Daily Archives: January 26, 2016

01.26.16
by

Groningers wonen het verst van werk af

Gemiddeld woonden Groningers zo’n 21,8 kilometer van hun werkplaats af, zo blijkt uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is zeven kilometer meer dan de gemiddelde Nederlander.

Inwoners van Drenthe reisden in 2014 gemiddeld zo’n 21,3 kilometer naar hun werk. Friezen moesten 20,5 kilometer afleggen.

Hoewel de inwoners van de drie provincies de meeste kilometers moeten reizen, is dat sinds het jaar ervoor wel flink afgenomen: in 2013 moesten Groningers nog zo’n 25,7 kilometer afleggen, Drentenaren 24,5 kilometer en Friezen 21,8 kilometer.

Werknemers in Zuid-Holland hoeven de minste kilometers af te leggen: gemiddeld zo’n 11,6.  Noord-Holland (12,6) en Noord-Brabant (13,9) zijn ook provincies waar men weinig hoeft te reizen.

01.26.16
by

Ruim miljoen Nederlanders is weleens depressief

Vrouwen zijn vaker depressief dan mannen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). 9 procent van de vrouwen stelt zich in 2014 depressief te hebben gevoeld, tegenover 6 procent van de mannen.

Vrouwen krijgen ook bijna twee keer vaker antidepressiva verstrekt dan mannen, namelijk 8 tegenover 4 procent.


Leeftijd

Depressieve gevoelens komen het vaakst voor bij 40- tot 50-jarigen. Eén op de tien personen van middelbare leeftijd was in 2014 depressief. Na die leeftijd daalt het percentage weer, met een kleine stijging na 75 jaar of ouder.

Ook opleiding is een belangrijke factor in depressies. Van de Nederlanders van 25 jaar of ouder met minimaal een hbo-diploma was in 2014 3 procent depressief. Bij mensen met enkel basisonderwijs ligt dat percentage maar liefst vijf keer hoger. Ook krijgen laagopgeleiden vaker antidepressiva voorgeschreven.

01.26.16
by

Nederlanders gaan nauwelijks op vakantie naar ‘risicolanden’

In totaal liepen deze ‘risicolanden’ vele honderden miljoenen euro’s aan Nederlandse toerisme-inkomsten mis, blijkt uit cijfers van het CBS.

Het aantal vluchten naar Tunesië, waar in de zomer twee aanslagen op grote hotels werden gepleegd, kelderde in het derde kwartaal van het jaar met 80 procent. Ook de bestedingen van Nederlandse toeristen aan de Rode Zee zijn gehalveerd sinds in Egypte in 2013 onrust uitbrak.

Ook Turkije is een land waar Nederlanders de afgelopen jaren opvallend minder naar toe gaan. Het aantal Nederlandse toeristen is in de periode van 2012 tot 2015 met ruim 100.000 afgenomen. Hierdoor zijn de bestedingen door Nederlandse vakantiegangers in dat land met een kwart afgenomen.


Griekenland

Een ander land dat lijdt onder een negatief imago is Griekenland. Het land is de komende zomer veel minder populair bij Nederlanders door de aanhoudende stroom vluchtelingen naar de Griekse eilanden.

Het CBS schat dat het aantal toeristen dat in 2016 naar Griekenland afreist daalt met 15 procent als gevolg van de vluchtelingen. Landen als Spanje, Portugal, Italië en Frankrijk profiteren hiervan.


Aanslagen Parijs

De afname van het aantal toeristen dat naar Parijs gaat, heeft het CBS nog niet onderzocht, laat een woordvoerder weten. “De kans is groot dat de terroristische aanslagen zeker effect hebben op het aantal vakantiegangers. Maar ondanks Parijs wordt Frankrijk nog niet als risicoland gezien. Daarom hebben wij die cijfers niet in ons onderzoek meegenomen.”

De vakantie-uitgaven in West-Europese landen als Duitsland en Oostenrijk zijn juist toegenomen het afgelopen jaar. Nederlanders voelen zich in die landen veiliger, stelt het CBS.

01.26.16
by

‘Stinkende slaapkamer van tiener leidt tot toename slapeloosheid’

“Jonge mensen openen nooit hun ramen, daarom zijn hun kamers niet geventileerd”, stelt professor en slaapexpert Colin Espie van de universiteit van Oxford aan The Sunday Times. Slapeloosheid wordt in verband gebracht met slechtere resultaten op school.

