Aan de andere kant zijn er mensen die tijdens de ramadan in de nacht juist overcompenseren wat zij overdag niet hebben gegeten. “Vaak eten ze dan meer dan daadwerkelijk nodig is. Bovendien bevat het eten vaak veel vet en suiker. Voor deze mensen is het dan van belang om gezonde dingen te kiezen en normale porties te gaan eten”, aldus Postma.

Volgens Supprian is het daarom van belang om het eten in de avond na de ramadan zo snel mogelijk te stoppen. “Het is verstandig om een normaal eetritme op te pakken, waarbij aandacht wordt besteed aan het ontbijt. Daarna kan je het beste nog een of twee tussendoortjes eten voor de lunch.”

Postma legt dat het bij het opbouwen van een normaal ritme ook kan helpen om in plaats van drie hoofdmaaltijden meerdere kleine maaltijden te eten. Ook Supprian herkent zich hierin. “Ook al heb je misschien niet per se zin in eten, kleine dingen eten kan helpen om de spijsvertering weer optimaal te krijgen.”

Vooral vezelrijk eten kan volgens Supprian in het begin goed helpen. “Door vezels en mineralen te eten, ga je het snacken van veel suikers en vetten tegen. In ongezonder voedsel zit namelijk niet veel waar het lichaam iets mee kan. Daardoor kunnen mensen juist last krijgen van obstipatie, vermoeidheid en een hoger gewicht.”

Een extra stuk groente of fruit kan ook helpen om de spijsvertering weer in een normaal ritme te krijgen. “Mensen moeten minimaal 250 gram groenten en twee stuks fruit per dag eten. Het kan bijvoorbeeld al helpen om een tomaat op de boterham te doen of wat worteltjes als snack te eten. Ook zijn kleine snacks als een schaaltje nootjes, yoghurt of kwark aan te raden.”

Volgens Postma kan het met het warme weer ook fijn zijn om lichtere maaltijden te eten. “Vooral veel groentes, vezels en eiwitten. Door de ramadan kunnen mensen zowel spier- als vetweefsel verloren zijn. Dit spierweefsel kan weer worden opgebouwd door eiwitrijk eten te eten.”

Volgens Supprian is het belangrijk om na te denken over welk eten het lichaam blij kan maken. “Vaak adviseer ik de 80-20 regel. Daarbij wordt 80 procent van de voeding gegeten omdat het goed is voor het lijf en 20 procent van het eten is voor de ziel.”

Ook een smoothie kan worden gedronken om weer in ritme te komen. “Maar dan moet er wel iets van zuivel en groentes in zitten”, legt Supprian uit. “Anders bevat een fruitsmoothie meer suiker dan een glas cola.” Een smoothie kan volgens Postma wel helpen wanneer het lastig is om vast voedsel te eten. Maar het kent ook het risico dat het te snel wordt opgedronken. “Een smoothie wordt niet gekauwd, waardoor iemand gauw veel calorieën gelijktijdig binnenkrijgt.”

Tijdens de ramadan heeft het lichaam volgens Supprian hard moeten werken. “Het is een mentale aangelegenheid om het vasten vol te kunnen houden, maar het is ook een belasting van het lichaam. Daarom adviseer ik mensen om na de ramadan liever voor het lichaam te zijn. De darmen werken bij iedereen anders en het is belangrijk dat mensen naar hun eigen lichaam luisteren.”

Volgens Kremers is het belangrijk dat seks gebeurt tussen mensen die dat willen, er plezier aan beleven en geen pijn hebben. “Ik zie in mijn praktijk regelmatig vrouwen die pijn hebben tijdens de seks omdat ze niet kunnen ontspannen en niet voldoende opgewonden zijn. Dat gebeurt omdat vrouwen in principe ook seks kunnen hebben als hun lijf er niet klaar voor is, terwijl het bij mannen alleen lukt als ze opgewonden zijn en een stijve penis hebben.”

