustige nacht. “Daardoor raakt het natuurlijke ritme in de war. Genetisch gezien past dit niet in ons ritme. Daarentegen is een klein slaapje in de middag juist wel goed. Door tussen de dertig minuten en uur te slapen komt de energie weer op peil. Wanneer je te lang slaapt, duurt het langer voor je alert wordt. Bovendien kan het ervoor zorgen dat je in de avond lastiger in slaap komt.”

Hendriks zegt dat je gevoel aangeeft of je ‘s nachts inderdaad voldoende slaapt. “Als je uitgerust bent, doe je de dingen efficiënter en krijg je meer voor elkaar dan wanneer je dat niet bent. Met minder nachtrust ben je prikkelbaar, prikkels komen harder binnen. Wil je je slaapritme veranderen, probeer dan bijvoorbeeld eens een week elke avond eerder naar bed te gaan of geen koffie meer te drinken voor het slapengaan.”

Slapeloosheid kan ook ontstaan door een ernstige gebeurtenis. Dit wordt secundaire slapeloosheid genoemd. “Door bijvoorbeeld het overlijden van een geliefde zijn we verdrietig en kunnen we beginnen met piekeren”, zegt Coenen.

“Vaak adviseer ik mensen in zo’n periode om de slaap op peil te houden. Want wanneer iemand daadwerkelijk voor langere periode niet kan slapen door dit verdriet, kan het een primaire slapeloosheid worden. Daarom adviseer ik mensen vaak om slechts een korte periode slaapmedicatie te gebruiken en daarna gauw weer te slapen om niet verslaafd te raken aan het middel.”

“Slaapmiddelen werken kort, maar zijn ook verslavend. Zodra je het regelmatig gaat gebruiken raakt een lichaam eraan gewend. Dan gaat het lichaam de medicatie afbouwen, waardoor je steeds meer nodig hebt”, stelt Coenen.

Slaapmedicatie wordt volgens De Groot wel steeds minder snel gegeven. “Je valt er sneller mee in slaap, maar het helpt niet bij het doorslapen. Wel is er medicatie in ontwikkeling die wel een natuurlijke slaap bevordert.”

Het concept van AirDnD lijkt op dat van AirBnB, waar mensen hun huis kunnen verhuren. Dergelijke nieuwe initiatieven leiden vaker tot ongenoegen bij gevestigde partijen.

Er is vaak nog geen regelgeving, waardoor het onduidelijk is wat er nu wel en niet mag en kan. Tegelijkertijd zou er ook sprake zijn van oneerlijke concurrentie.

Ook de Koninklijke Nederlandse Organisatie voor Verloskundigen ziet geen reden om zwangere vrouwen op dit moment een ander advies te geven. “Dit is één onderzoek. Voordat we hieraan conclusies kunnen verbinden, moet het eerst nog verder worden onderzocht. Als de voorlichting en het gebruik van foliumzuur moeten worden aangepast, komt de Gezondheidsraad met een advies en zullen wij en andere beroepsorganisaties dit beoordelen”, aldus een woordvoerder tegen RTL Nieuws.

Pauwels is van mening dat het belangrijk is vervolgonderzoek te plegen. “We hebben nu een aanwijzing dat foliumzuur overgewicht bij kinderen veroorzaakt, maar het is nog te vroeg om te zeggen of dit daadwerkelijk zo is. We willen de kinderen van de onderzoeksgroep terugzien in de kleutertijd, dan kun je echt iets zeggen over obesitas”, aldus de onderzoekster.

50 procent van alle mensen ervaart weleens een slechte nachtrust. “Je moet niet het bed instappen en denken: dat wordt weer niks vannacht”, zegt dokter Reinier de Groot, longarts-somnoloog van het Nederlands Slaap Instituut. “Het is van belang om te leren hoe je beter kunt ontspannen en hoe je je rust kunt zoeken. Blijf bij een slapeloze nacht ook niet onnodig in bed, maar maak even een rondje door het huis en drink wat.”

“Slapen mag geen moeite worden. Als je de slaap niet kunt vatten, ga dan niet rekenen hoe veel uur slaap je nog kan hebben. Het is dus beter als je geen wekker naast je bed hebt staan, want dan zie je hoe laat het is. Leg ook je telefoon weg. Probeer te lezen of een andere manier van ontspanning te vinden.”

Voor wie toch begint te piekeren, heeft Lidewy Hendriks, psycholoog bij MIND en Korrelatie, een goed advies. “Leg een pen en schrift naast je bed en schrijf je gedachten van je af. Vind je oplossingen voor het probleem waar je over piekert, dan ga je die onbewust proberen te onthouden. En dat kan je ook wakker houden.”

“Het kan ook helpen om bij ernstig piekeren jezelf eens goed toe te spreken”, zegt Coenen. “‘Stop met die gedachte’ is een kreet die je volgens de gedachtenstopmethode meerdere keren tegen jezelf moet zeggen. Dit werkt niet meteen, maar je kan jezelf trainen om met piekeren te stoppen.”