“De stank in de slaapkamer van tieners komt van de lucht die laag is in zuurstof en hoog in stikstof. Als de lucht nooit ververst in een kleine kamer, dan sta je op met hoofdpijn na een slechte nacht slaap.”

Er wordt door Espie aangeraden om het raam van de slaapkamer te openen, de verwarming lager te zetten en elektronische apparatuur uit de kamer te halen.


Toepassing neurowetenschappen

Het onderzoek is onderdeel van meerdere studies waarin wordt bekeken hoe de toepassing van neurowetenschappen kunnen helpen tot een verbetering van leren en onderwijzen op scholen. Gedurende een jaar lang gaan 32.000 tieners van honderd verschillende scholen worden gevolgd om de effecten te onderzoeken. Daarnaast wordt ook geëxperimenteerd met een latere openingstijd van scholen.

01.26.16
by

‘Gevolgen antidepressiva tijdens zwangerschap mild’

Volgens arts Noera Kieviet, die de afgelopen jaren honderden depressieve moeders en hun baby’s heeft onderzocht op een speciale afdeling van het OLVG ziekenhuis in Amsterdam, is het onnodig voor moeders om een schuldgevoel te krijgen na het gebruik van antidepressiva. Kieviet promoveert maandag aan de Vrije Universiteit.

Elk jaar worden ongeveer 170.000 vrouwen in Nederland zwanger. Van hen krijgt ongeveer een op de zes een depressie tijdens de zwangerschap of vlak na de bevalling. De meeste vrouwen nemen daar geen middelen tegen wanneer ze zwanger zijn. Het lijkt er volgens Kieviet op dat ze bang zijn voor de gevolgen voor de baby. “Over de belangrijkste antidepressiva is redelijk wat bekend. Er lijkt zo goed als geen risico te bestaan voor aangeboren afwijkingen, complicaties bij de bevalling en voor de ontwikkeling van het kind.”

Nieuw is dat uit deze studie blijkt dat de ontwenningsverschijnselen bij de baby mild zijn. “Het kind is wat onrustig, heeft misschien moeite met drinken en slaapt soms korter. Dat gaat over.”

Ongeveer een op de drie baby’s krijgt daar last van wanneer de moeder antidepressiva heeft genomen.


Dosering

De dosering van antidepressiva maakt niet uit voor de ontwenning, dat is de belangrijkste conclusie uit het onderzoek. Kieviet raadt aan om de dosis te gebruiken die voor de moeder juist is. Een vrouw die toch mindert vanwege de zwangerschap, loopt het risico dat het middel niet genoeg werkt. De gevolgen hiervan kunnen erger zijn dan de gevolgen van antidepressiva.

“Het kind kan te vroeg ter wereld komen. Het kind kan lichter uitvallen dan het in aanleg had kunnen zijn. Een depressieve vrouw zorgt tijdens de zwangerschap misschien minder goed voor zichzelf, door te roken en door ongezond te eten. Na de bevalling hecht een depressieve moeder zich misschien minder goed aan de baby. En andersom dus ook”, aldus Kieviet.

Waar het uiteindelijk om gaat, is dat een depressie een ziekte is, benadrukt Kieviet. “En het is een ziekte die kan terugkeren als je het niet behandelt. Je moet je niet schuldig voelen als je antidepressiva nodig hebt, ook niet naar je kindje toe. Het is geen taboe. Het is net zoiets als suikerziekte, en daar bestaat insuline voor.”

01.26.16
by

Wat moeten we wel/niet eten?

De Richtlijnen goede voeding vormen de basis voor de voedingsvoorlichting. Ze zijn opgesteld door de Gezondheidsraad, een wetenschappelijk adviesorgaan voor de overheid. De vorige richtlijnen zijn inmiddels bijna tien jaar oud en gingen vooral over voedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen, vezels en vetten.