Er zou volgens de seksuologe meer aandacht moeten zijn voor de clitoris. “Veel jongens en meisjes weten niet goed wat dat precies is. Ze denken dat het slechts een klein roze bobbeltje is, maar het is een groot orgaan van vele centimeters, dat door opwinding opzwelt (net als bij een man de penis) tot stootkussens om de vagina.

“Daarnaast wordt de vagina bij opwinding langer. Als dan ook nog de bekkenbodemspieren ontspannen zijn en de vaginale huid gezond is, is de vrouw fysiek klaar voor gemeenschap.”

Coenen en Kremers vinden het lastig iets te zeggen over de reden waarom jongeren op latere leeftijd voor het eerst seks hebben. Het onderzoek richtte zich ook niet op die vraag. “Je ziet het ook terug in internationale onderzoeken, dus we waren niet heel erg verbaasd over de uitkomst”, zegt Coenen.

“Maar we kunnen het niet helemaal verklaren. Je zou je kunnen afvragen of jongeren preutser zijn geworden, maar dat lijkt niet het geval: zo blijkt uit het onderzoek dat jongeren bijvoorbeeld toleranter zijn geworden over seks zonder liefde en seks buiten een relatie.”

De resultaten zijn volgens Coenen ook in weerwil van wat vaak wordt gezegd: dat jongeren zoveel te maken krijgen met seks via (social) media en internet dat ze er wellicht eerder mee beginnen.

“Het leidt er blijkbaar eerder toe dat jongeren seks normaal gaan vinden en niet iets heel speciaals wat ze meteen willen proberen. Je kunt niet zeggen dat er een causaal verband is, maar het normaliseren van seks zou wel een rol kunnen spelen.”

“Zo werkte het in de jaren zeventig ook met de anticonceptiepil. Nederland was in die tijd koploper qua gebruik van de anticonceptiepil en ook dat leidde tot normalisering.”

“Vaak is er de angst dat je bepaald gedrag (in dit geval seks) bevordert door erover te praten en er open over te zijn”, voegt Kremers toe. “Maar dat is juist niet zo. Het werkt beschermend.”

Wat de seksuologe verder goed vond om te lezen, is dat minder jongeren te maken krijgen met seksuele grensoverschrijding. Drie procent van de jongens en 14 procent van de meisjes heeft daar ooit mee te maken gehad. “Natuurlijk moet dat percentage nog verder omlaag”, stellen zowel Kremers als Coenen.

“Gelukkig is er in Nederland steeds meer zorg na seksueel geweld. Het eerste Centrum Seksueel Geweld, waar slachtoffers van aanranding en verkrachting snel terechtkunnen, werd in 2012 geopend in Utrecht. Eind dit jaar is er landelijke dekking.”

Een ander aandachtspunt is seksuele voorlichting. “Jongeren zijn maar matig tevreden over voorlichting die op scholen wordt gegeven”, zegt Coenen. “Slechts één op de drie scholen besteedt gestructureerd aandacht aan seksuele voorlichting. Daar valt echt nog winst te behalen.”

“Daarom zitten we nu ook met alle partijen die aan dit onderzoek hebben meegewerkt om tafel om te kijken wat we kunnen met de resultaten. Het geven van seksuele voorlichting door scholen is bijvoorbeeld niet verplicht, maar wellicht kunnen we de norm aanscherpen.”

Ook Kremers pleit voor goede voorlichting, zowel door scholen als door ouders. “Je kunt daar al mee beginnen als kinderen nog maar een paar jaar oud zijn: leer ze hoe je ja en nee zegt, hoe je de geslachtsorganen van jongens en meisjes noemt. Verweef het door de opvoeding en besteed er niet pas aandacht aan als je kind al in de puberteit is.”

“Verder zou er ook meer aandacht moeten zijn voor hoe leuk seks kan zijn”, vindt Kremers. “Daar hoor je nog te weinig over. Het gaat vaak over de gevaren: dat je zwanger kunt raken of een soa kunt oplopen.”

