Gemiddeld belandt in Nederland jaarlijks tussen de 1,7 en 2,6 miljard kilo voedsel bij het afval, per persoon is dat zo’n 47 kilo. “Een gemiddeld Nederlands huishouden (officieel bestaande uit 2,2 personen) gooit jaarlijks voor zo’n 340 euro aan eetbaar voedsel weg”, zegt Van der Ploeg.
Weggooien is zo gepiept
“Veel verspilling ontstaat bijvoorbeeld doordat mensen producten die juist niet gekoeld bewaard hoeven worden, zoals bijvoorbeeld tomaten, wel in de koelkast stoppen en andersom. Ook staan veel koelkasten warmer dan op de juiste temperatuur van vier graden ingesteld, waardoor bacteriën zich sneller vermeerderen en eten dus sneller bederft”, aldus Van der Ploeg. Daarnaast laten we ons te vaak leiden door aanbiedingen in de supermarkt. “We staren ons blind op grotere hoeveelheden voor kleinere prijsjes, maar dit leidt in de winkel tot impulsaankopen. De ervaring leert dat deze producten vaak lang blijven liggen, omdat je van tevoren al niet van plan was om het te kopen.”
Dat onderschrijft Freke van Nimwegen, één van de oprichters van de Instock-restaurants waar hoofdzakelijk gekookt wordt met voedsel dat ‘gered’ wordt van verspilling. “Er wordt vaak teveel gekocht, mede doordat mensen vergeten in de (koel)kast te kijken voordat ze boodschappen gaan doen. Ook gaat er een hoop voedsel verloren omdat veel mensen de THT-datum (ten minste houdbaar tot) vaak niet goed begrijpen en er in veel huishoudens simpelweg te grote hoeveelheden gekookt worden.”
Geen besef van eigen bijdrage
Doordat er steeds vaker aandacht gevraagd wordt voor voedselverspilling, denkt ook Van Nimwegen dat de meeste mensen wel op de hoogte zijn van het algehele probleem. “Mensen zijn zich meer bewust van het probleem dan bijvoorbeeld vijf jaar geleden, maar beseffen zich nog niet dat ze daar ook echt zelf deel van uitmaken. Daardoor zal een daadwerkelijke gedragsverandering, wat natuurlijk het moeilijkste is van allemaal, nog flink achterblijven.“
‘Zo moeilijk is het niet’
“Meer bewustzijn zou gecreëerd kunnen worden door bijvoorbeeld twee weken lang een dagboekje bij te houden, waarin je opschrijft wat en hoeveel je per dag weggooit”, aldus Van der Ploeg. Ook heeft hij een aantal andere eenvoudige tips waarmee consumenten voedselverspilling makkelijk kunnen voorkomen. “Begin met het instellen van de koelkasttemperatuur op vier graden. Maak daarnaast gebruik van een boodschappenbriefje als je naar de supermarkt gaat. Het is bewezen dat dit verspilling voorkomt omdat je wordt gedwongen van tevoren in de kastjes te kijken wat er nog in huis is en je minder snel verleidt wordt door aanbiedingen. Probeer ook beter gebruik te maken van de vriezer. Gooi je vaak brood weg? Bewaar dit dan standaard in de vriezer en haal er ’s avonds uit wat je volgende dag wil gebruiken.” Andere methodes om producten zelf langer houdbaar te maken zijn volgens het Voedingscentrum bijvoorbeeld drogen, toevoegen van zout of zuur, fermentatie, roken, wecken, verhitten en het toevoegen van conserveermiddelen.
Een beter milieu…
Daar is ook Van Nimwegen, die vertelt dat Instock onder het mom ‘conserveren kun je leren’ geregeld workshops geeft op basis van hun kookboek Instock Cooking, het mee eens. “Het is eigenlijk niet zo heel spannend. Probeer bijvoorbeeld eens om één dag per week te koken met wat je in huis hebt. Je zult zien dat je veel meer kunt maken dan je voor mogelijk hield. Een andere tip is het ‘vergeten’ van de houdbaarheidsdatum op de verpakking. Door goed te kijken, ruiken en proeven, ontdek je dat voedsel negen van de tien keer nog prima te eten is, ook al beweert de THT-datum wat anders.” Van Nimwegen wijst er wel op dat dit niet geldt voor de TGT-datum (te gebruiken tot), die te vinden is op zeer bederfelijke producten. “Dit is echt een voedselveiligheidsdatum. Door dergelijke producten kort na aankoop in te vriezen, kun je de houdbaarheid wel verlengen tot na de TGT-datum”, vult Van der Ploeg aan.