Maar voedingsstoffen, die koop je niet in de winkel. Vezels of vetten stop je niet in je winkelwagentje. Melk, spruiten en brood wel. Hoe gezond zijn voedingsmiddelen? Om die vraag te beantwoorden heeft de Gezondheidsraad voor het eerst al het onderzoek naar de relatie tussen wat we eten en drinken en chronische ziekten, zoals kanker, hart- en vaatziekten en diabetes, naast elkaar gelegd. Daaruit blijkt dat we van sommige voedingsmiddelen beter meer kunnen eten en van andere juist minder.

Het Voedingscentrum is al maanden druk bezig om die Gezondheidsraad-adviezen in te passen in een nieuwe Schijf van Vijf. Eind maart moet deze klaar zijn. In de tussentijd kun je aan de slag met de volgende adviezen.

Meer groenten en fruit

Waarom is het gezond?
Dat ze gezond zijn wisten we allang, maar nu is ook bekend waarom: groenten en fruit verlagen de bloeddruk en verkleinen de kans op een hartinfarct en beroerte.
Hoeveel heb je nodig?
Ten minste 200 gram groenten (dat verlaagt het risico op een hartinfarct of beroerte met 10 procent) en 200 gram fruit (dat verlaagt het risico zelfs met 30 procent). Hoe groot het effect is als je én genoeg groente én die 2 stuks fruit eet, is niet precies bekend. Die aanbevolen hoeveelheid is veel meer dan we nu eten: gemiddeld 125 gram groenten en nog minder fruit (mannen eten dagelijks slechts 90 gram fruit en vrouwen 120 gram).

Meer noten

Waarom is het gezond?
Noten verlagen het ongunstige LDL-cholesterolgehalte en de kans op een hartinfarct.
Hoeveel heb je nodig?
Een compleet nieuw advies: eet ten minste 15 gram noten of pinda’s per dag. Met twee hele walnoten (of een andere portie van 15 gram) verklein je de kans op een hartinfarct met 20 procent. Neem wel ongezouten noten, want te veel zout kan de gunstige effecten van noten tenietdoen.
Nieuwe inzichten?
Noten werden voorheen altijd gezien als vet- en caloriebommen en daarom niet aanbevolen. Toch is het gezond om ze te eten, zo blijkt nu uit onderzoek.

Meer volkorengraanproducten

Waarom is het gezond?
Volkoren graanproducten bevatten niet alleen veel vezels, die goed zijn voor de darmen, ze verlagen ook de bloeddruk en de kans op een hartinfarct en beroerte, zo is nu bekend. Van haverproducten als havermout is bewezen dat het cholesterolverlagend werkt. Dat komt door de speciale vezel in haver: bèta-glucaan.
Hoeveel heb je nodig?
Minimaal 90 gram per dag; dat is omgerekend zo’n 3 volkoren boterhammen of 2 opscheplepels zilvervliesrijst bij de warme maaltijd. Dit verlaagt de kans op een hartinfarct met 25 procent.
Telt bruin brood mee?
Volkorenbrood is natuurlijk beter, maar de gezonde effecten zijn ook al gevonden bij producten met minimaal 25 procent volkoren, zoals bruin brood. Verder valt onder volkoren: havermout, muesli, volkoren pasta, zilvervliesrijst, couscous, quinoa en bulgur.
Nieuw inzicht
In tegenstelling tot volkoren graanproducten zijn er door wetenschappers voor aardappelen geen effecten op de gezondheid gevonden.

Meer peulvruchten

Waarom is het gezond?
Peulvruchten verlagen het ongunstige LDL-cholesterolgehalte. Of peulvruchten daardoor de kans op een hartinfarct verkleinen, is volgens de Gezondheidsraad nog niet bewezen.
Hoeveel heb je nodig?
Hoeveel je er precies van nodig hebt is nog niet bekend, maar de Gezondheidsraad adviseert wekelijks een portie peulvruchten. Bijvoorbeeld bonen, linzen of kikkererwten. Overigens eet ruim de helft van de Nederlanders ze nu niet of nauwelijks.

Meer thee

Waarom is het gezond?
Thee verlaagt de bloeddruk en verkleint de kans op een beroerte.
Hoeveel heb je nodig?
Voor zover we weten is Nederland het enige land dat officieel thee aanbeveelt: dagelijks 3 koppen thee. Dat verkleint de kans op een beroerte met 10 procent.
Nieuwe inzichten?
Groene thee is nog gezonder dan zwarte thee. Voor verlaging van de bloeddruk zijn minimaal 3 koppen groene thee en minimaal 5 koppen zwarte thee nodig.