Los hiervan werd ook de gezondheid van de onderzoekdeelnemers bekeken gedurende de tijd dat zij hun echtgenoot verzorgden, en ook daarna – bijvoorbeeld als hun echtgenoot overleed of in een verzorgingstehuis werd geplaatst. Ook dit zorgde voor een daling van de bloeddruk. Een soortgelijk, eerder uitgevoerd onderzoek wees hetzelfde uit. Dit geeft aan dat mantelzorg voor een naaste een zeer stressvolle bezigheid is, benadrukken de onderzoekers. 

Zij hebben door hun verhoogde bloeddruk meer risico op een hartziekte en ook een verhoogde kans op vroegtijdig overlijden. Uit deze nieuwe resultaten blijkt dus dat het goed is voor de gezondheid door regelmatig te ontspannen.

“We begrijpen dat mantelzorgers het lastig vinden om leuke dingen te doen, omdat ze veel tijd kwijt zijn aan de verzorging van hun naaste”, zegt onderzoeker Brent T. Mausbach. “We sporen hen daarom aan om activiteiten te vinden waar ze toch tijd vrij voor kunnen maken.”

Volgens de studie is het vaak lastig in te schatten wanneer een speler na een blessure weer fit is, aangezien de schade aan spieren met de huidige methoden moeilijk te meten is. De nieuwe techniek, “gelokaliseerde bio-impedantiemeting” (L-BIA) genoemd, werkt door het toedienen van wisselstroom door gezond spierweefsel . Dat wordt vervolgens vergeleken met aangetast weefsel.

Volgens hoofddokter bij FC Barcelona Javier Yanguas is de nieuwe methode geschikt om te gebruiken naast een MRI-scan of echo, om beter te kunnen bepalen hoe ernstig een blessure is. Verder is de methode vrij goedkoop.

Volgens Kremers is het belangrijk dat seks gebeurt tussen mensen die dat willen, er plezier aan beleven en geen pijn hebben. “Ik zie in mijn praktijk regelmatig vrouwen die pijn hebben tijdens de seks omdat ze niet kunnen ontspannen en niet voldoende opgewonden zijn. Dat gebeurt omdat vrouwen in principe ook seks kunnen hebben als hun lijf er niet klaar voor is, terwijl het bij mannen alleen lukt als ze opgewonden zijn en een stijve penis hebben.”

Er zou volgens de seksuologe meer aandacht moeten zijn voor de clitoris. “Veel jongens en meisjes weten niet goed wat dat precies is. Ze denken dat het slechts een klein roze bobbeltje is, maar het is een groot orgaan van vele centimeters, dat door opwinding opzwelt (net als bij een man de penis) tot stootkussens om de vagina.

“Daarnaast wordt de vagina bij opwinding langer. Als dan ook nog de bekkenbodemspieren ontspannen zijn en de vaginale huid gezond is, is de vrouw fysiek klaar voor gemeenschap.”

Coenen en Kremers vinden het lastig iets te zeggen over de reden waarom jongeren op latere leeftijd voor het eerst seks hebben. Het onderzoek richtte zich ook niet op die vraag. “Je ziet het ook terug in internationale onderzoeken, dus we waren niet heel erg verbaasd over de uitkomst”, zegt Coenen.

“Maar we kunnen het niet helemaal verklaren. Je zou je kunnen afvragen of jongeren preutser zijn geworden, maar dat lijkt niet het geval: zo blijkt uit het onderzoek dat jongeren bijvoorbeeld toleranter zijn geworden over seks zonder liefde en seks buiten een relatie.”

De resultaten zijn volgens Coenen ook in weerwil van wat vaak wordt gezegd: dat jongeren zoveel te maken krijgen met seks via (social) media en internet dat ze er wellicht eerder mee beginnen.

“Het leidt er blijkbaar eerder toe dat jongeren seks normaal gaan vinden en niet iets heel speciaals wat ze meteen willen proberen. Je kunt niet zeggen dat er een causaal verband is, maar het normaliseren van seks zou wel een rol kunnen spelen.”