Volgens De Groot is regelmaat van belang voor een goede kwaliteit van nachtrust. “Probeer twee uur voor je gaat slapen te ontspannen. Doe in die tijd niet meer aan sport en drink geen koffie of alcohol en rook niet. Blijf ook achter de laptop of iPad vandaan. Het blauwe licht wekt de suggestie van daglicht, wat je weer wakker houdt.”

Het kan ook helpen om ‘s avonds nog een lichtverteerbare snack te eten, zegt Coenen. “Zo wordt iemand niet wakker van de trek.” Hij adviseert een snack met eiwitten. “Eiwitten stimuleren het herstellend vermogen van de lichaamscellen in iemands diepe slaap. Dit zijn zogenoemde caseïne-eiwitten. Deze zitten onder andere in melk.”

Hendriks zegt dat het ook belangrijk is om te slapen in een nette en opgeruimde kamer. “De kamer moet geventileerd zijn en niet te koud of warm. Ook is het belangrijk om zo min mogelijk prikkels in de kamer te hebben. Rommel of rondslingerende spullen doen je herinneren aan de dingen die je in het dagelijks leven bezighouden. Hoe meer rust in je blik, hoe minder kans dat je wordt afgeleid. Je moet je kunnen afsluiten van het dagelijks leven.”

“Maak je slaapkamer herkenbaar als slaapplek”, aldus De Groot. “Dus gebruik je bed niet als plek om te leven, door er op te eten of tv te kijken.”

Ook overdag kun je al dingen doen of laten die je slaap in de nacht beïnvloeden, zegt Hendriks. “Het is niet goed om overdag hard te werken en rond bedtijd ineens in de rustmodus te gaan. Probeer overdag ook rustmomenten te pakken en genoeg pauze te nemen. Doe bijvoorbeeld wat ontspanningsoefeningen en zorgt dat deze onderdeel worden van je routine.”

Volgens Coenen is het niet verstandig om uit te slapen na een onrustige nacht. “Daardoor raakt het natuurlijke ritme in de war. Genetisch gezien past dit niet in ons ritme. Daarentegen is een klein slaapje in de middag juist wel goed. Door tussen de dertig minuten en uur te slapen komt de energie weer op peil. Wanneer je te lang slaapt, duurt het langer voor je alert wordt. Bovendien kan het ervoor zorgen dat je in de avond lastiger in slaap komt.”

Hendriks zegt dat je gevoel aangeeft of je ‘s nachts inderdaad voldoende slaapt. “Als je uitgerust bent, doe je de dingen efficiënter en krijg je meer voor elkaar dan wanneer je dat niet bent. Met minder nachtrust ben je prikkelbaar, prikkels komen harder binnen. Wil je je slaapritme veranderen, probeer dan bijvoorbeeld eens een week elke avond eerder naar bed te gaan of geen koffie meer te drinken voor het slapengaan.”

Slapeloosheid kan ook ontstaan door een ernstige gebeurtenis. Dit wordt secundaire slapeloosheid genoemd. “Door bijvoorbeeld het overlijden van een geliefde zijn we verdrietig en kunnen we beginnen met piekeren”, zegt Coenen.

“Vaak adviseer ik mensen in zo’n periode om de slaap op peil te houden. Want wanneer iemand daadwerkelijk voor langere periode niet kan slapen door dit verdriet, kan het een primaire slapeloosheid worden. Daarom adviseer ik mensen vaak om slechts een korte periode slaapmedicatie te gebruiken en daarna gauw weer te slapen om niet verslaafd te raken aan het middel.”

“Slaapmiddelen werken kort, maar zijn ook verslavend. Zodra je het regelmatig gaat gebruiken raakt een lichaam eraan gewend. Dan gaat het lichaam de medicatie afbouwen, waardoor je steeds meer nodig hebt”, stelt Coenen.

Slaapmedicatie wordt volgens De Groot wel steeds minder snel gegeven. “Je valt er sneller mee in slaap, maar het helpt niet bij het doorslapen. Wel is er medicatie in ontwikkeling die wel een natuurlijke slaap bevordert.”

Reizigers die op vakantie gaan naar Azië en Latijns-Amerika kunnen bij reizigersvaccinatiebureaus die bij het LCR zijn aangesloten, zoals de GGD’s, een recept halen voor een noodbehandeling met malariatabletten. 

Als zij koorts krijgen of zich grieperig voelen, kunnen ze volgens het LCR het beste eerst naar een ziekenhuis gaan voor een diagnose voor zelfstandig begonnen wordt met het slikken van de tabletten. “Als je echter niet binnen 24 uur bij een dokter kunt zijn, moet je dat wel doen.”

In een aantal Duitstalige landen wordt het voor Nederland nieuwe protocol al tien jaar gehanteerd. “De globale conclusie is dat het niet tot een toename van malaria onder reizigers leidt.”

Reizigers die naar de middelmatige risicogebieden gaan, kunnen kiezen tussen twee soort malariatabletten waarmee behandeld kan worden: atovaquon/proguanil (ook wel bekend onder merknaam Malarone) en artemether/lumefantrine.