Zuivel: houden zoals het is

Waarom is het gezond?
Van oudsher was zuivel vooral goed voor de botten, maar de Gezondheidsraad concludeert nu dat het ook het risico op darmkanker verlaagt.
Hoeveel heb je nodig?
De hoeveelheid die we nu consumeren (390 gram voor mannen en 325 voor vrouwen) is prima, zegt de Gezondheidsraad. De kans op darmkanker is bij 400 gram zuivel per dag 15 procent lager. Er zijn ook gezonde effecten ­gevonden specifiek voor melk en yoghurt. Een glas melk van 200 gram per dag verlaagt het risico op darmkanker met 10 procent en 60 gram yoghurt per dag verlaagt het risico op diabetes type 2 met 15 procent.
Nieuwe inzichten?
Volle yoghurt en vette kaas ‘mogen’! In onderzoek is er geen verschil gevonden tussen zuivel met verschillende vetgehaltes. Het lijkt erop dat de vetten uit zuivel dus niet zo ongezond zijn als altijd werd gedacht.

Minder alcohol

Waarom is het ongezond?
Alcohol vergroot de kans op borstkanker en darmkanker.
Hoeveel heb je nodig?
Een lastige kwestie, omdat alcohol niet alleen negatieve effecten heeft, maar bij matig gebruik ook positieve (op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten). Per saldo is een gunstig effect gevonden bij: om de dag een glas alcohol, voor zowel mannen als vrouwen. Wie zich hieraan weet te houden, heeft 15 procent minder kans op voortijdig overlijden dan geheelonthouders. Toch is de ­Gezondheidsraad streng en adviseert hij om helemaal geen alcohol te drinken. Of in elk geval niet meer dan één glas per dag.

Nog twee nieuwe adviezen

  • Maar één keer vette vis per week

‘Twee keer per week vis, waarvan eenmaal vette’, dat was het oude advies. Naar nu blijkt is wekelijks één keer vis, bij voorkeur vette vis, al genoeg. Dat geeft 15 procent minder kans om te overlijden aan een hartinfarct.

  • Zo min mogelijk suikerhoudende dranken

Onder suikerhoudende dranken vallen ook vruchtensap, ijsthee en diksap. Je wordt er dik van en wie een blikje per dag drinkt, vergroot de kans op diabetes met 20 procent. Neem liever thee of koffie zonder suiker of water.

01.26.16
by

Is snel lunchen ongezond voor kinderen?

Patricia Schutte, voedingsdeskundige

Geen enkele vraag is ons te raar. We vinden het juist goed dat je nadenkt over het aanleren van goede eetgewoonten.

Voor een avondmaaltijd is de richtlijn dat 15-20 minuten aan tafel zitten voldoende is, met voor trage eters een uitloop tot een half uur. Voor een lunchmaaltijd kan dit wel korter zijn. Neem voldoende tijd om te eten en zorg voor een ontspannen sfeer, want stress vermindert de eetlust.

Regelmaat

Er zijn geen beste tijden om te eten aan te wijzen op de dag. Een gezond voedingspatroon houdt onder andere regelmaat in: drie hoofdmaaltijden en op vaste momenten iets tussendoor, met een maximum van zeven eet- en/of drinkmomenten per etmaal.

Conclusie: een kwartier voor een lunchmaaltijd moet voldoende kunnen zijn. Er zijn geen aanwijzingen dat dit te kort zou zijn om goed te kunnen eten. Daarbij wel de kanttekening dat de kinderen zich niet opgejaagd moeten voelen tijdens het eten. Kinderen die er langer over doen, moeten de mogelijkheid hiervoor krijgen.

Heb je ook een vraag? Stel deze dan aan een van onze experts. Ga met spoedeisende vragen altijd naar je huisarts, daarvoor zijn de experts niet de aangewezen persoon. Ze stellen ook geen diagnoses. De overige voorwaarden vind je hier.

Patricia Schutte werkt al meer dan 25 jaar als voorlichter bij het Voedingscentrum in Den Haag. Ze geeft antwoord op vragen over gezond, duurzaam en veilig eten.