“Zo werkte het in de jaren zeventig ook met de anticonceptiepil. Nederland was in die tijd koploper qua gebruik van de anticonceptiepil en ook dat leidde tot normalisering.”

“Vaak is er de angst dat je bepaald gedrag (in dit geval seks) bevordert door erover te praten en er open over te zijn”, voegt Kremers toe. “Maar dat is juist niet zo. Het werkt beschermend.”

Wat de seksuologe verder goed vond om te lezen, is dat minder jongeren te maken krijgen met seksuele grensoverschrijding. Drie procent van de jongens en 14 procent van de meisjes heeft daar ooit mee te maken gehad. “Natuurlijk moet dat percentage nog verder omlaag”, stellen zowel Kremers als Coenen.

“Gelukkig is er in Nederland steeds meer zorg na seksueel geweld. Het eerste Centrum Seksueel Geweld, waar slachtoffers van aanranding en verkrachting snel terechtkunnen, werd in 2012 geopend in Utrecht. Eind dit jaar is er landelijke dekking.”

Een ander aandachtspunt is seksuele voorlichting. “Jongeren zijn maar matig tevreden over voorlichting die op scholen wordt gegeven”, zegt Coenen. “Slechts één op de drie scholen besteedt gestructureerd aandacht aan seksuele voorlichting. Daar valt echt nog winst te behalen.”

“Daarom zitten we nu ook met alle partijen die aan dit onderzoek hebben meegewerkt om tafel om te kijken wat we kunnen met de resultaten. Het geven van seksuele voorlichting door scholen is bijvoorbeeld niet verplicht, maar wellicht kunnen we de norm aanscherpen.”

Ook Kremers pleit voor goede voorlichting, zowel door scholen als door ouders. “Je kunt daar al mee beginnen als kinderen nog maar een paar jaar oud zijn: leer ze hoe je ja en nee zegt, hoe je de geslachtsorganen van jongens en meisjes noemt. Verweef het door de opvoeding en besteed er niet pas aandacht aan als je kind al in de puberteit is.”

“Verder zou er ook meer aandacht moeten zijn voor hoe leuk seks kan zijn”, vindt Kremers. “Daar hoor je nog te weinig over. Het gaat vaak over de gevaren: dat je zwanger kunt raken of een soa kunt oplopen.”

Los hiervan werd ook de gezondheid van de onderzoekdeelnemers bekeken gedurende de tijd dat zij hun echtgenoot verzorgden, en ook daarna – bijvoorbeeld als hun echtgenoot overleed of in een verzorgingstehuis werd geplaatst. Ook dit zorgde voor een daling van de bloeddruk. Een soortgelijk, eerder uitgevoerd onderzoek wees hetzelfde uit. Dit geeft aan dat mantelzorg voor een naaste een zeer stressvolle bezigheid is, benadrukken de onderzoekers. 

Zij hebben door hun verhoogde bloeddruk meer risico op een hartziekte en ook een verhoogde kans op vroegtijdig overlijden. Uit deze nieuwe resultaten blijkt dus dat het goed is voor de gezondheid door regelmatig te ontspannen.

“We begrijpen dat mantelzorgers het lastig vinden om leuke dingen te doen, omdat ze veel tijd kwijt zijn aan de verzorging van hun naaste”, zegt onderzoeker Brent T. Mausbach. “We sporen hen daarom aan om activiteiten te vinden waar ze toch tijd vrij voor kunnen maken.”

Volgens de studie is het vaak lastig in te schatten wanneer een speler na een blessure weer fit is, aangezien de schade aan spieren met de huidige methoden moeilijk te meten is. De nieuwe techniek, “gelokaliseerde bio-impedantiemeting” (L-BIA) genoemd, werkt door het toedienen van wisselstroom door gezond spierweefsel . Dat wordt vervolgens vergeleken met aangetast weefsel.

Volgens hoofddokter bij FC Barcelona Javier Yanguas is de nieuwe methode geschikt om te gebruiken naast een MRI-scan of echo, om beter te kunnen bepalen hoe ernstig een blessure is. Verder is de methode vrij goedkoop.